Stockholm verkennen in een rolstoel (Zweden)

Geschreven door Greet - Stockholm verkennen in de rolstoel loont absoluut de moeite en is zeker een haalbare kaart. De Zweedse hoofdstad sprak al langer tot mijn verbeelding op het gebied van de rolstoeltoegankelijkheid. Hoog tijd dus om het met eigen ogen te gaan verkennen. Het eerste weekend van juni blijkt een goede tijd te zijn om deze grootste stad van Zweden te bezoeken. Want Stockholm ligt er dan mooi bij: de kruidnagels en vergeet-mij-nietjes staan volop te bloeien, het is er heerlijk lang licht en de temperatuur is dan aangenaam zacht. Het enige wat nog roet in het eten kan strooien, zou – letterlijk – de IJslandse aswolk zijn. Maar die houdt zich godzijdank even koest, zodat wij op de voorziene tijdstippen kunnen vertrekken én vooral terugkeren.

Voorbereiding

Bij de voorbereiding van ons vierdaagse verblijf in Stockholm ontdek ik dat er uitgerekend in dat weekend de jaarlijkse marathon plaatsheeft, één van ’s werelds populairste marathons. En een dag later, op 6 juni, vieren de Zweden op de koop toe hun nationale feestdag. We hebben er dus heel wat gratis drukte bij gekregen. Bij de Stockholmse dienst voor toerisme (www.stockholmtown.com) had ik op voorhand geïnformeerd naar de mogelijkheid om ter plaatse een handbike te huren. Op die manier zouden we de stad kunnen verkennen per fiets, wat onze favoriete manier is. Zo hebben we vorig jaar een citytrip in Amsterdam gemaakt met de fiets. Binnen enkele dagen kreeg ik antwoord uit Stockholm dat ze me geen informatie konden geven in verband met mijn vraag. Een eerste illusie omtrent de Zweedse toegankelijkheid werd meteen doorprikt. Wat jammer toch dat je als rolstoelgebruiker praktisch nergens een handbike kan huren! Dit mag wat mij betreft dringend veranderen.
In één van de reisgidsen die we meenemen (‘Capitool Reisgidsen Stockholm’) worden rolstoelemblemen gebruikt om de toegankelijkheid weer te geven van hotels, bezienswaardigheden, cafés en restaurants. Dit kan ik alleen maar toejuichen. Ik neem me voor om enkele van deze met rolstoelsymbool voorziene etablissementen te bezoeken en te checken of de vlag de lading dekt.

Logies

Na een vlekkeloze boarding in Zaventem en een vlucht van 2 uur met SAS landen we op Arlanda, de nationale luchthaven van Zweden. Daar nemen we de zeer goed toegankelijke Arlanda Express die ons in 20 minuten naar het centrum van Stockholm brengt en bovendien gratis is voor wie een functiebeperking heeft. Je hoeft niet te reserveren, om de paar minuten komt er een trein en je kan een kaartje kopen tijdens de rit.
Wij opteerden voor het Rica hotel in het centrum van Stockholm op Kungsgatan, recht tegenover het Konserthuset (Concertgebouw) waar jaarlijks de Nobelprijzen worden uitgereikt. Behalve die van Literatuur, die wordt nog steeds in Oslo uitgereikt. Het Rica zou drie rolstoeltoegankelijke kamers hebben. De check-in verliep zoals helaas te vrezen was: men gaf ons in eerste instantie een standaardkamer, ondanks het feit dat we ruim op voorhand een rolstoeltoegankelijke kamer geboekt hadden, ondanks het gegeven ook dat er op de hotelvoucher duidelijk vermeld staat dat er een rolstoeltoegankelijke kamer vereist is, ondanks de realiteit bovendien dat de receptioniste me ziet zitten in de rolstoel. We zijn aan dit soort van ongelukkige vergissingen intussen gewend en ik beslis om me er dit keer niet druk in te maken. Na enig aandringen en wat wachten van onze kant krijgen we de kamer die we gereserveerd hadden, en begin ik aan mijn traditionele inspectieronde: de rolstoeltoegankelijke tweepersoonskamer is redelijk smal, een rolstoel die breder is dan 75 cm, geraakt niet tussen het bed en de muur. De badkamerdeur is voldoende breed  ( breder dan 70 cm), de badkamer zelf ruim, er zijn mobiele handgrepen langs het toilet bevestigd, de douche is open en drempelloos met een stevig bevestigd zitje, de lavabo’s zijn over de hele lengte onderrijdbaar. Tot hier de rolstoeltoegankelijkheid. Jammer dat men ook niet aan de details heeft gedacht, zoals het zeepbakje dat veel te hoog hangt en de kapstokken in de kamer zouden gerust ook 30 cm lager mogen hangen.

Op verkenning

Onze eerste stadsverkenning ‘te voet’ gaat richting Gamla Stan (‘Oude Stad’) waar het oorspronkelijke Stockholm ontstaan is in de 13e eeuw. Dit is een zeer pittoresque buurt, met heel wat ‘must sees’. Bijvoorbeeld het koninklijk paleis met zijn vele musea en dagelijkse wisseling van de wacht om 12u stipt. Als je van wat show houdt, is die dagelijkse wissel van de Koninklijke wacht een must see die ondertussen is uitgegroeid tot een toeristische attractie op zich. Het gezellige Stortorget is ook een bezoekje waard, een plein vol terrasjes omringd door eeuwenoude gele, rode en oranje gevels. Als je graag vertoeft in oude stadskernen met smalle straatjes, is  het  werkelijk heerlijk om hier wat rond te kuieren. Alleen liggen de straatjes en pleinen hier vol met ongelukkige kasseien die het erg moeilijk maken om je hier vlot met de rolstoel te bewegen. Bovendien kent dit deel van de stad enkele flinke hellingen.
Volgens de hogergenoemde reisgids zou de ‘Brasserie Pontus by the sea’ op Skeppsbron rolstoeltoegankelijk zijn. Met hooggespannen verwachtingen betreden we dit trendy restaurant. Na een bezoekje aan dit etablissement zijn we het erover eens het rolstoelembleem terecht werd toegekend. Als je weliswaar niet te nauw kijkt en zelf nog redelijk krachtig bent. Er zijn geen al te hoge drempels om de zaak binnen te komen, er liggen wel vervelende kasseien op het terras waar je noodgedwongen een stukje over moet. Binnenin is het er redelijk ruim tussen de tafels, je kan er goed manoeuvreren met een (manuele) rolstoel. Ook de tafels zelf zijn goed, er zitten geen poten in de weg zodat je er volledig kan onder rijden met de rolstoel en comfortabel kan zitten. Als je geluk hebt krijg je een tafel naast het raam waar je op enkele meters afstand luxejachten en cruiseschepen kan zien liggen. Er passeert daar ook veel m’as-tu vu volk langs die kade. Het eten is bovendien lekker en betaalbaar. Rest dan de delicate inspectie van het toilet van Pontus’ brasserie: die is niet specifiek rolstoeltoegankelijk. Om te beginnen zijn er twee klapdeuren. De deuren van de damestoiletten zijn voldoende breed voor mijn rolstoel (70 cm), de toiletruimte is een lange gang waar ik per ongeluk in pas en waar ik meteen een scherpe bocht dien te maken om bij het toilet te geraken. Dat is geen probleem, zolang je een rolstoel hebt die wendbaar is en kort kan draaien. De toiletruimte binnenin is zo’n 75 cm breed en er zijn geen handgrepen of iets dat daar voor kan doorgaan.
Een ander etablissement dat volgens de genoemde reisgids rolstoeltoegankelijk is, is de ‘Grill Ruby’, gelegen in het oude stadsgedeelte Gamla Stan. Het is hier toegankelijk in zoverre dat je op het terras moet blijven zitten, want om binnen te geraken moet je twee flinke trappen overbruggen. Het toilet heb ik niet onderzocht omwille van het eenvoudige feit dat ik niet alleen binnen geraak met mijn rolstoel. Dit rolstoelembleem wordt hier jammer genoeg ten onrechte toegekend, hoewel het eten zeer lekker was.
Wat toiletten in Stockholm betref is het ook interessant te weten dat er een toegankelijk openbaar toilet is (betalend) in de T-Centralen, het centraal metrostation aan het Kulturhuset (culturele centrum), beneden aan het grote plein. Dit deed me denken aan het Parijse Centre Pompidou. Die toiletten zijn open tot 22u30, terwijl je bij ons in Oostende na 18u ’s zomers er niet meer aan moet denken om nog een toegankelijk openbaar toilet te vinden!

Over het algemeen zijn de straten goed toegankelijk in Stockholm, met goed afgeplatte stoepranden. Ook voor de talrijke jonge ouders met buggy’s is dat praktisch. De meeste bussen evenals de metro  zijn ook toegankelijk, er is een hellend vlak voorhanden in de bussen, maar vaak moet iemand dat eerst uitklappen. Het is duidelijk dat ook de vele buggy’s wél varen bij deze toegankelijkheid, want met een dubbele kinderbuggy op de bus geraken is zowaar nog lastiger dan er met de rolstoel op te wippen. Echt alleen de bus nemen in Stockholm als rolstoelgebruiker is voorlopig nog een utopie.
Ik zag geregeld rolstoelgebruikers in het Stockholmse straatbeeld; mensen met een functiebeperking in het straatbeeld worden er niet aangestaard of als een rariteit bejegend. Dit zegt me iets van de grote tolerantie die er in Stockholm heerst tegenover rolstoelgebruikers. Dit gegeven plus het feit dat er heel wat faciliteiten zijn voor mensen in een rolstoel, nodigt deze mensen uit om zoveel mogelijk deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Dit kan alleen maar goed zijn.

Een ‘must do’ is een boottocht rond de eilanden (Stockholm bestaat uit 14 eilanden), ‘Under the bridges’ (kost 190 SKR). Je hoeft niet op voorhand te reserveren en kan zonder problemen via een hellend vlak tot in de boot rollen en plaats nemen. Of een wandeling in Skansen op Djurgǻrden is ook een haalbare kaart.
Een andere ‘must see’ van niveau is het Vasamuseum op het eiland Djurgǻrden. Het museum bevat een authentiek oorlogsschip dat in 1628 te water werd gelaten in de haven van Stockholm en al na amper 1500 m kapseisde. Na 333 jaar in de Stockholmse wateren te hebben gelegen, werd het in 1961 bijna ongeschonden opgevist en gedurende vele jaren deskundig behandeld om zo goed en zo lang als mogelijk bewaard te blijven. Dit museum is niet alleen erg toegankelijk, met een deftig toegankelijk toilet. Er zijn bovendien liften die je op alle 7 de etages brengen waardoor je alles te zien krijgt wat de meer mobiele bezoeker kan zien. Dit museum vonden wij buitengewoon indrukwekkend. Het enige kleine minpuntje is dat de benedenverdieping geplaveid is met kleine kasseien.
Stockholm is dus een aanrader om per rolstoel te bezoeken. En als kers op de taart kregen we ook nog de Zweedse royals te zien die op de nationale feestdag op slechts enkele meters van ons passeerden.