Op ronde in de Marken en Umbrië (Italië)

Reisverslag van Hilde en Piet Duyck-Deruyck
            Burg. Decoenestraat 10
            8520 Kuurne
            056 72 53 71
            pietduyck@pandora.be

- Aangezien Piet huisman is mag men op elk moment van de dag proberen contact op te nemen om meer te vernemen over onze reis en reisbestemming.

- Aan een reisje naar Italië dachten we al een tijdje en lezend over de El Marche (de Marken) als “Italië in het klein” en “het best bewaarde geheim van Italië” sprak ons dat wel aan.
Via via kwamen we in contact met Eric en Dominiek waarvan we hoorden dat ze een soort B&B aan het inrichten waren waarvan een kamer met badkamer ingericht werd als rolstoeltoegankelijk en zo kregen onze Marken-reisplannen meer gestalte.

- Uiteindelijk verbleven we van 09 tot 21-05-2004 in La Tana della Lepre van Eric en Dominiek, in de rolstoeltoegankelijke kamer die op dat tijdstip al perfect afgewerkt was. Bij het beëindigen van dit verslag is het countryhouse La Tana della Lepre (het hazenhol) ook volledig afgewerkt. Zie hoofdstuk 7.
Het noemt countryhouse en niet B&B omdat in de Marken een B&B niet meer dan 3 kamers mag hebben en zij 9 kamers hebben.

- We hebben de reis dus zelf georganiseerd en reisden met onze eigen wagen.
Vanuit Kuurne naar Cingoli mag je zo’n 1500 km rekenen. Door de werken aan de E411 tussen Namen en Luxemburg reden we over Rijsel en Reims naar Metz. Verder over Straatsburg, Mulhouse, Basel, Luzern, Lugano, Milaan, Bologna en Ancona naar Cingoli.
Op die route, tussen Luzern en Lugano, ligt de Gotthardtunnel. Ze meldden ons dat men er vlotter doorgaat tijdens de week dan tijdens het weekend en beide fenomenen hebben we kunnen ondervinden.
We deden de reis telkens in 2 dagen en overnachtten bij vrienden.

- Wie halverwege wenst te overnachten in Zwitserland kan misschien www.rollihotel.ch raadplegen om een rolstoeltoegankelijke kamer te vinden.

www.turismo.marche.it kan ook interessant zijn voor rolstoelgebruikers op zoek naar slaapgelegenheden in de Marken, al is ook een korreltje zout nodig. Deze site is in 5 talen. Als je klikt op “bienvenue” kom je op de franstalige versie terecht. Klik dan op “Logements”, dan op “Hotels” of “Agritourismes”, vink “facilités pour les invalides” aan en klik op “Recherche”.
En het weze gezegd, we kunnen gehandicapt zijn maar toch nog heel “valides”.

2. Reisgidsen en kaarten.

- Dat de Marken het best bewaarde geheim van Italië zijn (of is?) kan je al een beetje merken aan de reisgidsen. We vonden er geen over de Marken zelf en weinig reisgidsen besteden (veel) aandacht aan die streek die het best bekend is bij de Italiaanse toeristen omwille van de kuststreek.
 - Noord-Italië (2002) van Trotter (www.trotter.be of nl) bespreekt van blz 424 tot 428 de Marken en 4 steden: Ancona, Ascoli Piceno, Pesaro en Urbino.

- Reishandboek Toscane, Umbrië en De Marken (Dr. Arnold Schaper; 1998) van Elmar (www.elmar.nl) besteedt een 24-tal (van 177 tot 210) bladzijden aan de Marken plus nog enkele autotochtkaarten.

- Toscane/Umbrië en De Marche (Herman Beliën; 2001) van Dominicus (www.gottmer.nl) besteedt één hoofdstuk (van 277 tot 296) aan de Marken.
 
- Italië On the Road (2004) van Kosmos Reisgidsen (www.kosmosreisgidsen.be),  aanbevolen voor onafhankelijke autoreizigers, met 25 autorondritten en aan de Marken zijn twee autotochten en een twaalftal bladzijden gewijd.
 - Italië (2003) van Capitool (www.capitoolgids.nl) bespreekt de Marken van blz 354 tot 363 en is de enige met aanduidingen over rolstoeltoegankelijkheid van bezienswaardigheden      en volgende bezienswaardigheden duiden ze aan als rolstoeltoegankelijk:

Pesaro: Museo Archeologico Oliveriano
Urbino: Palazzo Ducale (klopt); Museo Diocesano
Ancona: Museo Archeologico Nazionale Delle Marche (klopt)
Loreto: Basilica & Santa Casa (klopt)
Ascoli Piceno: Pinacoteca Civica; Museo Archeologico  

Moest het niet kloppen dan hadden we dat ook gemeld. Bij onze hoofdstukken 4, 5, 6 en 7 vind je meer over rolstoeltoegankelijkheid.

- We gebruikten Elmar, Dominicus en Kosmos On the Road en ze vulden mekaar goed aan.

- Als kaarten voor de reis gebruikten we de kaarten Michelin France 721 en
Michelin Italie 735 (uitgave in 2004; schaal: 1/1.000.000) waarop de reis door Zwitserland ook te volgen is.

- Terplaatse gebruikten we de kaart “Regione Marche” (schaal: 1/250.000) van Touring Club Italiano. Heel bruikbaar ter plaatse. Eric en Dominiek hadden het voor ons afgehaald op de Dienst Toerisme in Cingoli.

3. Geldzaken.

- De Euro geldt ook in Frankrijk en Italië maar niet in Zwitserland maar langs de te volgen route wordt de Euro er toch aanvaard, ook in hotels en B&B, eveneens om het autovignet (vereist als men de Zwitserse autosnelwegen gebruikt) te betalen (30 Euro) aan de grens. Als je het autovignet (14 maanden geldig: voor 2004 is dat van 01-12-2003 tot 31-01-2005) in Belgie aanschaft  (bvb bij VTB-VAB) betaal je iets minder.
                 
- In Frankrijk en Italië betaalt men tol op de autosnelwegen. In Italië komt dat op ongeveer
0,05 Euro/km. Wie een Esso-VTB-VAB-kaart heeft kan daarmee betalen in Frankrijk maar niet in Italië. Bij Esso-tankstations in Frankrijk geldt die kaart, in Italië lukt dat meestal maar niet altijd.
                            
- Geld uit de muur halen in Italië met de gewone bancontactkaart biedt geen enkel probleem als je niet meer vraagt dan 240 Euro per dag.

- Enkele prijzen (in Euro tenzij anders vermeld):
 diesel: in Frankrijk: 0,97; in Italië: 0,94 (+ 3 à 4 Eurocent/liter als het met bediening is);                   in Zwitserland: 1,45 Zwitserse franken (ong. 0,98 Euro)
 prijzen in de tankstations langs de autosnelwegen voor bvb broodjes, drank, enz., zijn prijzig zoals in België
 zie ook even hoofdstuk 6 wat betreft de algemene prijzen van gerechten in restaurants
 in restaurants: ¼ l wijn: 2,00; 1 glas bier: 2,00; 1 l fles water: 1,00-1,50; 1 digestief (bvb sambucca): 2,00-3,00
 een stuk pizza voor uit de vuist: 1,20
 een likijsje: 1,30-1,60.
 4. Rolstoeltoegankelijkheid en Italië

- Voor alle duidelijkheid, laten we de Britse categorieën gebruiken om aan te duiden over welke rolstoeltoegankelijkheid we het hebben ttz
 cat. 1: toegankelijk voor een individuele rolstoelgebruiker
 cat. 2: toegankelijk voor een rolstoelgebruiker met begeleider
 cat. 3: toegankelijk voor een rolstoelgebruiker die nog enkele stappen kan gaan en maximaal drie treden kan nemen
 cat. 4: niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers.

- Ikzelf ben van cat. 3 en heb een rolstoel van 67 cm breed en zithoogte: 50 cm.

- Onderweg, gezien het praktisch altijd autosnelweg is, is het geen probleem wat de sanitaire stoppen betreft want in de drie landen zijn er rolstoeltoegankelijke toiletten (cat. 2 en waarschijnlijk ook cat. 1) en in Italië is daar speciale aandacht voor. Verder zijn er nog heel veel uitwijkmogelijkheden op plaatsen bestemd om te kunnen parkeren bij pech en dat kan altijd wel eens dienen voor een dringende mannelijke cat. 3 sanitaire stop.

- Het weze gezegd: in Italië is er wel degelijk aandacht voor rolstoelgebruikers en dat merk je o.a. aan het aantal parkeerplaatsen voor hen voorbehouden. Sommige steden – zie ook verder – laten geen verkeer toe in bepaalde areas en moet men parkeren op voorziene plaatsen buiten stad maar de auto’s voorzien van de gehandicaptenparkeerkaart mogen wel in die steden parkeren. We hebben dus nooit iets moeten betalen om te parkeren.
Ze maken er geen reclame voor, maar de steden op een heuvelachtig terrein hebben nogal dikwijls openbare liften (zie verder in het verslag). Vraag naar de “ascensore” (mv: “ascensori”) want het kan je wat hellingen besparen.

5. Rolstoeltoegankelijkheid en bezienswaardigheden

- Al ben ik van cat. 3, ik heb me gedragen als iemand van cat. 2 voor het beoordelen van de bezienswaardigheden. Wel is het moeilijk om te beoordelen of iets rolstoeltoegankelijk is voor cat. 1 maar ik beschouw de cat. 1-ers wel als de débrouillards van ons ras en ze zijn ook niet bang een voorbijganger te vragen een handje toe te steken dus…   

- Cingoli heeft zijn naam als “balkon van de Marken” niet gestolen. Je hebt er een prachtig zicht op de streek tot aan de kust maar dan merk je ook hoe glooiend dit stukje Italië is wat met zich meebrengt dat je vele malen geen rolstoelvriendelijke hellingen moet trotseren. Dat deden we dan ook maar aangezien we ook ons 5de wiel (gekoppeld aan de rolstoel wordt die rolstoel een soort handbike) meehadden, hielp dat heel wat bij het stijgen en dalen en daar was Hilde niet rouwig om. Al bij al viel het ons best mee en houden we zeer mooie herinneringen over aan deze vakantie.

- Een autorit over de berg Monte San Vicino loont echt de moeite: prachtige vergezichten, alpen- of liever apenijnenweiden vol bloemen – we waren daar in de maand mei - en alles voor ons alleen. We merkten duidelijk dat de Marken het best bewaarde geheim is van Italië want, behalve in een paar bekende steden, zagen we nauwelijks toeristen.
We zijn dan via Fabriano – een sympathiek stadje waar het sfeervolle mooie centrum echt een stop waard is – doorgereden naar Gubbio, net geen Marken meer maar Umbrië. Vaut le détour en met een gehandicaptenparkeerkaart mag je in stad parkeren. Middeleeuws, imponerend – je voelt lijfelijk de macht van kerk en staat - niet rolstoelvriendelijk, maar wel een paar hedendaagse liften (in de omgeving van de vierkante toren van de Palazzo Ducale) als je de eerste hellingen hebt overwonnen.
 Die hellingen zijn minder steil als je via een omweggetje gaat maar dat merkten we pas tijdens het afdalen. Een niet verwittigd man moet er dus twee waard zijn om die korte hellingen te trotseren.

- In Frasassi heb je mooie grotten (www.frasassi.com; grotte@frasassi.com) waarvan de eerste zaal gedeeltelijk rolstoeltoegankelijk (cat. 1 > al is de helling naar de ingang nogal steil) is zodat je toch die zaal kan zien. Het bezoek is per groep (in het hoogseizoen kan het geleid bezoek om het kwartier plaatshebben) maar rolstoelgebruiker en begeleider kunnen met gelijk welke groep mee. Aan de algemene parking ga je twee (gratis) ticketten halen, dan rijd je met de auto tot aan de grot waar 1 gehandicaptenparking is (is die bezet, dan zijn er een paar honderd meter verder nog gewone parkings), je gaat naar de ingang van de grot waar je dan meegaat met de groep die zich dan aanmeldt.
Bij de ingang is een ruim rolstoeltoegankelijk toilet.
De grotten zijn gesloten op 1-01, 4 en 25-12 en van 10 tot 30-01;
ticket voor volwassenen: 11 Euro.
 
- Het oude gedeelte van Ancona niet ver van de haven loont de moeite. Vanaf de haven gaat het niet te steil naar de riante Piazza Plebiscito en vandaar naar de Piazza del Senato  
en op dit parcours zie je heel wat van Ancona’s bezienswaardigheden eveneens het Archeologisch Museum dat echt een bezoek waard is. De ingangsprijs is 4 Euro; voor de rolstoelgebruiker is het gratis en voor zijn begeleider is het 2 Euro. De maandag is het gesloten; het is open van 9h tot 13h30 en op feestdagen van 15h tot 19h30. Wij waren er een gewone weekdag in de namiddag en het museum was toch open.
Ik herinner me van dit museum dat we nergens meer dan 1 trede tegengekomen zijn en we hebben, dankzij de lift, alles bezocht op het eerste en derde verdiep over de Picenen (8ste tot 5de eeuw voor Christus) een volk dat in die streek leefde en waarvan veel teruggevonden werd in hun necropoli (kerkhoven). Toen waren we verzadigd (op een aangename wijze) en hebben we het 2de verdiep niet bezocht waar de archeologische vondsten liggen van het paleolithicum tot het bronzen tijdperk.
We vonden het echt een aanrader want het leerde ons veel bij over de Picenen waar we nog nooit van gehoord hadden. Wie weet zijn ze de uitvinders van de rolstoel want we zagen de resten – met bijhorende tekening – van iets dat verduiveld goed op een rolstoel leek. Of was het gemaakt voor hun chef zodat ie moeiteloos zijn troepen kon schouwen.
Vergeet niet van naar de plafonds te kijken, ook dat loont de moeite.
Een minpunt: de bijhorende uitleg is enkel in het Italiaans.
Dit museum is dus van cat. 2.
Wil je de Dom van Ancona ook zien dan is het aangeraden – omwille van de hellingen – daarvoor de auto te gebruiken.

- We planden ook om in Umbrië Perugia en Assisi te bezoeken maar uiteindelijk werd het enkel Assisi. In en rond de basiliek, ook in het stadje vind je geen treden behalve dan bij de ingang van de bovenste kerk waar een uitstekende (ong. 10 cm hoog) streep marmer een trede op en neer voor ons betekent. Maar hellingen zijn er genoeg, zoals een helling van de parking dicht bij de basiliek en ook van de bovenste kerk naar de onderste kerk. Maar die hellingen moet je doen in de 2 richtingen en er zitten er een paar serieuze tussen dus vraag assistentie om de stevige hellingen te overwinnen. Voor de rolstoelgebruiker is het evident dat bezoeken aan crypte en co uitgesloten zijn want daar zijn wel trappen. Maar het weze gezegd dat een bezoekje aan Assisi de moeite loont alleen al voor de fresco’s van o.a. Cimabue en Giotto. En de weg naar het stadje zit vol prachtige natuur en vergezichten.
Vanaf de onderste kerk kan je via een lift bij een rolstoeltoegankelijk toilet.
Om bij de parking dicht bij de basiliek te komen moet je de richtingaanwijzer San Francesco volgen maar we weten niet of dat een aanrader is want de helling terug van de basiliek naar die parking is beestig lastig.
 - Om in de religieuze sfeer te blijven: een bezoekje aan Loreto is ook een aanrader. Doe je het niet uit overtuiging, doe het dan vanuit kunstzinnig standpunt (o.a de voorgevel, de fresco’s en het marmerwerk) of voor de mooie vergezichten. Daarbij, je kan er niet naast kijken dat ze er alles aan gedaan hebben om alles rolstoeltoegankelijk te maken, in feite voor de vele – gehandicapte – bedevaarders. Het begint al met verschillende parkings voor rolstoelgebruikers boven, dicht bij de basiliek. In en rond de basiliek zie je een hellend vlak telkens als je een trede ziet . En, gezien er meerdere treden zijn – een trap dus – om de basiliek te betreden, is er een speciale ingang voor ons via de linkerkant. Ook in de kerk zijn overal hellende vlakken, zelfs in de Casa Santa kan je binnen.
De pinacotheek was gesloten maar ook daar was een hellend vlak aan de ingang.

- De Adriatische kust lijkt helemaal niet op de Belgische. Het strand bestaat niet uit zand maar uit kiezel. Meestal heb je langs het strand niet de eindeloze opeenstapeling van flats, hotels en restaurants – gelukkig – zoals hier, soms wel een soort promenade, zelfs met gewone huizen erlangs. Daar de Marken heuvelachtig zijn, ligt de spoorweg langs de kust en op veel plaatsen dicht bij het strand. Sommige kuststadjes, bvb Fano, Numana, zijn aangenamer om er te wandelen dan andere maar wij waren er vooral omwille van de vis en de zeevruchten: zie volgend hoofdstuk.

- Het oude mooie stadje Macerata toont nog eens duidelijk dat er in Italië toch wel aandacht is voor rolstoelgebruikers, zo mochten we daar ook tot in het centrum rijden en daar zijn verschillende parkings voor auto’s met een gehandicaptenparkeerkaart en er zijn liften om de verschillende niveaus te bereiken. Een 10-tal km ten zuiden van Macerata ligt de Abadia di Fiastra, een oude abdij waar een en ander nog te bezoeken is maar waar vooral kan gewandeld - ook met de rolstoel - worden in de omgeving. Er zijn gehandicaptenparkings en er is een rolstoeltoegankelijk toilet maar de infobalie is wel 2 treden neerwaarts.

- Bezoekjes aan dorpjes en kleine stadjes kunnen ook heel aangenaam zijn en soms verrassingen inhouden. Zo waren we op een zondag in Morro d’Alba en tot onze verrassing was er een volksfeest. Men kon er leren pottenbakken of mandenvlechten en meemaken hoe verschillende muziekgroepjes die vooral zelfgemaakte instrumenten bespeelden met elkaar wedijverden bij het zingen van volksliederen die blijkbaar iedereen kent. En zo konden we ook wandelen op de speciale overdekte stadsgaanderijen die meestal een verdieping hoog lagen maar die gaanderijen zijn toch rolstoeltoegankelijk.
Op een weekdag bezochten we Staffolo omdat we hoorden dat daar een wijnmuseum was. Het museum is jammer genoeg alleen open op zondag en leek daarbij – het begint al met een trapje van een 4-tal treden – niet echt rolstoeltoegankelijk. Maar het is een heel sympathiek, mooi stadje, met als toemaatje dat het die dag markt was. Je hebt er een wondermooi vergezicht op de hele streek tussen Staffolo en de kust.

- Een echte aanrader is een uitstap naar de Monti Sibillini en Eric heeft voor ons een prachtig parcours uitgestippeld. We hebben er een dagje in rondgetoerd, prachtige vergezichten op – ook besneeuwde – bergen en dalen bewonderd, veel natuur en prachtige veldbloemen gezien, de verlaten Sanctuario de Macereto met Cadfaelallures bezocht en geluisterd en gekeken naar bonte kraaien en veel andere tsjilpers.
  - Toen we rond Urbino reden hebben we de vele parkeerplaatsen rond de stad genegeerd en aan een politieagent onze gehandicaptenparkeerkaart getoond, die stuurde ons hogerop en we kwamen aan om 13h05 aan de Porta Santa Lucia. Daar zagen we een plaat die vermeldde dat auto’s van o.a. de Post én auto’s met gehandicaptenparkeerkaart om 7h45, 8h30, 12h45 en 13h15 de stad in mogen rijden. Na 10 minuutjes dus mochten we die Porta door en reden we de Via Bramante door waar er tegen het einde links aan het postkantoor een gehandicaptenparking ligt maar er zijn er nog in de stad, zelfs op het plein van de Palazzo Ducale en de Dom. Dit hertogelijk paleis kan je binnen via dit plein langs de zijkant maar weet dat in feite de achterkant van dit paleis uitgeeft op dit plein. In dit mooie paleis bevindt zich het museum Galleria Nazionale delle Marche. Ingangsprijs 8 Euro; voor de rolstoelgebruiker is het gratis. Maandag is het gesloten; open: 9h00-14h00 en 15h00-19h00; feestdagen: 9h00-13h00.
Het museum (op een verdieping en te bereiken met een lift) is goed te doen; soms heb je een verheven strook (5 à 10 cm hoog te beschouwen als een trede omhoog direct gevolgd door een trede omlaag) tussen 2 zalen. Men doorloopt de vele grote kamers en zalen waar de hertog en zijn familie woonde, gevuld met vele kunstwerken vooral schilderijen van gekende en minder gekende meesters.
Behalve de toiletten (van cat. 3) is dit museum dus van cat. 2 en 3; hopelijk ook voor cat. 1.
Wil je de voorkant van het hertogelijk paleis zien  dan kan dat via de Corso Garibaldi – nu eens niet hellend – die begint aan de Piazza de la Republica. Als je de Dom wilt bezoeken moet je een trapje van 2 treden elk ongeveer 12 cm overwinnen. Heel veel rondwandelen in die studentikoze en schilderachtige stad zit er wegens de hellingen niet in maar het loont wel de moeite.

- De dag dat we Ascoli Piceno – ooit de hoofdstad van de Picenen - bezochten werd dit stadje overrompeld door de Giro-karavaan en heel wat wielersupporters want de aankomst van de zoveelste rit van de Ronde van Italië had er die dag plaats. Veel was gesloten maar het maakte dat we toch rustig door het stadje konden slenteren en dat beviel ons echt: prachtige pleinen, monumentale gebouwen, nauwe straatjes. Ascoli Piceno leek ons het best bewaarde en aardigste stadje van de Marken tenminste van deze steden die we bezochten. Én, niet onbelangrijk, het was veruit, van alle stadjes die niet aan de kust lagen, het meest vlakke en dus het rolstoelvriendelijkste en obstakels waren maximum 1 trede. Er zijn ook verschillende gehandicaptenparkings en wij parkeerden gratis aan een betalende autoparking die 2 gehandicaptenparkings heeft net voor de slagboom aan de ingang.
Als je eens een Art Deco interieur wilt zien ga naar de Anisetti Merletti op de Piazza del Popolo. Er zijn lekkere dingen te consumeren en een cat. 3 – toilet is er in de kelder maar er is een lift.  

6 Rolstoeltoegankelijkheid en eten en drinken

- Als je logeert bij Eric en Dominiek kan je daar een paar maal ook ’s avonds eten en als je  uit eten gaat, laat je maar leiden door de tips - vergezeld van aanraders, wegbeschrijving en eventueel reservatie  - van de gastheren, je zult het je niet beklagen.

- Storend, als je op restaurant gaat, is de TV – of TV’s – die luid aanstaat en je aandacht trekt zelfs als je dat niet wilt en die echt niet past bij een rustig etentje onder je tweetjes. Maar er was voor ons dan toch één witte raaf: Restaurant Lo Smeralda (zie verder) waar we TV-loos en superlekker aten.
 - De prijzen in de restaurants lijken ons iets goedkoper dan in België maar de Italianen eten veel meer dan wij. Aperitieven doen ze niet maar ze beginnen met een antipasto (3-4 Euro), dan een pasta (5-7 Euro) en dan pizza (5-7 Euro) of vis of vlees (6-8 Euro of iets duurder bij specialiteiten) waarbij je zelf je slaatje, groenten en/of frietjes(2-3 Euro) bijbestelt. Je eindigt natuurlijk met een dessert (2-3 Euro). Alle variaties zijn mogelijk en wens je enkel pasta of pizza of vis met of zonder slaatje te eten dan kan dat ook. Wijn en water zijn er ook goedkoper, bier is duurder. Én je betaalt ook de couverts en het brood: 1-1,5 Euro pp. Zie verder ook onder hfdst 3 bij “Enkele prijzen”.

- Misschien is dit goed om weten als je pasta wilt want dan betekent:
 al ragú: bolognaise
 all’anatra: met eendenragout
 alla boscaiola (boswachter): met bospaddestoelen (gewone champignons zijn fungi)
 alla norcina: met worstenvlees  (van worsten uit Norcia)   
 al cinghiale: met everzwijn(saus).

- Ter illustratie een paar restaurants in de streek van Cingoli:

- In en rond Apiro (op enkele kilometer van Cingoli) bezochten we een drietal restaurants. Dicht bij het stuwmeer ligt Restaurant I Ponti, het is er plat, de toegang en de eetzaal is van cat. 1 en de toiletten van cat. 3. Het eten is er lekker.  

In dezelfde omgeving ligt Lo Smeralda, dat rolstoeltoegankelijk is en ook een rolstoeltoegankelijk (cat. 2 en hopelijk ook cat. 1) toilet heeft.
We waren verbaasd te merken dat dit niet uitzonderlijk is in Italië. Chapeau!
We aten er enkel de befaamde antipasto Lo Smeralda (14 Euro) die dan wel bestaat uit een twaalftal antipasti geserveerd met pizzabrood. Een echte aanrader! De Italianen aten nog pasta en dessert erna maar wij konden niet meer. We bestelden enkel nog een digestief, kregen gans de fles met 2 glazen op tafel en een gratis koffiesorbet erboven op.

In Apiro zelf is er Restaurant El Biroccio (met beschilderde panelen van oude ossenkarren), ook met een rolstoeltoegankelijk (cat. 2) toilet.
Het is ook een aanrader want we gingen nog eens terug en aan te bevelen is de pasta “buscatini alla forma” en de escalope met truffel (tartuffo). Als je nog niet weet hoe truffels  echt smaken dan zit je goed in de Marken want nauwelijks duurder zijn de gerechten met truffel hier: die escalope met truffel kostte 8 Euro.
                                                                                                                        
- Op een tiental km van La Tana della Lepre in het dorpje Coste, halverwege de weg van Jesi naar Cingoli, ligt Restaurant Oasi. De bar ligt op het gelijkvloers en het restaurant op het eerste verdiep. Je kan naar het restaurant met een lift waarin een gewone rolstoel kan maar je kan ook met de wagen (of te voet) rijden tot aan het restaurant maar de parking is wel op het gelijkvloers. We aten er ook een paar maal,  je kan er lekker eten.
Het toilet (met schuifdeur) is rolstoeltoegankelijk .

- We hebben ook een paar malen langs de kust gegeten en ook dat is een aanrader. Vis en zeevruchten zijn een aanrader, niet duur en ruimschoots bediend. Aan te bevelen: coda di rospo ttz letterlijk staart van een pad maar ze bedoelen een heel lekkere vis wat wij gewoonlijk lotte noemen maar, vermoeden we, zeeduivel heet in het Nederlands. Een delicatesse, je krijgt er een paar van op je bord en niet peperduur zoals bij ons.  Ook de gefrituurde inktvisjes, langoustines en scampis zijn niet te versmaden.
 7 Rolstoeltoegankelijk logement

La Tana della Lepre SNC
Eric Debussche - Dominiek Windels
Località Saltregna 8/A
I - Cingoli (MC)   
Italia
tel. + fax:00 39 0733 615317 (automatische fax na 5 beltonen)
gsm: 00 39 348 4093440
info@latanadellalepre.com
www.latanadellalepre.com

- Dit countryhouse ligt heel rustig, geheel te lande, met prachtig zicht op het glooiend landschap en Filottrano. Op 5’ rijden van een Aquapark.
Zie bijgevoegde wegbeschrijving vanaf de autosnelweg naar dit countryhouse.
Om te reserveren kan je schrijven, e-mailen of telefoneren.
De prijs is 27 Euro pp, kamer + ontbijt; 15 Euro pp voor een avondmaal met alles erop en eraan. Je kan ook betalen met een gewone bancontactkaart of met een Visakaart.

- Opmerking: Eenmaal het terras en de overgangen van het ene gebouw naar het andere afgewerkt zullen zijn, blijven er alleen nog ingangen naar kamer, receptie en restaurant over waarvan de trede niet meer dan 2 cm zal bedragen. Dan kan men het gelijkvloers, waar de rolstoeltoegankelijke kamer zich ook bevindt, beschouwen als van cat. 1.

- De kamer is ruim ( 500 cm x  320 cm) met brede deuren (opening = 100 cm, doorgang: minstens 85 cm). Er is een hoog gewoon bed met dikke matras (meer dan 10 cm dik en 85 cm breed) waarvan de bovenkant op 55 cm hoogte is wat voor een cat. 3-er heel practisch is om recht te staan. Vermoedelijk is dat net iets te hoog voor een cat. 1-er om er zich op te hijsen maar daar moet een mouw aan te passen zijn bvb door een dunnere matras te gebruiken.

- De badkamer heeft een verhoogd toilet (hoogte 50 cm zonder de bril) met rechts een vaste horizontale handgreep op de goede hoogte (voor mij). Op dezelfde hoogte aan de andere kant een opklapbare horizontale handgreep die terzelfdertijd dient voor de douche. De circuleerruimte van de badkamer (270 cm x 170 cm) was voldoende voor mij. Verder is er : een onderrijdbare lavabo, een bidet en een gewoon toilet. De deurdoorgang is minstens 85 cm. De douche (100 cm x 80 cm) is plat en heeft enkel een plastieken afboording (om het water tegen te houden) van ongeveer 10 mm hoog. Er is dus de opklapbare horizontale handgreep en aan de andere kant een schuine vaste handgreep. Daartussen bevindt zich een opklapbaar horizontaal zitje op 45 cm hoogte. Rond de douche kan een plastieken gordijn getrokken worden. Er hangt ook een koordje voor het alarm én het werkt: we dachten dat het voor het licht was en heel kort daarna kregen we assistentie.

- Het feit dat Eric en Dominiek – als verpleger wist hij goed waarover hij het had – een countryhouse willen waar hun enige gelijkvloerse kamer, badkamer incluis, rolstoeltoegankelijk moet zijn, is bewonderenswaardig. Dominiek zei ook dat als er hulp nodig is, hij altijd bereid is een handje toe te steken.
Voor mij was het een van de best aangepaste chambre d’hötes waar we gelogeerd hebben.
Tijdens ons verblijf was men bezig met de constructie van het zwembad (12 m x 6 m) dus kan ik daarover geen inlichtingen geven wat betreft rolstoeltoegankelijkheid.
Zeker een aanrader voor cat. 2 en cat. 3. Voor cat. 1 waarschijnlijk ook maar dat kan ik moeilijk zelf beoordelen.
 Wegbeschrijving vanaf de autosnelweg tot La Tana della Lepre, Cingoli

- Nog voor Ancona: uitrit Ancona Nord, richting Roma – Fabriano – Jesi.

- Op deze expressweg de derde uitrit van Jesi (da’s dan de 5de uitrit vanaf de autosnelweg) nemen: Cingoli, Jesi-ovest.

- Je komt automatisch op een grote rotonde en volgt de wegwijzer Cingoli.

- Halfweg tussen Jesi en Cingoli kom je in de wijk Coste en daar is een wegwijzer links
naar S. Vittore, die richting neem je tot in S. Vittore in een dal tussen wijnvelden gelegen.

- Op het enige kruispunt (met verkeerslichten) in S. Vittore zie je links een kerkje en recht voor je de oude villa/ex-abdij van S.Vittore achter een houten hekken. Rechts naast deze villa loopt een weg schuin rechtdoor naar beneden, die neem je en daal je af tot over de brug over de “Musone”.

- Vanaf hier volg je steeds de weg en de plaatselijke wegwijzers “Acquaparco Verde Azzurro”. Uiteindelijk zal je kilometers lang over de strada bianca (verharde grindweg) slingeren. Net na de aanvang van de asfaltweg heb je 2 scherpe bochten, de 1ste rechts, de 2de links. In die hoek beneden zie je “La Tana della Lepre” liggen. Antiek-rood hoofdgebouw met hooischuur met antiekrood skelet.