Indische Himalaya: Spiti/Lahaul vallei en Ladakh
Reisverslag Indische Himalaya: Spiti/Lahaul vallei en Ladakh 17/08 - 12/09/2014
Bestemming
Land: India
Streek: Spiti/Lahaul vallei en Ladakh
Traject: Delhi, Shimla, Sarahan, Chitkul, Kalpa, Tabo, Kaza, Losar, Keylong, Jispa, Leh, Tso Moriri, Leh, Alchi, Kargil, Leh, Keylong, Manali, Delhi
We waren al eerder in India, maar nog niet in deze noordelijke regio.
Reisgezelschap was mijn partner als onmisbare hulp bij het voortduwen van de rolstoel en als hulp bij het uit- en instappen van het vervoer ter plaatse.
Bij de reisagent Welcome Travel Brussel boekten we enkel het transport naar Delhi (met Swiss Int’l Airlines).
Transport
Met het vliegtuig heen en terug naar de bestemming voor € 480,00 taksen inbegrepen.
De annulatieverzekering is begrepen in het pakket van MasterCard en dat scheelt ons jaarlijks ettelijke euro’s.
We kunnen van Swiss Airlines geen slecht woord zeggen, de service aan boord is prima en op de korte vlucht Brussel - Zurich werden we op een broodje en een frisdrank vergast.
Ter plaatse huurden wij een wagen met chauffeur, telkens een Toyota Innova.
Kostprijs: 1 dag Delhi Shimla Rs. 8.000/€ 100,00
1 siteseeing Shimla Rs. 2.000/€ 25,00
9 dagen Shimla Leh Rs. 32.000/€ 400,00
2 dagen uitstappen rond Leh Rs. 5.200/€ 65,00
2 daagse uitstap Tso Moriri Rs. 10.000/€ 125,00
3 dagen Leh Kargil Rs. 18.100/€ 225,00
5 dagen hulp van begeleider(Dorjay) Rs. 4.000/€ 50,00
2 dagen Leh Manali Rs. 17.000/€ 212,50
1 dag Manali Delhi luchthaven Rs. 11.000/€ 137,50
Vlucht Srinagar Delhi Rs. 2.000/€ 25,00 p/p
Reizen kost
Mineraal water 1L: Rs. 25/€ 0,31 Frisdrank zoals Miranda: Rs. 10/€ 0,13
Bananen: Rs. 5/€ 0,06 tot 7/€ 0,09 per stuk Coke 0.50L: Rs. 30/€ 0,38 - 2L Rs. 80/€ 1
Benzine: Rs. 80/€ 1 Diesel: Rs. 51,60/€ 0,65
Plaatselijke sigaretten: Rs. 25/€ 0,31 pakje van 20
We logeerden in een hotel, tentenkamp, of het beste voorhanden.
Geldzaken
Over het algemeen is India niet duur. Wanneer je het openbaar vervoer kunt nemen, scheelt het een hele slok op de borrel. Als rolstoelgebruiker is dit wel moeilijker.
Indische roepoes, afgekort Rs hadden als wisselkoers 1 € = +/- Rs. 80,50. Gemakkelijkheidshalve rond ik de koers in het reisverslag af: 1 € = Rs. 80
Infobronnen
Wij consulteerden meerdere websites op Google, enkel de nuttige zijn in het verslag te vinden.
Bij Wegwijzer Reisinfo was verslag INI511 van Riet Dhuyvetter voor ons deels nuttig. Uit enkele andere reisverslagen puurden we de nodige informatie: INI501, INI513 en INI516
Inreisvoorwaarden
Paspoort dat geldig is tot minstens 6 maand na je vertrek uit het land en voldoende blanco pagina’s.
Visum: Gegevens dd. juli 2014
Aanvragen:
Louizalaan 350, 1020 Brussel(1e verdiep) Ma-Vr 8-14u
of Vestingstraat 82, 2018 Antwerpen(1e verdiep) Ma-Vr 8.45-14u
Afhalen: Je ontvangt een SMS of e-mail als het visum klaar is.
In Brussel Ma-Vr 14-16u
In Antwerpen Di 10-12u Do 11-12u
Kostprijs € 62,00 Eventuele verzendingskosten € 23,00 per paspoort
Benodigdheden voor de aanvraag van het visum:
Online correct ingevuld formulier(kan ook ter plaatse aan € 10,00 per formulier).
Je vindt het op in.vfsglobal.be . Vul het heel correct in, print het af en neem het mee voor je visumaanvraag.
Je hebt 2 pasfoto’s 5 x 5cm nodig, kunnen ter plaatse genomen worden, € 8,00 voor 4 stuks. Met wat geluk worden meegebrachte pasfoto’s(gewoon formaat) aangenomen, wat bij ons is gelukt.
Er wordt ook een bewijs gevraagd van je vlucht en je adres(energiefactuur of rekening van de watermaatschappij) en een kopie van je identiteitskaart en paspoort(kan ter plaatse genomen worden aan € 0,25/kopie).
Je wordt verwittigd via mail of SMS als het visum gereed is.
Reisverzekering
Naast Eurocross van het ziekenfonds hebben we altijd de reisverzekering van VTB zonder wagen. Deze reisverzekering kostte € 74,00(€ 94,00 - 20% als lid van Wegwijzer).
Veiligheid
India is vrij veilig voor de toerist. In drukbezochte plaatsen moet je, zoals overal ter wereld, op je spullen letten. Pickpockets zijn alom tegenwoordig ook in India.
Gezondheid
We namen Diamox ter voorkoming van hoogteziekte. Eens je aangepast bent, kan je een poging doen Diamox te laten. Er is geen algemene regel voor, elk individu reageert anders op grote hoogte. Ofwel is er ademnood of treden maagklachten op en zelfs diarree kan.
Klimaat
De eerste 14 dagen genoten we van prachtig weer, dan hadden we enkele dagen kwakkelweer en daarna viel de regen met bakken uit de hemel. De laatste 3 dagen verbeterde het terug.
Taal
Met Engels kan je terecht in de toeristische trekpleisters. In de hotels is Engels heel gewoon. De plaatselijke bevolking spreekt uiteraard een streektaal of dialect.
Communicatie
Via telefoon: STD-cabines zijn nog weinig te vinden; velen hebben GSM of Smartphone.
Via e-mail: Het is moeilijk het thuisfront via mail te bereiken. De elektriciteit valt regelmatig
uit en internet, als je het al vindt, werkt heel traag, wat mailen moeilijk maakt.
De meesten waarmee wij contact hadden, gebruikte een Smartphone en ook de
begoede jeugd gebruikt het.
Waardering
Het eerste deel vonden we erg geslaagd, het laatste hebben we moeten annuleren door hevige regenval en geblokkeerde wegen.
We hebben met volle teugen genoten van de adembenemend mooie natuur.
Enkele gegevens over onszelf
Jozef Somers en Marie-Claire Meesemaecker
Engelsenlaan 185
9600 Ronse
Tel.: 055/31.55.73
E-mail: somers.jozef@skynet.be en somersjozef@outlook.com Men mag altijd contact met ons opnemen. Als mindervalide en persoon op rust ben ik meestal thuis aan te treffen. Aangezien mijn spraak niet altijd voor iedereen goed verstaanbaar is, is het aangewezen vooraf contact op te nemen via mail, om eventueel af te spreken wanneer je bij ons terecht kunt. Meestal lukt het na 19u, dan kan Marie-Claire geïnteresseerden te woord staan om inlichtingen en tips door te geven.
Reisschema
17/08 Zondag Brussel - Zurich - Delhi
18/08 Maandag Delhi - Shimla
19/08 Dinsdag Shimla
20/08 Woensdag Shimla - Narkanda - Rampur Sarahan
21/08 Donderdag Sarahan - Chitkul
22/08 Vrijdag Chitkul - Reckong Peo - Kalpa
23/08 Zaterdag Kalpa - Nako - Tabo
24/08 Zondag Tabo - Dhankar - Kaza
25/08 Maandag Kaza - Losar
26/08 Dinsdag Losar - Chandratal meer - Keylong
27/08 Woensdag Keylong - Jispa
28/08 Donderdag Jispa - Leh
29/08 Vrijdag Leh
30/08 Zaterdag Leh
31/08 Zondag Leh - Tso Moriri
01/09 Maandag Tso Moriri - Leh
02/09 Dinsdag Leh
03/09 Woensdag Leh
04/09 Donderdag Leh - Alchi
05/09 Vrijdag Alchi - Kargil
06/09 Zaterdag Kargil - Leh
07/09 Zondag Leh - Keylong
08/09 Maandag Keylong - Manali
09/09 Dinsdag Manali - Delhi - Delhi - Zurich
10/09 Woensdag Zurich - Brussel
Logies: ligging, toegankelijkheid en prijs
* The Umrao Hotel & Resort 3/5
National Highway 8 near Rajokri Crossing - New Delhi 110037
Website: www.theumrao.com
E-mail: reservations@theumrao.com
Tel.: + 91/11-4770-7070 Fax: + 91/11-4770-7000
Het hotel ligt op slechts enkele kilometers van de luchthaven, je hebt er geen geluids-hinder van opstijgende of landende vliegtuigen. Naast de trap ligt een hellend vlak, voor de rest is het vlak. We beschikten over een heel ruime kamer op het gelijkvloers met een breed dubbel bed. In de kleine smalle badkamer was een lavabo, een gewoon toilet met 1 wandbeugel en op het einde van dit plaatsje een inloopdouche met losse sproeier en wandgrepen. Wij boekten er een kamer via Agoda en betaalden vooraf met MasterCard € 63,00, ontbijtbuffet en taksen inbegrepen. De buitengevel straalt pracht en praal uit, maar het interieur is pover, modern en stijlloos. Wij namen het alleen voor de ligging.
* Hotel Willow Banks 4/5
The Mall near Tourism Lift Shimla 171001 India
Website: www.willowbanks.com
E-mail: sales@willowbanks.cominfo@willowbanks.com
Tel.: + 91/177-268125-26 Fax: + 91/177-2812719
Het hotel ligt op de Mall Road op enkele meter van de publieke lift en is met de wagen niet bereikbaar, het is een autovrije straat. Aan de parking staan dragers klaar om je bagage naar het hotel te brengen, uiteraard tegen betaling. Het is een 10-tal minuten stappen. Bij de inkom is 1 opstap en om de korte lift(voetsteunen dienden weggeklapt) te bereiken, moet je een 5-tal treden naar beneden. Wij hadden een ruime kamer met een dubbel bed. In de badka-mer was een ligbad met vaste sproeier, een gewoon toilet en een hoge onderrijbare lavabo. Wij boekten hier een kamer via Booking.com en betaalden ter plaatse cash Rs. 5.680/€ 71,00 per nacht, taksen en een ontbijtbuffet inbegrepen.
* Hotel Srikhand 3/5
Sarahan HPTDC, Distt. Shimla - 172102, India
Website: www.hotel-srikhand-sarahan-shimla.hotelsgds.com
E-mail: hotel-srikhand-sarahan-shimla-3@hotelsgds.com en info@hotelsgds.com
Tel.: + 91/1132-020202 Fax: + 91/1147-821120
Het hotel ligt in het centrum van Sarahan. De kamers in het hoofdgebouw konden niet met de rolstoel, we werden verwezen naar een cottage op het domein. Bij de inkom zijn een
3-tal hoge treden. We beschikten er over een inkomhal en een ruime kamer met dubbel bed. Een extra matras werd gevraagd en verkregen. In de ruime badkamer was een open douche met vaste sproeier, een simpele lavabo en een gewoon toilet. Warm water beschikbaar via een aparte boiler. We betaalden cash Rs.2.060/€ 25,75 taksen en ontbijt op de kamer inbegre-pen. Het restaurant stelt niet veel voor.
* Chitkul Rupin River View 3/5
Vill. Rakcham, Sangla Valley, Distt. Kinnaur, India
Website: www.hotelinsangla.com
E-mail: rupinriverview@gmail.com enbook@hotelinsangla.com
Tel.: + 91/1786.244225
Het logies ligt in de Sangla vallei aan de boorden van de Baspa rivier. Aan de inkom zijn en 4-tal treden, dan is het vlak tot bij de kamers. In de kamer stonden 2 enkele bedden met dunne matrassen. Er werden 2 extra matrassen gebracht. In de badkamer was een lava-bo, een open douche met losse sproeier en een gewoon toilet. We betaalden er cash Rs.1.500/€ 18,75 taksen en ontbijt inbegrepen. Het restaurant is niet zo denderend.
* Hotel Kinner Villa 5/5
Kalpa, Distt. Kinnaur, H.P., India
Website: www.kinnervilla.com
E-mail: kinnervilla@rediffmail.com
Tel.: + 91/1786.226006 Fax: + 91/1786.226506 GSM: + 91/9418.036006
Het hotel ligt even buiten het centrum. De kamers in het hoofdgebouw zijn moeilijk be-reikbaar met een rolstoel door twee hoge trappen, daarom werden we verwezen naar de nieuwe vleugel, die is vlak. We konden er op het gelijkvloers beschikken over een ruime ka-mer met twee 1-persoonsbedden. In de badkamer was een onderrijbare lavabo, een gewoon toilet en een open douche met vaste sproeier. We betaalden er cash Rs.2.200/€ 27,50 taksen en ontbijt op de kamer inbegrepen. Het restaurant mag er best zijn, maar er is weinig keuze op de menukaart.
* Tashi Hangsar Lodge 3/5
Tabo Village, Spiti Valley, Lahaul & Spiti Distt., Himachal Pradesh, India
Dit hotel ligt in het centrum van Tabo op wandelafstand van het tempelcomplex. Voor zover ik mij kan herinneren, zijn er geen obstakels om het hotel en de kamers te bereiken op 1 enkele hoge opstap na. We hadden een kamer met een dubbel bed. In de vrij ruime badkamer was een open douche met vaste sproeier, een gewoon toilet en een lavabo. Het licht valt regelmatig uit, wat niet ongewoon is in India. Het restaurant levert prima schotels af, als je tijd hebt om te wachten. Wij betaalden cash Rs.700/€ 8,75 taksen en ontbijt inbegrepen.
* Snow Lion(Sakya Abode) 4/5
Near Old Busstabd, VPO Kaza Lahaul/Spiti, Himachal Pradesh 172114, India
Website: www.sakyaabode.com
E-mail: tseringsakya@gmail.com
Tel.: + 91/94185.56213
Het hotel ligt in het nieuwe stadsdeel van Kaza. Er zijn kamers op het gelijkvloers met 2 kleine opstapjes aan de kamer te bereiken. Wij beschikten over een ruime kamer met een dub-bel bed. De badkamer had nog maar eens een te smalle deuropening, verder een gewoon toi-let, lavabo en een open douche met vaste sproeier. Wij betaalden er cash Rs.1.320/€ 16,50 taksen en ontbijt inbegrepen. Het restaurant is prima.
* Tashi Gatsel Hotel & Restaurant 2/5
Losar Teh. Spiti Distt. Lahaul &Spiti, H.P., India
Tel.: + 91/1906.252221
Het simpele hotel ligt in het kleine centrum van Lossar. Bij de inkom van de kamer is er een klein opstapje. Wij hadden er een heel simpele kleine kamer met een dubbel bed met dun-ne matras. Een extra exemplaar werd gebracht. Het bed moest aan 1 kant tegen de muur, an-ders kon ik er niet in, Marie-Claire moest er langs achter in kruipen. In de badkamer, met weer een te smalle deuropening, was een lavabo met alleen koud water, een gewoon toilet en een open douche met vaste sproeier. Het was basic, maar het iets betere was volzet. Wij be-taalden er cash Rs. 500/€ 6,25 taksen en een simpel ontbijt op de kamer inbegrepen. Het avondeten stelde niet veel voor.
* Tashi Deleg & Restaurant 4/5
Keylong, Distt. Lagaul-Spitti, H.P. India
Website: www.hoteltashidelek.com(gevaarlijk om te openen)
E-mail: hoteltashideleg@yahoo.com
Tel.: + 91/1900.222667 Fax: + 91/1900.222450
Het hotel ligt in de hoofdstraat(Main Bazaar) van Keylong. We kregen een ruime kamer in de nieuwe vleugel. De chauffeur kan met de wagen beneden rijden tot bij de ingang van de “new wing”. Om de kamer te bereiken is er eerst 1 opstapje en vervolgens nog een 4-tal treden. Hulp wordt geboden door het personeel. De vrij ruime kamer had een dubbel bed. In de badkamer stond een lavabo, een gewoon toilet en een open douche met vaste sproeier. Het restaurant is aan te bevelen. Indien je niet pikant kunt of wilt eten, wijs er hen goed op geen chili’s te gebruiken. Als zij je voorhouden “a little bit spicy”, dan brandt je mond toe. Wij betaalden er cash Rs. 2.500/€ 31,25 taksen en een degelijk ontbijt inbegrepen. Het 627920is er niet slecht maar de prijzen liggen te hoog voor wat je krijgt. De bazin wil het uiterste uit de kan. Het is er goed, maar als het even kan, probeer dan ander logies in Keylong of neem een kamer in het hoofdgebouw maar niet boven de keuken(lawaai), zij zijn heel wat beterkoop en de service is dezelfde.
* Padma Lodge 3/5
Vill & PO, Jispa, Distt. Spiti & Lagaul, India
Website: www.padmalodgejispa.com
De Padma Lodge ligt links van de weg Keylong-Leh. Wij kozen voor een tent met een hoge opstap van 30cm, met daarin 2 eenpersoonsbedden. In de badkamer met overstap was een lavabo, een gewoon toilet en een open douche met een vaste sproeier. Wij betaalden er cash Rs.1.000/€ 12,50 taksen en ontbijt inbegrepen. In de tenten is er licht van 18.30u tot 23u. Je kunt ook in het hoofdgebouw een kamer betrekken, die zijn erg krap en te bereiken met een trap. Kiezen voor een tent is een betere oplossing, die is ruimer. De menukaart in het restaurant biedt weinig keuzemogelijkheid.
* Singge Palace 4/5
Old Road Leh-Ladakh 194101, J & K, India
Website: www.singgepalace.com
E-mail: singgepalace@yahoo.com
Tel.: + 91/1982.253355
Het hotel ligt in het oude stadsgedeelte van Leh. Bij de inkom ligt naast de trap(4 treden) een steil hellend vlak. Wagens kunnen in de garage parkeren, daar heb je de vrij grote lift naar de lobby en de kamers. We kozen voor een kamer in de nieuwe vleugel wegens de toegankelijkheid. In de kamer hadden we 2 bedden met dikke matrassen en een zithoek. In de badkamer was een hoge opstaande lavabo, een verhoogd toilet en een inrij douchecabine met vaste sproeier en aparte kraan. Het restaurant is volledig op Indische toeristen afgesteld en is niet goedkoop. We betaalden er cash aan Mr. Wangchok van Indus Himalayan Explorers Rs. 6.000/€ 75,00 per nacht, taksen en een degelijk ontbijt inbegrepen. Volgens ons is het sterk overprijsd, maar het was voor ons op dat ogenblik de enige oplossing in Leh en het is er duurder dan op andere plaatsen.
* Tso-Kar Hotel 5/5
Fort Road, Leh, J & K 194101, India
E-mail: dehlex@hotmail.com
Tel.: + 91/1982.253.071
Dit hotel ligt in het oude stadscentrum van Leh. Bij de inkom is een hoge trap van een 10-tal treden, hulp wordt geboden. Het hotel ligt lager dan de straat en heeft een mooie binnenkoer met veel bloemen. Aan de inkomdeur van de kleine kamer is een kleine overstap. In de kamer stonden 2 aparte bedden, extra matrassen werden gevraagd en verkregen. In de badkamer, met te smalle deuropening, was een lavabo, een gewoon toilet en een open douche met vaste sproeier. Wij betaalden er cash Rs.1.755/€ 22,00 taksen en ontbijt inbegrepen. Op het ontbijt hebben we lange tijd moeten wachten. Het wordt gerunt door Ladakhi, het personeel is heel vriendelijk. Best is vooraf reserveren, het is vlug volgeboekt en zeker aan te bevelen..
* Yak Camp 3/5
Korzok, Tso Moriri Changtang
GSM: + 91/9419.345362
Het tentenkamp ligt aan de oevers van het Tso Moriri Lake. Bij de ingang van de tent is een kleine overstap, verder is de tent vlak. We hadden er 2 aparte bedden en vroegen en kregen extra matrassen. De badkamer heeft een overstap en er was een lavabo met enkel koud water, een gewoon toilet en als douche een emmer met water gevuld en daarbij een plastieken kannetje. Vermits het te koud was om nog buiten te komen, veel wind, vroegen we het avondmaal in de tent. Het stelde niet veel voor, maar de meeste honger was gestild. Het is een echt basic verblijf. Wij waren een ervaring rijker. We betaalden cash Rs.2000/€ 25,00 taksen en een simpel ontbijt inbegrepen. Er is licht van 19u tot hooguit 23u. Het tentenkamp sluit elk jaar half september, dan wordt het te koud om er te verblijven.
* The Apricot Tree 5/5
Nurla, Ladakh - 194106,India
Website: www.theapricottreehotel.com
E-mail: theapricottreehotel@gmail.com
Tel.: + 91/1982.229525 GSM: + 91/9419.866688
Het logies ligt aan de weg Leh-Kargil. Je komt erin zonder oneffenheden. Wij kregen een vrij ruime kamer met 2 aparte bedden en degelijke matrassen. We hadden ook een overdekt terras, dat via een deur met kleine overstap bereikbaar was. Je hebt er een uitzicht op de kolkende Indus rivier. Aan de badkamer, met te smalle deuropening; was een kleine overstap. In de badkamer was een lavabo, een gewoon toilet en een open douche met vaste sproeier. Het hotel is prachtig gelegen. Wij betaalden cash Rs. 7.300/€ 91,25 taksen en een degelijk ontbijt inbegrepen, een prijs die we veel te hoog vonden voor wat je ervoor in de plaats krijgt.
Mr. Wangchok van Indus Himalayan Explorers had dit hotel voor ons gereserveerd. Als je er rechtstreeks boekt, kost het waarschijnlijk ettelijke roepîes minder.
* Hotel D-Zojila(New) 3/5
Bemathang Baroo,Kargil(Ladakh), Jammu & Kashmir - 194105
Website: www.zojilaresidency.com
E-mail: info@zojilaresidency.com
Tel./Fax: + 91/1985.232280 GSM: + 91/9419.176249
Na enkele hotels te hebben gezien, namen we onze intrek in dit logies. Het ligt bij het
binnenkomen van Kargil. Bij de inkom is er een enkel opstapje. De kamer was op de 1e verdieping en er is geen lift. Het personeel kweet zich gewillig van de taak mij naar boven en terug beneden te brengen. De kamer was vrij ruim en er stond een breed dubbel bed. In de badkamer was een lavabo, een gewoon toilet en een open douche met vaste sproeier en nog maar eens een te smalle deuropening. Om het personeel te ontlasten, vroegen we het avondmaal op de kamer. Het is een koele bedoening, maar voor 1 nacht zagen we het door de vingers. Wij betaalden cash Rs. 2.000/€ 25,00 taksen en een simpel ontbijt inbegrepen.
* Sunpark Hotel & Resort 4/5
Nagar Road, Left Bank, Aleo, Manali, H.P. - 175131
Website: www.sunparkresorts.com
E-mail: manali@sunparkresorts.com
Tel.: + 91/1902.253037 GSM: + 91/9816.100049
Dit degelijk hotel ligt aan de oever van de Beas rivier ergens in de grote agglomeraie van Manali. Bij de inkom is een hoge trap van een 15-tal treden. Het personeel droeg mij heel gewillig de trap op. Dan is het vlak tot bij de grote lift. Wij kregen een familiekamer toegewezen met ruime inkomhal, 2 slaapkamers elk met dubbel bed en een ruime badkamer. Bij de ingang hiervan is een overstap van +/- 8cm en een te smalle deuropening. Verder is er een opstaande lavabo, een verhoogd toilet en een douchecabine met een overstap van +/- 8cm, een vaste sproeier en aparte kraan. Het hotel heeft een voortreffelijk restaurant. Wij betaalden cash Rs.2.950/€ 37,00 taksen en een degelijk ontbijt inbegrepen.
Vervoer
Internationale vluchten
17/08 Brussel - Zurich, 10.00u - 1.15u, vluchtduur 1.15u
Vlucht uitgevoerd met RJ100 van Swiss Airlines, vluchtnummer LX 787
17/08 Zurich - Delhi, 13.10u -0.20u, vluchtduur8.10u
Vlucht uitgevoerd met Airbus Industrie A330-300 van Swiss Airlines, vluchtnr. LX 146
10/09 Delhi - Zurich, 01.15u - 06.00u, vluchtduur 8.15u
Vlucht uitgevoerd met Airbus Industrie A330-300 van Swiss Airlines, vluchtnr. LX 147
10/09 Zurich - Brussel, 09.05u - 10.25u, vluchtduur1.20u
Vlucht uitgevoerd met RJ100 van Swiss Airlines, vluchtnummer LX 778
Binnenlandse vlucht
09/09 Srinagar - Delhi, de vlucht was gepland en betaald aan de touroperator Great Escape
Routes. Door het noodweer in Noord-India en voornamelijk Srinagar is ze niet kunnen
doorgaan. We konden niet naar Srinagar gaan, de weg was afgesloten in Drass.
Kosten van het vervoer ter plaatse
Taxi luchthaven Delhi - hotel: opgehaald door het hotel Rs.1.000/€ 12,50
Vervoer 1 dag Delhi - Shimla: Rs. 8.000/€ 100,00
1 dag siteseeing Shimla: Rs. 2.000/€ 25,00
Rondrit Shimla - Leh 9 dagen: Rs.32.000/€ 400,00
Vlucht Srinagar - Delhi: Rs. 2.000/€ 25,00(vlucht niet genomen door noodweer)
Georganiseerd door Great Escape Routes
Suite 6 Andhi Bhawan
Near Ashoka Hotel
Jakhu Hill, Shimla - 171001
Nitin Chauhan, Managing Director
Website: www.greatescaperoutes.com
E-mail: nitin@greatescaperoutes.com
Facebook: www.facebook.com/himalayaescapes ...
Tel.:+ 91/1776-533037 GSM: + 91/9418-0012500
De chauffeur waarmee we 12 dagen op rondrit waren, kunnen wij ten stelligste aanbevelen. Hij kent de streek heel goed, brengt je op de onmogelijkste plekjes en spreekt vlot Engels.
Zijn e-mail is:monu83rana@gmail.com
2 dagen uitstappen rond Leh(kloosters): Rs. 5.200/€ 65,00
2-daagse uitstap Tso Moriri: Rs. 10.000/€ 125,00
Georganiseerde toer Leh - Kargil: 3 dagen Rs. 18.100/€ 225,00
Het ganse pakket werd georganiseerd door
Indus Himalayan Explorers
T. Wangchok Nayga
Website: www.expeditionsladakh.com
E-mail: wnaygan@gmail.com en
indushimalayaexplorers@gmail.com
2-daagse rit Leh - Manali: Rs. 17.000/€ 212,50
Geregeld door Dreamland Trek & Tour
Fort Road, Leh
Website: www.dreamladakh.com
E-mail: dreamladakh@gmail.com
Tel.: + 91/1982-250784
Rit Manali - Indira Gandhi Intl Airport Delhi: Rs. 11.000/€ 137,50
Geregeld door Snow Peak Travels door toedoen van Dreamland Trek & Tour
Shop No. 100, N.S.C. Market, Near Bhuddist Monastery
Manali - 175131 Himachal Pradesh, India
Website: www.snowpeaktravels.com
E-mail: info@snowpeaktravels.com
Tel.: + 91/1902-251680 GSM: + 91/9816-508680
Praktische informatie
* Tijdzone
In India is het 3.30u later dan in België(zomertijd)
* Taal
In de toeristische plaatsen is Engels heel gewoon, de plaatselijke bevolking spreekt meest-
al enkel een streektaal.
* Internet en telefoon
Internet is er nog weinig te vinden. Voor het merendeel wordt een Smartphone gebruikt en
dan hoeven er geen cybercafé’s meer.STD’s zijn ook nog weinig te vinden. Velen gebruiken
een Smartphone om te bellen en vooral de jeugd bezit hiervan de nieuwste snufjes.
* Verzekeringen
Naast de reisverzekering van de mutualiteit “Eurocross” hebben wij ook de reisbijstands-
verzekering op jaarbasis van VAB, die € 74,00 kost(€ 94,00 - 20% als lid van Wegwijzer).
* Elektriciteit
De netspanning is 220/240V. In enkele gevallen kunnen stekkers afwijken van wat wij ken-
nen. Een reisadapter brengt dan de oplossing.
* Foto en film
Wij namen digitale foto’s. In veel kloosters is foto’s nemen niet toegestaan met flash, soms
zelfs niet zonder. In de mate van het mogelijke trachten we dit stiekem toch te doen.
* Handbagage
De regels voor de handbagage zijn nog niet versoepeld. Dus nog altijd geen vloeistoffen,
gels, pasta’s, zalfjes en scherpe voorwerpen zoals nagelknippers, knipmessen en schroeven-
draaiers in je handbagage stoppen. Zulke zaken horen in de bagage die je incheckt. Op
sommige luchthavens wordt je van kop tot teen gecontroleerd, de rolstoel ondergaat vaak
hetzelfde lot.
* Prentbriefkaarten en postzegels
Prentbriefkaarten zijn weinig te vinden. In Leh hebben we maar 1 stalletje gezien waar ze
te koop werden aangeboden. Voor postzegels moet je een postkantoor opzoeken.
* Veiligheid
India is volgens ons een vrij veilig land om individueel door te reizen. Zelfs voor een vrouw
alleen stelt dit weinig problemen. In de media is dit de laatste tijd wel eens gemeld, maar
het zijn zeldzame gevallen, waardoor een vrouw zich zeker niet mag laten afschrikken.
*Vaccinaties en gezondheid
Zorg ervoor in orde te zijn met de vaccinatie tegen DTP, een injectie tegen gele koorts is
overbodig. Een Tetanos spuitje en vaccinatie tegen Hepatitis A zijn aan te raden.
* Enkele prijzen
Benzine Rs. 80/€ 1 Diesel Rs. 59/€ 0,74
Bananen Rs. 5 tot 7 per stuk Frisdrank zoals Miranda Rs. 10
Coke Rs. 30 per ½ L Rs. 80 per 2L Mineraal water 1L Rs. 10
* Wetenswaardigheden
- De gloednieuwe internationale luchthaven Indira Gandhi in Delhi bevindt zich naast die van de “domestic”, wat een voordeel oplevert wanneer je vluchten, binnenlandse en inter-
nationale beiden op dezelfde dag vallen.
- Shimla is een knooppunt voor meerdere bestemmingen in Noord-India(bussen), ook naar Nepal voor de vele gastarbeiders.
Shimla is het ook toevluchtsoord bij uitstek voor de rijke Indiërs. Vooral jonge snobs flaneren de ganse dag op de Ridge.
De openbare lift op Mall Road in Shimla kost per beurt en per persoon Rs. 10/€ 0,13 en is geopend van ’s morgensvroeg tot +/- 21u.
- Over het algemeen worden geen creditkaarten aanvaard in het door ons bezocht gebied.
In Leh hebben we gemerkt dat ze aanvaard worden in de toeristische shops, niet in de kleine stalletjes. Wij hadden ons erop voorzien en in Delhi meer dan voldoende euro’s uitgewisseld voor de ganse rondrit in de Spiti/Lahaul vallei en Ladakh.
* Als rolstoelgebruiker
Om aan onverwachte kleine problemen te verhelpen aan je rolstoel, neem je best wat herstelmateriaal mee zoals enkele sleutels, een schroevendraaier(klein formaat) met bits, plak-
gerief en pomp. Die kleine dingen steek je best niet in de handbagage, maar in de bagage die je incheckt. Op mijn rolstoel zitten reeds jaren krypton banden(zonder lucht) en daar-
door is het probleem van platrijden van de baan. Het is in ieder geval een zorg minder. Op mijn nieuwste rolstoel zijn vooraan de kleine wieltjes volle velgen en dikkere bandjes ge-
monteerd.
De laatste jaren komt het hoe langer hoe meer voor dat de rolstoel van onder tot boven gekeurd wordt door de security. Op deze reis moest ik in Delhi in een andere rolstoel plaats-
nemen, om hen de kans te geven de mijne te controleren. Zelfs in de U.S.A. wordt hij nooit zo grondig gekeurd, hij wordt wel helemaal betast maar dit gebeurt terwijl ik er in zit.
Reisverslag Indische Himalaya - Spiti/Lahaul vallei en Ladakh 17/08 tot 10/09/2014
Jaren droomden wij ervan om samen deze reis te maken. Tot nu toe was het ons eerder gelukt. In 2004 waren we op weg, helaas bij aankomst in Delhi ontbrak er één koffer met daarin een groot deel van de warme kledij. Onze plannen vielen in het water. Toen dachten we deze reis nog ooit te kunnen overdoen.
Zondag 17/08
Vlucht Brussel-Zurich 09.50u - 11.10u LX 787 Zurich-Delhi 12.45u - 23.55u LX 146
Klokslag 6.30u stopte David, onze oudste zoon, voor de deur, om ons naar Brussels Airport te brengen. Er werd vlug geladen en we konden op pad, een nieuw avontuur tegemoet. Bij het inchecken vroegen en kregen we op de lange vlucht Zurich - Delhi een plaats net achter een scherm, zodat een naar achter gebrachte rugleuning voor mij geen hindernis kon zijn.
We vertrokken in Brussel met 10’ vertraging en landden in Zurich om 11.18u. De assistentie in Zurich liet niet op zich wachten en na een loopwedstrijd door de lange gangen en na enkele liften, bereikten we het treintje dat passagiers van de ene terminal naar de andere vervoert. Aan de gate was het wachten op het begin van de inscheping, waarmee rond 12u werd gestart en pas om 13.10u startte de piloot de grote vogel. Na een voortreffelijke vlucht met weinig of geen turbulenties landden we in Delhi op maandagmorgen 0.20u De assistentie kwam op gang als iedereen was uitgestapt. De bagage werd opgehaald en de immigratie opgezocht, met een assistent als hulp ging dit vrij vlot. Voor we de luchthaven verlieten, wilden we een klein bedrag aan euro’s wisselen voor roepies. De koers was niet erg gunstig. We stevenden af op de kiosk van de pre-paid taxi en betaalden de rit naar The Umrao Hotel. Bij het buitengaan merkte ik een man met een plaat waarop onze naam stond geschreven. Hij was de chauffeur van het hotel, die ons kwam ophalen. We vroegen ons geld van de taxi terug en volgden hem. Na een kwartiertje waren we ter plaatse. Het inchecken ging vlot en we konden aan een korte nachtrust beginnen.
Maandag 18/08 Delhi - Shimla 2.230m
Half uitgeslapen pakten we de koffers terug in en namen het ontbijt. Het ontbijtbuffet stelde niet veel voor en was uitsluitend op Indische gasten gericht. Om een omelet of spiegelei te bekomen, was het lange tijd wachten en het was dan verder niets speciaal. Na afrekening aan de balie vervoegden we Nitin Chauhan, manager van Great Escape Routes uit Shimla. Met de chauffeur, Monu, zochten wij wisselkantoren op, om aan gunstige voorwaarden euro’s om te zetten in Indische roepies. De koers was echt gunstig, voor 1 euro kregen we Rs. 80,50 waardoor we zoveel mogelijk euro’s omwisselden. Op onze rondrit zou er weinig wisselmogelijkheid zijn. India is wel vooruitstrevend op gebied van informatica, maar met een Creditkaart betalen lukt maar op heel weinig plaatsen. Onze cameratas was goed gevuld met bankbriefjes. We namen afscheid van Nitin en begonnen om 12u aan de lange rit van Delhi naar Shimla, waar we aankwamen rond 20.15u. Het hotel ligt op de Mall Road en die is autovrij, daardoor ben je aangewezen op dragers voor je bagage, tenzij je met een rugzak op reis bent. Het inchecken in het Willow Banks Hotel nam heel wat tijd in beslag. De kamers werden eerst gekeurd, vanwege mijn handicap voor we er onze intrek konden nemen. Om de dag af te ronden zochten wij het restaurant van het Combermere Hotel op, gelegen in de nabijheid van ons hotel en ook op Mall Road. Het is er goed tafelen, maar vrij prijzig..
De ganse dag genoten wij van een deugddoend zonnetje, al was het in Delhi behoorlijk warm.
Dinsdag 19/08 S.S. Shimla
Vanaf nu begonnen we aan wat de reis van ons leven moest worden. We startten met de wagen aan een bezoek van Shimla te beginnen met
* Viceregal Lodge & Botanical Gardens ***, ook gekend onder de naam Rasthrapati Niwas.
Inkom Viceregal Lodge: Rs. 65/€ 0,80 en de tuinen Rs. 10/€ 0,12
De lodge is enkel te bezoeken in groep en onder begeleiding van een gids, bij aankoop van het inkomticket wordt het uur van het geleid bezoek vermeld.
Aan de ingang is een trap van een 8-tal treden, met hulp van andere toeristen werden die overwonnen. Ik heb de lodge kunnen bezoeken. Er ligt een houten hellend vlak, dat niet mag
gebruikt worden.
De tuinen zijn individueel te bezoeken. Met een rolstoel is het bezoek niet zo evident. De paden zijn bezaaid met een dikke laag kiezel.
* Tara Devi Temple: 11 km van Shimla
De tempel is toegewijd aan Hanuman en Krishna. Je bereikt de tempel via een steil pad. Je hebt er een uitzicht via een trap. Het is niet zo speciaal.
* Jakhu heuvel & tempel - 2.455m: 2 km buiten Shimla. Mooi uitzicht op de Himalaya en de stad bij mooi weer.
Het is niet rolstoeltoegankelijk door een trap en een steile klim en heel korte bochten op een smal pad. Niet echt bijzonder.
* Jonang Takten Phumtok Monastry: Monnik Giel
Monu, onze chauffeur, deed navraag naar het klooster en deed een poging er te komen met de wagen. De weg werd zo smal, dat hij achterwaarts moest terug keren. Marie-Claire is te
voet aan de klim begonnen en heeft er de jonge monnik Giel ontmoet. Toen hij vernam dat ik beneden op haar wachtte, vroeg hij zijn overste toelating om tot bij mij te komen. Op die
manier heb ik hem ook ontmoet. Als goede Belgen mochten wij dit zeker niet zomaar laten voorbijgaan.
* The Mall Road - Ridge:
- Scandal Point is het verste punt op de Mall en is waar deze overgaat in de Ridge. Alle Indiërs vinden het waw, ons kwam het niet zo over. De Indische studenten troepen
hier samen. Een standbeeld van Lala Lajpat Rai staat te pronken aan Scandal Point.
- Christ Church & St. Michaels Cathedral
De kerk is niet speciaal en ze lijkt in verval, het uitzicht is wel mooi. Ze staat op een 200m van Scandal Point.
- Kali Bari Temple hebben we gelaten voor wat het was. Hij staat ergens achter de kerk en is bereikbaar na een forse klim.
- Lakkar Bazaar en Tibetan Bazaar stelt niet veel meer voor.
Na het eten van een ijsje, vatten we de terugtocht aan. Een voordeel was nu, het ging bergaf. Veel info over de Mall Road in Shimla geeft aan dat de straat vlak is, als rolstoelgebruiker ondervind je al snel hoe steil de klim is en dat op een hoogte die wij niet gewoon zijn.
De openbare lift op de Mall Road kost Rs. 10 p/p en per traject. Zij sluit rond 21u.
De ganse dag was de zon van de partij, pas tegen de avond werd het frisser en was een fleece geen overbodige luxe. We sloten de dag af in het restaurant van het Combermere Hotel. Om er te komen via de Mall Road, moet je een 10-tal treden naar beneden, vervolgens een vijftal tot bij een grote lift. Hiermee daal je af naar de 4everdieping voor het restaurant, waar je nog 6 treden hebt en aan het restaurant nog eens twee. Hulp wordt geboden op je vraag.
Woensdag 20/08 Shimla - Narkanda - Rampur - Sarahan: 184 km(7u)
Na het ontbijt werden de koffers geladen en verlieten we Shimla om koers te zetten naar Narkanda - 2.700m - 64 kmvan Shimla, met als eerste stop
* Hatu Peak: 4 km van Narkanda - 3.143m
Er wordt een nieuwe tempel gebouwd bovenop de vroegere zeer mooie houten tempel, die aan Durga gewijd is.
Het uitzicht was nihil door de dichte mist in de bergen.
De weg werd vervolgd tot
* Rampur 140 km van Shimla
- Padam Maharadjapaleis:
Het is geen stop waard, het is totaal in verval, maar was ooit prachtig.
Rechtover het maharadjapaleis bezochten we een heel oud maar prachtig tempeltje, de naam hebben we niet kunnen achterhalen. Het is zeker een bezoek waard.
Voor we de agglomeratie van Rampur verlieten, genoten we van een lunch in The Makeshi Regency.
* Rampur - Sarahan: 44 km
- Sarahan - 2.165m: zicht op Shirkand Mahadev een voor Hindus heilige berg in het Kullu district. Jaarlijks klimmen pelgrims naar de top om er de zogenaamde “lingham” te eren,
die zou toebehoren aan Lord Shiva.
- Bhimakali Temple: 9-17u
De tempel bezit prachtig houtsnijwerk. Verder dan de 1e binnenkoer kon ik niet met de rolstoel (trappen), ik mocht zelfs geen kijkje nemen van in de deuropening in het tempeltje op het gelijkvloers zonder mijn schoenen uit te doen.
- Maharadja Paleis(Raja Bushair Palace):
Het ligt achter de Bhimakali Temple en is gesloten voor het publiek. Je kunt er alleen een glimp van opvangen. De omgeving is er landelijk en je hebt er de mogelijkheid om met de
plaatselijke bevolking op de foto te gaan. Wij hadden het geluk enkele vrouwen te ontmoeten, die van het veld terugkeerden, met op hun rug een mand met hun appeloogst.
De dag zat er op en we namen onze intrek in Hotel Srikhand in Sarahan, waar we bleven voor het avondeten.
We vertrokken in Shimla onder een dik wolkendek, dat zichzelf oploste naarmate de dag vorderde. We sloten de dag af onder een blauwe hemel en kregen een mooie zonsondergang.
Donderdag 21/08 Sarahan Chitkul: 142 km(+/- 8u)
Om 5u werden we onthaald op mooie Indische muziek. Wij houden ervan maar liefst niet op dit uur. Het hield zo meer dan een uur aan. Rond 8u stonden we paraat om aan de volgende rit te beginnen.
* Sarahan - Sangla - 2.680m: 103 km
- Baspa Valley: Prachtig uitzicht op de Kinner Kailash
* Rakchham: 2.900m op 13 km van Sangla
Het is een prachtige route met in de diepte de kolkende Baspa rivier. Maar mooie liedjes duren nooit lang, even voor Rakchham was het amen, uit en rond 11u stond iedereen stil. Er was
een wegblokkade en niemand kon of mocht verder.
Met mondjesmaat kregen we nieuws te horen. Verder op de route die wij volgden, was een grondverschuiving(landslide) geweest. Er werd eerst gewag gemaakt, dat het vrijmaken van de weg enkele dagen zou in beslag nemen. We zagen het verder verloop van ons verlof somber in en dachten nooit in Sangla en Chitkul te geraken. Andere toeristen zaten in hetzelfde schuitje. We moesten allen dezelfde richting uit. We geraakten in gesprek met een advocaat uit Mumbai en een Joodse vader met drie dochters. Van die laatsten leerden we veel over de problematiek binben Israël. Zij waren uit het land weggetrokken om even op adem te komen. Omstreeks 17.15u kwam er schot in de zaak en konden we verder. Stapvoets kwam het verkeer op gang, met nu en dan opstoppingen door tegenliggers. De bergwegen zijn zo smal dat twee wagens elkaar niet kunnen kruisen. Het is dan uitkijken naar een uitsparing in de rotsmassa om tegenliggers te laten passeren en zelf ook verder te kunnen. Monu is meermaals achteruit moeten rijden, om aan een breder stuk van de weg te komen. De mooie natuur op de route zagen we aan onze neus voorbijgaan. Het was toen donker.
We waren in Chitkul rond 20.15u. Voor we er aankwamen, had de manager van het Hotel Rupin River View met Monu gebeld of hij een maaltijd moest voorzien. Vermits we die dag amper iets tussen de kiezen konden steken, was dit nogal evident. Na het inchecken werd onmiddellijk onze maaltijd besteld, waar we niet te lang moesten op wachten. Veel stelde het niet voor, maar we moesten niet met een lege maag het bed in.
De ganse dag keken we op een staalblauwe hemel, de zon was van de partij en het was warm.
Vrijdag 22/08 Chitkul - Reckong Peo - Kalpa +/- 80 km(+/- 7u)
* Chitkul: 3.750m hoogste dorp in de Baspa Valley: 26 km van Sangla
Chitkul ligt op de oevers van de Baspa rivier en is het hoogst gelegen dorp in de Baspa vallei. Het is het laatste bewoonde dorp in de Indo-Tibet grensstreek. De Indische weg loopt
hier ten einde.
Na het ontbijt werd vlug geladen en trokken we op verkenning in het dorp zelf. Het is er zeer mooi, Marie-Claire maakte er een wandeling van +/- 1.30u. Ik moest noodgedwongen achter-
blijven, het pad leende hem niet voor rolstoelen. Zij kon genieten van het uitzicht op de besneeuwde bergtoppen van de Kinner Kailash keten. Zeker de moeite.
Vanuit Chitkul moesten terug over Sangla, Rakcham en verder tot de hoofdweg. Over de brug ging het rechtsaf richting Reckong Peo en Kalpa. Wanneer we Sangla naderden deed Monu het hele relaas van de gebeurtenissen van gisteren. Er was wel degelijk een landslide geweest, maar in de onmiddellijke buurt van Sangla was een plaatselijke bus het ravijn ingereden, met een dodentol van +/- 25 jonge mensen, waarvan de meesten uit het dorp afkomstig waren. Daardoor waren alle handelszaken in het dorp gesloten. We zijn enkele begrafenisstoeten tegengekomen, op weg naar een crematieplaats aan de rivier. We hebben het wrak van de bus zien liggen, het verwonderde ons dat er overlevenden zijn uitgekomen. Het is niet verwonderlijk dat zulke ongevallen gebeuren, het zijn heel smalle bergwegen en de chauffeurs drinken soms van miserie en zijn te roekeloos, hen kan niets overkomen.
- Kamru 3.000m: 2 km van Sangla, bekend om zijn saffraan en appelboomgaarden.
* Reckong Peo: 2.290m - 38 km van Sangla
Reckong Peo is de administratieve hoofdplaats van het Kinnaur district, één van de twaalf districten van Himachal Pradesh. In dit onooglijk stadje werd een verplichte stop ingelast,
voor het afhalen van een verplichte permit voor de Spiti/Lahaul vallei: Rs. 350/€ 4,38 p/p, pasfoto’s + kopie paspoort en visum worden ter plaatse genomen. De meegebrachte pas
pasfoto’s worden niet aanvaard. Heel de procedure nam wel wat tijd in beslag. Om 13u wordt er een lunchpauze genomen. Het kantoor is zondag en elke 2e zaterdag gesloten.
Vanaf Reckong Peo volgden de superlatieven qua prachtige natuur elkaar op. Het is onbeschrijfelijk mooi. Op veel plaatsen rest enkel de rivier in een diep dal. In de dorpjes wordt aan akkerbouw gedaan, zelfs tot op 3.500m.
Even voorbij Reckong Peo in de omgeving van Powari, richting Pooh, werden we een halt toegeroepen door een kleine landverschuiving. Vermits het vrijmaken van de weg een 2-tal dagen zou in beslag nemen, keerde Monu naar Reckong Peo terug, om via een andere minder goede bergweg toch verder te kunnen. Het werd nog meer hobbelen, maar de route was prachtig. Je krijgt regelmatig adembenemend mooie uitzichten op de Mount Kailash keten met zijn besneeuwde bergtoppen te zien. Deze omweg kostte ons zeker 1.30u, maar was de moeite en een ommetje waard. Het is dankzei de “landslide” dat we deze mooie natuur hebben kunnen bewonderen. Voor Monu was het niet altijd even gemakkelijk, hij is meermaals moeten achteruitrijden tot bij een uitsparing in de rotswand, om tegenliggers te laten passeren.
* Kothi - 2.905m:2 km van Reckong Peo
- Chandika Devi:
De tempel is gewijd aan de godin Chandika, die door de plaatselijke bevolking wordt vereerd en met respect bejegend. Volgens de legende is zij de dochter van Banasur, de
demon, die over Knnaur heeft geregeerd. De tempel is mooi, hij heeft een speciale architectuur.
* Kalpa - 2.960m:13 km van Reckong Peo
Bij aankomst in Kalpa namen we onze intrek in het Kinner Villa Hotel. Vanaf je kamer heb je een prachtig zicht op de Kinner Kailash en konden we genieten van een prachtige zon-
sondergang. Van het avondmaal genoten we in het restaurant van het hotel. het personeel bracht mij de hoge trap op.
De ganse dag genoten we van een stralende hoogtezon onder een staalblauwe hemel.
Zaterdag 23/08 Kalpa - Nako - Tabo: +/- 150 km
Om 8u lieten we Kalpa achter ons om aan een vrij gevulde dag te beginnen.
* Jangi - 2.750m
De trek naar Parikrama vertrekt hier.
Hier is ook een eerste controlepost van de permits. De begroeiing wordt vanaf hier minder tot zelfs niets. In de plaats krijg je adembenemend mooie berglandschappen.
* Khab - 2.837m, 11Km van Pooh
Hier is de samenloop van de Satluy & Spiti rivier
* Nako - 2.950m 40 km van Pooh
Het is het grootste dorp in de Hangrang vallei
- Nako Lake - 3.662m:
Mooi meer in het centrum gelegen. Je komt er te voet vanuit het dorp en loont zeker de moeite maar is niet haalbaar met een rolstoel.
- Tempelcomplex uit de 11e eeuw: Drukpa-orde
Heiligdom met 2 grote gebedsmolens.
Tabo - 3.050m
Bij aankomst in Tabo was de tijd te kort om het tempelcomplex nog te bezoeken. We namen onze intrek in het Tashi Khangsar Hotel, waar we ook het avondmaal namen.
De ganse dag was de zon van de partij en wij genoten ervan.
Zondag 24/08 Tabo - Dhankar - Pin-vallei - Kaza +/- 50 km
* Tabo Gompa of Tabo Chos-Khor Monastry:
Het klooster is gesticht in 996 en wordt het Ajanta van de Himalaya genoemd. Je vindt er zeer mooie muurschilderingen, waarvan de meeste zijn nog in originele staat. Hier en daar
ziet men scheuren, er gekomen na een aardbeving. Het zou aartsmoeilijk zijn om goede restaurateurs te vinden en het kost handenvol geld. Het is het oudste klooster van Spiti, het
Jonkhang schrijn is 1.000 jaar oud.
Het complex omvat 9 tempels en 23 Chortens, deze laatste zijn niet allen intact.
De 14e Dalai Lama Tenzing Gyatso sprak de wens uit de laatste jaren van zijn leven in dit klooster te willen doorbrengen. Hij vindt het één van de heiligste Tibetaanse kloosters.
In 1996 hield hij, tijdens de millenniumviering, de Kalachakra-initiatieceremonie in Tabo, die werd bezocht werd door boeddhisten uit de hele wereld.
Dit complex is een must als je in de omgeving van Tabo bent. De muurschilderingen of fresco’s zijn niet vrrlicht. Dus neem een degelijke toorts mee. Fotograferen is er taboe
zelfs zonder flits.
De tempels zijn vrij gemakkelijk te bezoeken met een rolstoel met een begeleider, er is telkens hooguit 1 opstapje.
* Dhankar Gompa:
Het is een Boeddhistisch klooster hoog op een Heuveltop met een beeld van Vairochana.
Het nieuwe deel is rolstoeltoegankelijk tot op het voorplein, daarna volgen er trappen. Het oudste gedeelte is deels open en zeker een bezoek waard.
Dit gedeelte is niet rolstoeltoegankelijk door een steil pad en trappen.
* Kungri Gompa: Nying-orde
Kungri is gelegen in de Pin vallei, die momenteel niet bereikbaar is, de brug is weggespoeld door hevige regenval in 2013. Er is nu een nood voetgangershangbrug, wagens hebben
geen toegang tot de vallei.
* Lhalung Monastry: fresco’s 11e eeuw
Het is ook bekend onder Sarkang of Gouden Tempel. Het is één van de eerste kloosters gesticht in Spiti door de grote boeddhistische jotswa(vertaler) Rinchen Zangpo, de koning
van het westelijke koninkrijk Guge tijdens de late 10e eeuw.
Het is minder mooi dan het klooster in Tabo. Er leeft nog slechts 1 monik. Er wordt geen inkom gevraagd, maar wel een “donation” en voor het nemen van foto’s Rs. 100/€ 1,25
Het is niet haalbaar met een rolstoel door een klim en trappen.
Lhalung is tevens een klein dorp op 3.658m.
* Kaza - 3.750m:
- Trimurti Temple - Boeddhistisch klooster:
Het is het grootste klooster van de Spiti vallei. Het is vrij recent gebouwd(2009), de monniken zijn vriendelijk en hulpvaardig. Het klooster is niet haalbaar met een rolstoel door
de vele treden.
De dag zat er weeral op, we namen onze intrek in Hotel Sakya Abode. Het avondmaal namen we in het restaurant van het hotel, het was prima.
We konden weer genieten van een mooi weer met veel zon.
Maandag 25/08 Kaza en omgeving en verder naar Lossar
Om 9.30u vertrokken we uit het hotel, om de dag te starten met
* Kye(Ki) Gompa - 4.166m: 7 km van Kaza
- De hoofdtempel of Dukhang bezit 11e eeuw muurschilderingen.
Het behoort tot de Gelugpa sekte en is een groot klooster gelegen op een heuveltop en een religieus opleidingscentrum voor Lamas. Naar verluidt telde het klooster 100 monniken in
1855. Key Gompa zou gesticht zijn door Dromton, leerling van de bekende leermeester Atisha in de 11e eeuw.
Je kunt met de wagen tot aan de trap van de hoogste verdieping, dit is alleen te bezoeken.
Duur van het bezoek +/- 30’. Het is onmogelijk met een rolstoel.
* Kibber - 4.205m: 12 km van Kaza
Het is het hoogst bewoonbaar dorp ter wereld bereikbaar over de weg.
Het is deels te doen met een rolstoel en dan nog met hulp. De duur van het bezoek is naar eigen goeddunken..
* Langsa:
Hier staat een 18m hoog zittend Boeddhabeeld met als decor een besneeuwde bergtop.
Je doet er lang over om er te geraken. Van ver weg zie je het beeld schitteren in de zon.
* Comic - 4.500m: Tangyud klooster
Het klooster ligt nog hoger. Wij vonden het niet speciaal, de weg er naartoe is spectaculair.
In Comic kwamen we bij het hoogst gelegen postkantoor ter wereld op 4.440m.
Het was de bedoeling er postkaartjes en postzegels te kopen en ze daar op de post te doen voor de afstempeling. Het postkantoor was gesloten, maar een buurman wou ons verder
helpen. Enkele Indische toeristen schoten het benodigde bedrag van enkele roepies voor een postzegel voor. Een kaartje hadden we vooraf gekocht. De man zou het
kaartje morgen wel op de post doen, wat hij ook deed. Het is toegekomen op het gewenste adres. Een goede raad: koop je kaartjes vooraf, dit is dan toch al een zekerheid. Je
weet maar nooit met het kleine postkantoor.
De kaartjes die je post, komen terecht.
Om 12.30u checkten we uit in het hotel in Kaza en na het bezoek aan Langsa en Comic reden we door naar Lossar op amper 57km van Kaza. Op de weg er naartoe was de weg plots onderbroken, een omweg over Langsa was de enige optie. We kwamen pas in Lossar aan rond 18.45u, waar we onmiddellijk onze intrek namen in het simpele Tashi Gastel Hotel..We genoten??? op de kamer, waar regelmatig het licht uitviel, van een simpel avondmaal.
Voor de zoveelste dag op rij was de zon volop van de partij.
Dinsdag 26/08 Lossar Keylong- lange rit +/- 180 km
Na een simpel ontbijt werd geladen en trokken we weer op pad. Om 7.30u lieten we Lossar achter ons. De avond voordien had een trekkingsgids ons gevraagd een eindje mee te mogen rijden. Hij zou als tegenprestatie een helpende hand toesteken bij het bezoek aan het Chandratal meer. Bij ons vertrek was er niemand te bespeuren, maar na enkele minuten stopte Monu bij een heel dik ingeduffelde persoon. Het was onze hulp en hij had nog een tweede persoon mee. Wij dachten, alle baten helpen.
* Kunzum Pass - 4.590m
Je hebt er een zicht op Bara Shigri, de grootste Aziatische gletsjer en Chhota Shigri, in totaal zijn er een 12-tal gletsjers van meer dan 6.000m in dit gebied.
Op de top van de Kunzum Pass staat een tempel aan Durga gewijd. Vanaf de tempel heb je een prachtig zicht op de gletsjer. De tempel heeft 3 stoepa’s, die met mekaar verbonden zijn
door gebedsvlaggen.
* Chandratal Lake(Lake of the Moon) - 4.270m: 7 km van de Kunzum Pass
De uitstap naar dit meer mag je zeker niet links laten liggen, het is te mooi.
Het is één van de mooiste meren van de Himalaya. De omtrek van het meer is +/- 2,5Km.
Het diepblauwe water is de bron van de Chandra rivier.De rit ernaartoe is prachtig en een must als je in de omgeving bent. Bij aankomst op de kleine parking merkten we dat verder rijden niet mogelijk was. Er is een muur opgetrokken met losse stenen, waarin een kleine opening met een geïmproviseerde trap.
trap. De gids die ons vergezelde en zijn helper zeiden tegen Marie-Claire, ga maar al door, het is maar 10’ stappen tot het meer. Monu en de 2 extra personen namen mij in de rolstoel voor hun rekening. Soms ging het vlot, andere keren was het trekken en sleuren en zelfs dragen van de rolstoel. Toen we eindelijk het meer in de diepte zagen liggen, heb ik zelf gevraagd niet verder te gaan. Ik zag het meer, maar niet de prachtige weerspiegelingen van de besneeuwde bergpieken in het meer. Mijn helpers rustten even uit en namen de tijd te baat om energie op te doen, met het opsteken van een sigaret en dat op 4.000m. Ik heb nadien van Marie-Claire vernomen, dat zij wel 20’ gestapt had om het meer te bereiken. Zij onderschatten meestal de tijd. In de onmiddellijke buurt van het meer heeft Marie-Claire heel gemakkelijk enkele edelweiss bloempjes kunnen plukken. In Zwitserland staan zij gewoonlijk op moeilijk bereikbare plaatsen, hier dus niet.
Even voorbij het Chandratal meer vroeg onze helpende hand om halt te houden bij een tentenkamp in Batal langs de weg. De ouders van onze onbaatzuchtige helper baten het uit en hij zou er wachten op toeristen voor een volgende trekkingstocht. Hij organiseert trektochten van 6 tot 20 dagen, hoge bergtochten is zijn lievelingsdomein zelfs tot boven 6.000m.
Zijn gegevens: Batal Track - Dawa Tashi
Vill. Kalath Chyal - P.O. : Kalath - T.E. : Manali - 175131
E-mail: D24Tashi@hotmail.com - GSM: + 91/8988.313.473
Wanneer hij op trektocht is, is hij niet altijd bereikbaar. Hij heeft dan geen verbinding.
Niet zo heel ver daar vandaan kregen we af te rekenen met pech aan de wagen. Hoewel Monu het euvel probeerde uit de wereld te helpen, het lukte hem niet. Voorbijrijdende wagens stopten en boden hulp aan, maar geen enkele had het nodige gereedschap om de wagen in orde te krijgen. Het probleem is, pechverhelping zoals VAB of Touring is onbestaande in deze regio, je bent er aangewezen op jezelf en hulp van derden. Na enige tijd stopte een collega van Monu. Met vereende krachten probeerden ze het euvel op te lossen en het is hen uiteindelijk gelukt. We konden na meer dan een uur onze weg verder zetten. Terwijl Monu aan de wagen werkte, konde wij genieten van het uitzicht op de mooie Bara Shigri gletsjer, die de Chenab rivier van water voorziet.
* Via Khoksar(3.140m), Sissu(3.100m)mooie waterval - Geypong Dev Temple,
Gondla(3.110m) en Tandi naarKeylong
In Koksar werd een gedwongen stop ingelast voor een zoveelste passencontrole en de permits.
Van deze korte pauze maakte Monu gebruik om een “tchai”(typische Indische thee) te drinken. Daarna werd de weg vervolgd en lasten we zo weinig mogelijk fotostops in.
Onderweg zagen we verschillende mooie watervallen. Gondla en Tandi zijn we in het donker voorbijgereden.
Door de pech met de wagen verloren we veel tijd, daardoor kwamen we pas in Keylong aan rond 20u. We hadden geluk, er waren kamers vrij in het Hotel Tashi Delek, we hadden er niets gereserveerd. We hadden wel gepland er te overnachten. We checkten zo vlug mogelijk in, waarna we de innerlijke mens spijzigden in het restaurant van het hotel. Om bij de kamer te komen moesten we eerst een bergje op, dan volgden enkele treden. We vroegen hiervoor de hulp van het personeel van het hotel. De maaltijd was prima, maar je moet erop staan geen chili te gebruiken. Wanneer zij je laten weten, het is “a little bit spicy”, dan brandt je mond toe. Tenminste als je niet pikant wil of kunt eten.
De ganse dag liet de zon zich van haar veste kant zien en wij genoten ervan.
Woensdag 27/08 Keylong Jispa - 23 km
We hielden het vandaag rustig, we hadden maar enkele kilometers voor de boeg. Om 10.30u werd de wagen geladen en zegden we Keylong vaarwel, maar niet zonder eerst een vluchtig kijkje te nemen in de Main Bazaar..
* Keylong - 3.350m en omgeving: S.S.
De Main Bazaar vonden wij niet speciaal. Het zijn maar doodgewone winkeltjes, die je overal tegenkomt. Het loont niet de moeite er veel tijd aan te besteden, tenminste naar onze
mening..
* Kardang Monastry:
Het is het grootste klooster in de streek. De monniken behoren tot de Drukpa-orde. Het is gelegen op een heuvelrug onder de 4.572m hoge Rangcha piek, op 3.500m hoogte en op de
linkeroever van de Bhaga rivier. Het klooster zou gebouwd zijn in de 12e eeuw en herbergt een grote bibliotheek met Boeddhistische literatuur, waaronder de Kangyur en Tangyur
geschriften in de Bhota en Sherpa taal. Er is ook een verzameling thanka’s en muziekinstrumenten. Het was een ruïne tot het in 1912 gerenoveerd werd door Lama Norbu Rinpoche
(gestorven in 1952).
Het dorp Kardang was ooit de hoofdstad van de Lahaul vallei.
In de vroege namiddag maakten wij het ons gemakkelijk in de tuin voor de tent van de Padma Lodge. Bij aankomst in de lodge werden de kamers gekeurd, zij kregen een nul qua netheid en grootte. We opteerden voor een tent met alles erop en eraan. Na installatie in ons verblijf lieten we ons een late lunch welgevallen in het restaurant, waarna we in de tuin voor de tent genoten van een deugddoend zonnetje. Voor het avondmaal zochten wij het kille restaurant op, er is weinig keuzemogelijkheid op het menu.
We hadden nogmaals van een heerlijk zomerse dag, tot in de late namiddag de wind kwam opzetten en de zon stilaan achter de wolken verdween. Het werd veel koeler, een trui of fleece was geen overbodige luxe. We hadden moeite om het dekzeil van de tent op zijn plaats te houden.
Donderdag 28/08 Jispa Leh - 325 km(+/- 9u)
Om precies 7.45u werd het startsein gegeven en zetten we koers naar Leh. Het was de laatste dag met onze trouwe chauffeur Monu.
Een eerste verplichte stop kwam er even voorbij Jispa in Darcha - 3.360m, waar er net voor de brug over de Bhaga rivier een zoveelste passencontrole moest doorgaan.
* Suraj Tal Lake - 4.800m
Het meer is het derde hoogste in India en het 21 hoogste ter wereld. Het ligt tegen het dorp je Patseo en weerspiegelt de omliggende bergen. Het was te mooi om er zomaar voorbij te
rijden, we hielden er alleen een fotostop. Er is mogelijkheid om een boottochtje te maken op het meer. Het is de bron van de Bhaga rivier die in Tandi samenkomt met de Chandra rivier en zo de Chandrabhaga rivier vormt.
* Baralacha La - 4.890m
Jammer van de bewolking, nu werd het uitzicht herleid tot enkele meter. Van de prachtige uitzichten bleven wij verstoken.
* Bharetpur
Korte stop voor het verorberen van het meegekregen ontbijt uit de Padma Lodge.
* Sarchu
Hier vind je ook enkele tentenkampen. Het is er kouder dan in Jispa en sommige leken ons minder goed uitgerust dan in Jispa, maar schijn kan bedriegen.
* Lachalung La: 5.059m
Deze bergpas telt 22 haarspeldbochten. Je hebt er prachtige panorama’s.
* Pang
In dit onooglijk klein dorp, slechts enkele huizen, hadden we nogmaals een passencontrole.
* Tanglang La: 5.328m
De bergpas lag volledig in de mist, het uitzicht was nihil.
* Rumtse
Korte stop voor de lunch. Monu nam de gelegenheid te baat om zijn wagen te wassen aan een bron.
* Morey Plain Gorges
Het kan mooi zijn om door te rijden bij zonnig weer. Nu was het zwaar bewolkt, dan gaat er van de schoonheid veel verloren.
.
* Upshi
Hier ging de zoveelste passencontrole door. In dit plaatsje is een splitsing van de baan, de rechtse weg gaat naar Leh via een brug over de Indus, de linkse loopt naar Pangong Tso en
Tso Moriri.
We ondervonden aan Monu, dat het einde van de rondrit voor hem naderde. Tot hiertoe had hij altijd zijn uiterste best gedaan, om de ritten zo aangenaam mogelijk te maken. Hij begon plots sneller te rijden en halthouden voor het nemen van een foto zat er nog amper in. We zeggen altijd van chauffeurs, dat ze hun stal ruiken. Bij hem was het zeker niet het geval, maar hij wou precies vlug in Leh zijn, om ons aan het gereserveerd hotel af te zetten en de terugweg naar Shimla opnieuw aanvatten. We deden, met Monu +/- 2.300Km van Shimla tot Leh door de Spiti/Lahaul vallei.
Wangchok van Indus Himalayan Explorers had een reservatie gemaakt in een vrij recent hotel, dat volgens hem aan onze eisen moest voldoen. Marie-Claire nam een kijkje in een kamer en keurde ze meteen af. De ons toegewezen kamer lag juist naast de receptie, was niet al te groot en ik kon niet in de badkamer. Dit kan eventueel voor 1 nacht maar niet voor een verblijf van 6 nachten. We namen afscheid van Monu, hij moest niet wachten tot wij gesetteld waren. Een medewerker van het reisagentschap in Leh, Indus Himalaya Explorer, nam Marie-Claire mee op de zoektocht naar een voor ons geschikte verblijfplaats. Enige tijd later was alles in kannen en kruiken. We namen onze in trek in het Hotel Singge Palace, gelegen in het oude centrum van Leh. Het was niet goedkoop, maar de nodige faciliteiten waren aanwezig. Het avondmaal namen we in het restaurant van het hotel. De maaltijd was lekker maar vrij duur. Marie-Claire bestelde een Pepsi Cola en betaalde voor een flesje van een halve liter Rs. 180/€ 2,25 wat voor India vrij veel is.
De ganse dag zaten we onder een dik wolkendek. Naarmate we Leh naderden werd het somberder en viel er zelfs lichte regen. Dit hadden we hier zeker niet verwacht.
Ladakh is een gebied in het noorden van Jammu en Kashmir, India. Ladakh wordt begrensd door de Zanskar Range, de westelijke Himalaya in het zuiden en het Tibetaans Plateau in het oosten en noorden. Het gebied heeft sterke fysieke en culturele overeenkomsten met Tibet en wordt in cultureel en etnisch opzicht vaak tot Tibet gerekend. Ladakh is door en voor westerse bezoekers omschreven als The Moonland, Little Tibet en zelfs The last Shangri-la.
Ladakh bestaat uit de bovenloop van het dal van de Indus en de verder naar het noorden gelegen Nubravallei De Indische regio Ladakh omvat ook het gebied rond Kargil, dat in cultureel opzicht tot Baltistan behoort. Het Indische gezag wordt echter betwist. Pakistan maakt aanspraak op heel Baltistan en de Volksrepubliek China claimt zelfs het ganse gebied.
De districten Leh en Kargil vormen samen Ladakh. Leh, hoofdstad van Ladakh, telt +/-15.000 inwoners. Kargil is met 9.500 inwoners iets kleiner. Het is één van de meest afgelegen gebieden in India. Dit deel van India werd pas opengesteld in 1974 voor het toerisme. Het was destijds heel populair bij rugzaktoeristen, nu zie je er veel Indische toeristen. Deze laatsten verblijven meestal in de nieuwere en meer luxueuze hotels door Indiërs gerund.
Er zijn 2 belangrijke routes van de rest van India naar Leh. De eerste loopt van Srinagar over de Zoji-La naar Kargil. De andere loopt van Manali, in de Kulluvallei, over de Baracha La en Taglang La. Leh heeft ook een vliegveld dat vanaf de “domestic airport” in Delhi bereikbaar is, tenminste bij mooi weer in Leh.
De Tibetaanse cultuur domineert het leven in Ladakh. De oorspronkelijke bevolking bestond uit Khampo-nomaden, die met geiten, yaks en schapen rondtrokken. Ook nu nog zijn in de meest afgelegen gebieden nomaden te vinden.De Ladakhi bevolking is voor het merendeel boeddhistisch. De moslimgemeenschap is nadrukkelijk aanwezig in Kashmir, met name rond Kargil en in de Suruvallei. De voornaamste talen zijn Ladakhi, Purig, Tibetaans en Engels.
Sedert het begin van de Tibetaanse diaspora(verspreiding van en religieuze groepering naar andere landen) zijn in de tweede helft van de 20e eeuw veel Tibetaanse ballingen naar Ladakh getrokken, onder meer naar Leh en Changtang.
Leh was ooit de hoofdstad van het oude koninkrijk Ladakh, dat tegenwoordig als Leh district in de Indische deelstaat Jammu en Kashmir is opgenomen. De stad ligt vlak boven de Indusvallei in het zuidwesten van het Tibetaans hoogland. Het omringende landschap wordt bepaald door woestijn en rotsig besneeuwd hooggebergte.
Leh kwam op de kaart te staan toen de Ladakhi koning Sengge Namgyal zijn paleis in Leh liet bouwen, nadat hij de islamitische Balti’s uit Ladakh verdreven had. De stad groeide uit tot een belangrijke halteplaats voor karavanen van India en Kashmir naar Tibet, Yarkand en Kashgar aan de andere kant van de Himalaya en Karakorum.
In de 17e eeuw dreigde de 5e Dalai Lama van Tibet Ladakh in te nemen, zodat de koning hulp zocht bij de Mogols in India. Ladakh werd daarmee een vazalstaat van de Mogolkeizer Aurangzeb, die als onderdeel van het verdrag eiste dat er in Leh een moskee gebouwd werd. Rond 1830, na het uit elkaar vallen van het Mogolrijk, werd Ladakh binnengevallen door troepen van de maharadja van Kashmir. Deze dwongen de koninklijke familie Leh te verlaten en in ballingschap in Stok te gaan wonen. Na de onafhankelijkheid van India en Pakistan in 1947 raakten de twee nieuwe staten in oorlog over Kashmir. Ladakh dreigde in Pakistaanse handen te vallen, maar bleef uiteindelijk bij Inda horen. Sedertdien is het Indische leger duidelijk aanwezig in de stad en omgeving.
De oorlog tussen China en India en het daarop sluiten van de grens met Tibet, bracht een einde aan de handel met Tibet. Sinds 1975 is Leh toegankelijk voor buitenlandse toeristen, waardoor er steeds meer hotels en restaurants gebouwd worden in de stad. Dankzij de econo-
Mische welvaart die dit meebracht, is er sedertdien sprake van een gestage bevolkingsgroei. Sinds de Tibetaanse diaspora werden in Leh Tibetaanse ballingen opgevangen.
Vrijdag 29/08 Leh
S.S. Leh:
* Sankar Gompa: Inkom Rs. 30/€ 0,38 (3 km van Leh) )
Het klooster is een must als je in de omgeving van Leh bent.
Het is een dochter vestiging van het Spituk klooster en de residentie van de abt van Spituk, de eerwaarde Kushok Bakula.
Het is te doen met een rolstoel met de hulp van 3 kloeke mannen, maar het blijft moeilijk.
* Shanti Stupa(Changpa)
Op de berghelling ten westen van Leh staat een vredespagode, de Shanti Stupa. De stoepa werd gebouwd in 1991 door aanhangers van de Japanse boeddhist en goeroe Bhikshu Gyomyo Nakamura. De stoepa bevat in het onderste deel de relieken van Boeddha, door de 14e Dalai Lama zelf erin geplaatst. De stoepa is uitgegroeid tot een toeristische attractie, niet alleen vanwege de religieuze betekenis, maar ook door de locatie met een panoramisch uitzicht op de omliggende omgeving. Bij mooi weer schittert de stupa in de zon, nu was het iets minder omdat de zon niet altijd door het dik wolkendek geraakte, maar het regende niet.
Je kunt met de wagen tot tegen het platform beneden de stupa rijden. Er loopt ook een pad met uitgesleten treden tegen de berg op om bij de stoepa te komen. De platforms rond de stoepa heb ik niet kunnen betreden door de vele treden. Je kunt via een wandelpad in Changpa de stoepa te voet bereiken.
* Main Bazaar
Na de twee culturele bezoeken was het voorlopig voor ons genoeg geweest. Bij aankomst in Leh lieten wij de chauffeur stoppen in de buurt van de Main Bazaar. Het lag in onze bedoe-
ling er lang rond te kuieren. Wat we niet hadden voorzien, waren de smalle doorgangen en dan nog met een afvoergoot in het midden die niet altijd even mooi was dichtgelegd.
Voor een toerist is de Main Bazaar naar onze mening minder interessant, het zijn enkel stalletjes met prullaria. Alleen goed voor de echte shoppers.
Na de Main Bazaar kwam de rest van Leh aan de beurt. De straten van Leh puilen uit van de souvenirwinkeltjes en kraampjes, de meeste winkels worden gerund door Kashmiri. Na enige tijd protesteerden onze magen. We genoten van een lunch in het Dreamland restaurant en we nestelden ons op het dakterras. Dit ging niet zo gemakkelijk. De trap staat haaks tegenover de smalle ruimte beneden. Met hand en tand maakten wij het personeel wijs hoe ze best te werk konden gaan. Het is ze gelukt en de lunch heeft ons gesmaakt.
In de vroege avond meldde Wangchok van Indus Himalayan Explorers zich via de receptie aan. Hij kwam ontvangen voor de tour die bij hem geboekt was.
We konden genieten van mooi weer met nu en dan wat bewolking, zoals bij de Shanti Stupa, maar van regen bleven we gespaard.
Zaterdag 30/08 Omgeving Leh
* Chemre: 40 km van Leh - Inkom Rs. 50/€ 0,62
De monniken van de Chemre Gompa behoren tot de Drugpa-orde(Roodmutsen). Er staat een beeld van Padma-Sambhava.
Het klooster was ooit prachtig, het stamt uit de 17e eeuw en zal nog in glans verbeteren, na de restauratiewerken, waarmee men volop bezig is. Foto’s nemen is er een taboe en je
wordt nauwlettend in de gaten gehouden. Marie-Claire kon het niet laten en heeft de foto moeten deleten. Het is met een rolstoel te doen tot op de binnenkoer, daarna zijn er teveel
treden.
* Hemis: 45 km van Leh Rs. 100/€ 1,25 - Brokpa-orde
Het is het rijkste, grootste en meest bekende klooster uit de omgeving met mooie oude bibliotheek. Elk jaar wordt in de zomer het Hemisfestival gehouden met zang en maskerdansen
van de monniken.
Je hebt een goed overzicht van het klooster op de grote binnenkoer. Ik heb met de hulp van de begeleider, Dorjay en enkele monniken de rechtse gebedshal kunnen bewonderen.
* Thiksey: 3.600m - 25 km van Leh Rs. 30/€ 0,37
Er staat een 15m hoog beeld van de Maitraya, het grootste soortgelijk beeld in Ladakh. Thiksey is 800 jaar oud en wordt ook wel de kleine Potala genoemd.
Het is een enorm groot klooster, prachtig gelegen op een heuveltje. Het is het beste klooster in de omgeving van Leh. Met een rolstoel is het spijtig genoeg niet te doen door de aanwezigheid van een 50-tal treden. Zeker bezoeken als je in de buurt bent.
Na het bezoek aan Thiksey genoten we met zijn allen van een lunch.
* Shey Monastry & Palace: Rs. 20/€ 0,25 - 15 km van Leh
Er is een koperen zittend Boeddhabeeld van 12m. Wij vonden het niet zo speciaal, misschien omdat het volledig in renovatie is. Het werd ondergebracht in het 1e koninklijk paleis uit de 17e eeuw. Het Boeddhabeeld in de tempel is vergelijkbaar met dat van Thiksey maar minder mooi. Het latere paleis kwam er in Leh rond 1700.
Voor het avondeten kozen we ditmaal het Summer Harvest Restaurant. We hebben er een heel lekkere pizza gegeten. Zelfs in België hebben we nog zoiets nooit geproefd. De andere gerechten zijn er ook lekker. Er komt nog bij dat het er niet duur is. Het was zeker voor herhaling vatbaar. Het restaurant is gelegen in Fort Road tegen de J&K Bank en in de steeg naast het reisbureau Dreamland.
De ganse dag genoten we van een stralend zonnetje en weinig of geen wind.
Zondag 31/08 Tweedaagse uitstap Tso Moriri
* Tso Moriri: 4.595m - 250 km van Leh(7u)
Overnachting in en tentenkamp aan de boorden van het meer in Korzok.
Het meer is 28 km lang en 8 km breed
Het grote voordeel van individueel reizen is de flexibiliteit van het programma. We hadden de keuze tussen 1 dag heen en weer naar Pangong Tso of een 2-daagse tocht naar Tso Moriri. De meningen over de 2 meren zijn erg uiteenlopend, maar allen zijn het eens dat het Pangong meer veel drukker bezocht wordt door de Indiërs dan Tso Moriri. Het Pangong meer is blijkbaar mooier maar heel erg druk(+/- 200 4 x4 per dag), terwijl bij het Tso Moriri heel rustig is. De keuze was voor ons niet zo gemakkelijk, het werd uiteindelijk de tweedaagse uitstap. Wangchok was de avond voordien onze paspoorten komen ophalen, om voor de nodige permits te kunnen zorgen, met een vrije keuze Tso Moriri of Pangong Lake. Het prijskaartje hiervoor was Rs. 400/€ 5 per persoon.
Bij het verlaten van Leh namen we de Leh-Manali Road, tot we even voor de brug in Upshi deze weg verlieten, maar niet zonder een stop voor een eerste permitcontrole. We volgden vanaf hier de Pangong Lake Road tot aan de splits verderop. Onderweg kwamen we voorbij Chamutang(4.000m), waar een tweede permitcontrolepost gevestigd is. We volgden ettelijke kilometers de loop van de Indus rivier. Op een bepaald ogenblik sloeg de chauffeur rechtsaf en lieten we de Indus links liggen. Ettelijke kilometers verder zagen we in de verte het Tso Moriri opdoemen. Het is een prachtige route door een dorre rotswoestijn. Er is alleen begroeiing en akkerbouw in de omgeving van de schaarse dorpjes. Onderweg spotten we op een moerasachtige plaats enkele grote marmotten, witte en bruine, die bij de minste vreemde beweging of geluid in hun nesten verdwenen. Dit kan enkel in een drassig gebied en dat heb je hier weinig. Even voor Tso Moriri kwamen we voorbij een klein zoutmeer, Kyagar Tso. Het is een prachtig meer, voor foto’s was het reeds te laat en te donker. Morgenvroeg kon dit ook.
Kyagar Lake Tso Moriri
Tso Moriri is het grootste hoogtemeer in de Trans-Himalaya regio, het ligt volledig op Indische bodem. Bij aankomst in het Yak Camp blies er een ijskoude wind. Het ligt tenslotte op meer dan 4.000m en het is een grote open onbeschutte vlakte. De voortent was gedeeltelijk gevuld met zand, door de wind binnengewaaid. Uit veiligheid en om van de meeste kou verlost te zijn, vroegen we het avondeten in de tent, in de hoop dat we over een lichtpunt konden beschikken. Het kwam allemaal tijdig klaar. Na de maaltijd doken we zo vlug mogelijk onder de dekens, die we ver over ons hoofd trokken om de wind minder te horen blazen en er geen koude neus aan over te houden. Het was tijdens de ganse nacht ijzig koud in de tent en er blies de stevige wind bleef aanhouden. Het tentzeil werd degelijk op zijn stevigheid getest. Om 23u werd het schaarse licht in de tent gedoofd.
De ganse dag was de zon van de partij en genoten we onder een staalblauwe hemel. Na zonsondergang werd het bitterkoud door de hevige stormwind.
Maandag 01/09 Tso Moriri Lake Leh
Na het ontbijt in de tent werd omstreeks 9u de wagen geladen en vatten we de terugtocht aan
Naar Leh. We lasten enkele fotostops in aan de boorden van het meer. Een groot gedeelte van het meer is militair gebied, afgebakend met een hoge draadafsluiting. Hier zijn foto’s natuur-
lijk taboe. De chauffeur volgde op de terugweg een iets andere route, kwestie van ons meer van de prachtige natuur te laten genieten. We kwamen voorbij enkele plekken met solfer, die de nabijheid van warmwaterbronnen aangeven. De indringende geur van de solfer pakte op de adem. In de verte zagen we hier en daar water opborrelen.
We passeerden enkele nomadenkampen met hun yaks en opeens merkte de chauffeur enkele wilde ezels(Wild As of Kyang). Via Sumdo, Puga Village en de 5.171m hoge Polo Konga La bereikten we net voor de Leh-Manali Highway het Tso Kar Lake, waar we een korte stop hielden. Het is een klein zoutmeer, waarop enkele flamingo’s, zwarthalskraanvogels, bijzondere ganzen en andere vogelsoorten ronddoolden. De flamingo’s zijn er in ietwat kleiner aantal dan op de zoutmeren in Bolivia, vergelijken past hier waarschijnlijk niet. Het is zeker een stop waard. Aan de boorden van het meer bevindt zich ook een tentenkamp. De gevolgde route was zeer mooi qua natuur. Bij vertrek aan het kleine zoutmeer ging het in een versneld tempo naar Leh terug, waar we opnieuw introkken in het Singge Palace. Na installatie op de kamer trokken we er voor de zoveelste keer de stad in. Voor het avondeten kozen we opnieuw voor het Tibetaans Restaurant Summer Harvest. De gerechten zijn er lekker en je wordt er vriendelijk behandeld. We vernamen van de uitbater, dat hij verschillende koks in dienst heeft voor het maken van de verscheidene gerechten.
De ganse dag genoten we van zonneschijn onder een staalblauwe hemel. Het werd frisser na zonsondergang.
Dinsdag 02/09 Leh en omgeving
Na het ontbijt werd gestart met het culturele deel rond Leh.
* Stok Palace: Inkom Rs. 50/€ 0,63
Het is het vroegere koninklijk paleis en bezit een mooie collectie kostuums en juwelen. De verbannen koninklijke familie woont er nu nog.
Het is een bezoek meer dan waard. Foto’s nemen is er taboe.
Met een rolstoel kan je tot het terras komen met voldoende hulp. Een stel treden brengen je hogerop en dit is niet haalbaar met een rolstoel.
* Matho: Inkom Rs. 50/€ 0,63 - 26 km van Leh - Sakyapa-orde
Je kunt met de wagen tot boven aan het klooster komen, waar de binnenkoer zich bevindt. Aan de gebedshal zijn een 10-tal treden, hulp wordt op eenvoudige vraag geboden door de
monniken. De gebedshal lijkt nieuw. Hoger dan dit lukt niet met een rolstoel, er zijn te veel treden.
* Stakna: Inkom Rs. 30/€ 0,37 - 5 km van Matho - Brokpa-orde
Stakna is een klein klooster, maar zeker een bezoek waard. Het heeft kleurrijke oude gebedszaaltjes. Het is mooi gelegen boven de Indus rivier en is één van de beste rond Leh.
Met een rolstoel is het niet haalbaar door de steile klim, zelfs niet met voldoende hulp.
* Leh Palace Rs. 100/€ 1,25
Boven Leh torent het negen verdiepingen hoge paleis van de koningen van Ladakh, gelijkend op het Potala Paleis in Lhasa(Tibet). De bovenste verdiepingen waren het woongedeelte, onderin waren stallen en voorraadkamers.
De huidige koninklijke familie woont in Stok. Het paleis is volledig gerestaureerd, de verschillende ruimten staan leeg.
Je kunt met de wagen tot bij de ingang van het Leh Palace. Je hebt er een prachtig uitzicht op de stad.
De terugkomst naar het hotel deed Marie-Claire te voet. Eerst zijn er een aantal treden gevolgd door een steile afdaling en eens beneden volgen de smalle straatjes tot aan de
moskee.
* Tsemo Castle: Inkom Rs. 30/€ 0,37
Wanneer je het wilt bezoeken, sta je voor een steile klim en een hele rist onregelmatige en uitgesleten treden. Met een rolstoel is er geen beginnen aan.
Na haar bezoek aan het paleis vervoegde Marie-Claire mij in het hotel, waarna wij terug de stad introkken, er wat rondslenterden en het restaurant Summer Harvest nogmaals opzochten.
De ganse dag was de zon van de partij en wij genoten ervan. Rond 17u veranderde het weer en om 18.30u kregen we zelfs lichte regen.
Woensdag 03/09 Omgeving Leh/Alchi
* Spituk: Inkom Rs. 30/€ 0,37 - 8 km van Leh - Gelugpa-orde
Dit klooster bezoeken is een must als je in Leh bent. Het is een enorm groot complex. Het is gesticht in de 11e eeuw door de roodmutsen en het is overgenomen door de geelmutsen in
de 15e eeuw.
Het belangrijkste gedeelte ligt in het bovenste gebouw, daar bevinden zich een collectie oude maskers.
Nog maar eens teveel treden voor een rolstoel.
* Phyang: Inkom Rs. 50/€ 0,63 - Kagyupa-orde
Wij vonden het niet zo bijzonder. Foto’s nemen is er taboe.
Het is niet rolstoeltoegankelijk.
* Basgo: Boeddhistische citadel
De burcht is prachtig gelegen op de top van een heuvel. We hebben deze niet bezocht.
* Likir Gompa: Geelmutsen of Gelugpa-orde
Het klooster is indrukwekkend gebouwd op een bergrichel, met als decor de Indus rivier en boven het dorp Saspol. Het is gebouwd in 1065 door Lama Duwang Chosje tijdens de het bewind van de 5e koning van Ladakh Lhachen Gyalpo.
Aan de inkom zijn een aantal treden, maar je kunt met de wagen tot boven rijden, dan kom je aan de gigantische zittende Boeddha, waar maar enkele treden zijn. De kleine binnenkoer bereik je via enkele treden en overstapjes. De Assembly Hall vonden wij niet bijzonder. Het dakterras wasvoor mij te hoog gegrepen door de vele treden. Je hebt er een mooi panorama op de omgeving. Ik kon er enkel een kijkje nemen door de open ramen op de binnenkoer. Het museum stelt volgens ons niet veel voor.
* Alchi Monastry S.S. Rs. 200/€ 2,50
Choskor complex: 4 tempels - Het klooster van Alchi is een must.
Het klooster is gebouwd door Rinchen Sangpo. Het is één van de oudste kloosters uit het oude koninkrijk Ladakh en herbergt 11e eeuwse muurschilderingen. Het zijn enkele van de
oudst bewaard gebleven muurschilderingen uit de regio, die spirituele details tonen van zowel Boeddhistische als Hindoeïstische koningen van Kashmir.
Van groot belang voor een bezoek aan Alchi is een degelijke toorts. De muurschilderingen zijn niet verlicht en zonder toorts zie je ze amper. De mooie beelden van de Bodhisattvas
en muurschilderingen mogen niet gefotografeerd worden, zelfs niet zonder flits. Ondanks dit nam Marie-Claire iedere mogelijkheid te baat om het toch te proberen. Het was geen gemakkelijke opdracht, maar ze was niet alleen om dit toch stiekem te doen.
Het klooster is te bezoeken met een rolstoel, op voorwaarde dat je goede begeleiders mee hebt. Het pad loopt af en is niet altijd effen. Hier en daar zijn er brede greppels en zelfs een
hoge overstap. Voor het overige lukt het vrij goed. Aan de verschillende tempels is een opstap en aan de deur een overstap, die met voldoende hulp overwonnen wordt. Een enkele
deur is te smal om er met een rolstoel door te kunnen. Een geluk dat het complex altijd veel bezoekers heeft, zij steken waar nodig een handje toe om te helpen
Na het uitgebreid bezoek aan het klooster zochten wij een naburig restaurant op voor een late lunch. Je kunt er mee aan het buffet voor Rs. 350/€ 4,38 of à la carte, wat een langere wachttijd met zich meebrengt. De enkele restaurants tegen het tempelcomplex zijn in hoofdzaak gericht op het massatoerisme.
We verlieten Alchi na de lunch onder een dik wolkendek en stevenden af op onze eindbestemming voor vandaag het Hotel Abricot Tree in Nirja. Toen we uitstapten goot het pijpenstelen. Op het overdekt terras kan je er bij mooi weer genieten van de mooie natuur en de Indus rivier, die nu herschapen was in een kolkende watermassa. Tegen 19u konden we naar het restaurant voor het avondmaal. Een grote lege ruimte, wat niet gezellig tafelen was met ons twee.
Het was bijna de ganse dag overtrokken en zeker geen aangenaam weer. Van regen bleven we gespaard, tot we in de buurt van het Hotel Apricot Tree kwamen, waar de regen met bakken uir de hemel viel. De temperatuur zakte er tot 12°, wat niet normaal is en voor deze periode van het jaar niet erg aangenaam..
Donderdag 04/09 Alchi Kargil
Het werd een voortzetting van het weer van gisteren. We vertrokken onder een grijs wolkendek, maar het regende niet meer. Onderweg naar onze eerste bestemming, het klooster van Rizong, moesten de chauffeur en Dorjay enkele keren uit de wagen om steenpuin te ruimen en de baan vrij te maken. Door de hevige regens van gisteren waren stukken rotsblokken op de weg terechtgekomen. Soms waren ze zo groot dat ze die niet alleen konden wegrollen.
* Rizong Monastery
Het klooster is het oudste van Ladakh, gesticht in 1831 en heeft een mooie ligging. Het wordt ook Yuma Changchubling genoemd. Zij behoren tot de Gelupta-orde. Je kunt te voet
naar boven, maar door de regen werden we met de wagen tot aan de voet van het klooster gebracht.
In het lager gelegen Jelicun Nunnery of Chulichan zijn momenteel zo’n 15 nonnen aanwezig. Zij zorgen voor de kleding en de maaltijden van de monniken. ’s Morgens en ’s avonds
doen zij hun gebeden.
Geen inkom, er wordt een gift gevraagd.
* Lamayuru Monastry S.S. - 125 km van Leh Rs. 50/€ 0,63
Het heiligdom Lamayuru ligt op een uitstekende rots in een vallei die volledig wordt omringd door spectaculaire bergen, in een fabelachtig landschap dat als “maanland” bekend staat. Het is ook bekend onder de naam Yung Dung. Het is hoogstdringend aan restauratie toe, hier en daar regent het binnen in de gebedsruimten. Marie-Ckaire was er in 2005, toen was het nog in betere staat. Zonder de nodige herstelwerken zullen de gebouwen niet lang meer standhouden. Met een rolstoel is het onmogelijk te bezoeken door een vrij steile helling bij de inkom en in het klooster zijn ettelijke treden.
* Mulbekh:
Enorm groot Boeddhabeeld in reliëf uitgehouwen in een rots. Je kunt het beeld van op de weg zien, voor details moet je echter binnengaan in de kleine gebedsruimte aan de voet van
het beeld. De treden en het weer belemmerden dat ik het van nabij kon aanschouwen. Het is zeker een korte halte waard, richting Kargil.
Na een kort oponthoud zetten we onze weg verder richting Kargil. Fotostops werden niet meer ingelast, daarvoor was het weer te slecht. Op een bepaald ogenblik werden we door de chauffeur en Dorjay erop attent gemaakt, dat er geen wagens uit de andere richting kwamen. Alleen plaatselijk vervoer kwam uit de andere richting. De chauffeur hield daarop enkele tegenliggers tegen en bevroeg zich over de staat van de weg richting Srinagar. De weg van Kargil naar Srinagar over de Zoji-La Pass was open tot Dras. Verder kon en mocht blijkbaar niemand door landverschuivingen. Wij gingen die richting uit.
Om over deze kwestie zekerheid te krijgen vroegen we de chauffeur om in Kargil inlichtingen in te winnen bij de politie. Zij bevestigden het slechte nieuws en we kregen er als toemaatje bij, dat de weg niet zou opengaan voor 7 september. We zaten het eerste moment van de hand gods geslagen, wat nu aangevangen? Onze trip was gepland en de rit betaald tot Srinagar, waar we enkele dagen op een houseboat zouden verblijven en waarna we een namiddagvlucht zouden nemen naar Delhi op 9 september.
In Kargil zochten we naar een degelijk logies en vonden vrij vlug Zojila Residency. Het is een vrij recent hotel en oogde netjes. Het enige probleem, onze kamer was op de 2e verdieping en er is geen lift. Het personeel was zeer behulpzaam en hielp mij naar de verdieping.
Naarmate de tijd vorderde, sijpelde meer en meer nieuws door van Srinagar en omgeving. Op TV zagen we onthutsende beelden van de straten die blank stonden en er was op dat ogenblik reeds sprake van een 100-tal doden en vele vermisten. Er zat voor ons niets anders op dan naar Leh terug te keren, daar een vlucht te boeken naar Delhi en er het beste proberen van te maken.
De ganse dag heeft het geregend en was het koud. Soms kon je zelfs de wagen niet uit door de hevige stortbuien.
Vrijdag 05/09 Kargil Leh
Na het ontbijt werd vlug geladen en werd de terugtocht naar Leh aangevat, we hadden geen andere keuze. De route van Leh naar Kargil en vice versa is. Door het slechte weergingen de mooie berglandschappen aan onze neus voorbij. Maar tegen de naruur ben je jammer genoeg niet opgewassen.
Terug in Leh werd halt gehouden bij de luchthaven, in de hoop een vlucht op de kop te kunnen tikken. Het werd een maat voor niets, de poorten van de luchthaven waren hermetisch afgesloten. We vroegen de chauffeur dan maar naar het Singge Palace Hotel te rijden, waar we voorheen ook onze intrek hadden genomen. Bij het inchecken vroegen wij de manager of hij geen hogere korting op de tariefprijs kon aanbieden dan voordien. Blijkbaar was dit niet mogelijk. Daarop namen we het besluit er slechts 1 nacht te blijven. Na installatie op de kamer trok Marie-Claire erop uit om een ander en goedkoper logies proberen te vinden. In geen tijd bleek de klus geklaard. Het werd het Tso-Kar Hotel, gelegen in het toeristische deel van Leh en uitgebaat door Ladakhi. Het was voor ons een zorg minder en het was bovendien heel wat goedkoper. Onze eerste bedoeling was er te blijven tot we een vlucht naar Delhi konden boeken. Marie-Claire had ondertussen ook haar licht opgestoken bij enkele reisbureaus voor een vlucht, maar zonder veel tastbaar resultaat. Toen zij terug in het hotel kwam, maakten we ons klaar om nogmaals het restaurant Summer Harvest op te zoeken.
De ganse dag was het regenachtig en soms kregen we zelfs felle buien te verwerken. We hadden ons het verblijf in Ladakh wel wat aangenamer voorgesteld. We kregen te horen dat het geen normale weersomstandigheden waren.
Zaterdag 06/09 Leh
Na het ontbijt chekten wij uit in het Singge Palace. Gisteren was met het Tso-Kar Hotel afgesproken ons op te pikken tegen 8.30u. Wij waren stipt op tijd klaar en het autootje van het hotel stopte voor de deur. Er werd geladen en we konden naar onze nieuwe stek. Bij het nieuwe logies was het even wachten op voldoende mankracht. We moesten een 10-tal treden naar beneden en met 2 personen lukte het niet.
Het kwam er nu op aan, zo vlug mogelijk een vlucht van Leh naar Delhi op de kop te kunnen tikken en te boeken. Marie-Claire liep van het ene reisbureau naar het andere. Het ene kon de website van de luchtvaartmaatschappijen niet openen en anderen kwamen met woekerprijzen te voorschijn. Uiteindelijk zouden we kunnen vliegen op 9 september tegen een prijs van Rs. 25.000/€ 312,50 per persoon. Wij vonden de prijs veel te hoog en wat als de vlucht dan ook niet zou kunnen doorgaan. Dan zaten we vast in Leh en de reeds betaalde roepies voor de vlucht zouden we niet terug krijgen. Marie-Claire ging na dit te horen, op zoektocht op de taxistand naar een betaalbare taxi voor de lange rit naar Delhi. Haar experiment bracht geen zoden aan de dijk. Er stonden wel een aantal wagens, maar de chauffeurs konden nu niet met zekerheid zeggen of ze morgen naar Manali konden vertrekken. De meesten zeiden: kom morgenvroeg naar de taxistand, dan weten we meer. We wilden niet het risico lopen, ’s morgens niet te kunnen vertrekken. De jacht op vervoer van Leh naar Delhi leverde bij verscheidene reisbureaus prijzen op tot Rs. 22.000/€ 275.
Tenslotte vonden we bij het reisbureau Dreamland Treck & Tour een wagen met chauffeur. De prijs voor een tweedaagse rit van Leh tot Manali kostte Rs.18.000/€ 225, verder mocht de chauffeur vanuit Leh ons niet brengen. We kregen een kleine korting, nadat Marie-Claire had laten verstaan dat ze met hen reeds eerder had gereisd. Het werd nu Rs. 17.000/€ 212,50. De prijs was vrij hoog, maar we moesten op 9 september in Delhi geraken om onze internationale vlucht te halen. Het traject zal uiteindelijk 3 dagen in beslag nemen, dag 1: Leh Keylong, dag 2: Keylong Manali en dag 3: Manali Delhi. De manager van Dreamland contacteerde een collega in Manali, die voor een taxi naar Delhi kon zorgen. De prijs voor de rit Manali Delhi zou op Rs. 11.000/€ 137,50 komen. We namen het aanbod gretig aan, een andere keuze of optie hadden we niet. De chauffeur, die door Dreamland gecontacteerd was, zou ons morgenvroeg om 8u ophalen aan het Tso-Kar Hotel voor de rit naar Keylong.
Wanneer dit geregeld was, viel er een heel pak stress van ons af. We zouden hopelijk toch op tijd in Delhi geraken voor de internationale vlucht. Vermits we in de buurt waren, besloten we het Summer Harvest restaurant voor een laatste maal met een bezoek te vereren. Van de uitbater vernamen we nu pas, dat hij als kind met zijn ouders uit Tibet is gevlucht. Hij opperde het verlangen zijn geboorteland nog eens terug te zien, maar mag momenteel het land niet in van de Chinese overheid.
De ganse dag keken we op een grijs wolkendek, het was maar frisjes, maar het heeft niet geregend.
Zondag 07/09 Leh Keylong 361Km 9.51u
Precies 8u stonden wij op de taxi te wachten, die enkele tellen later verscheen. De chauffeur had een metgezel mee. Blijkbaar was de reden het barslechte weer van de laatste dagen en men wou niet het risico nemen om alleen vast te zitten op de hoge bergpassen. Om precies 8.30u verlieten we nu definitief Leh. Buiten het vele bochtenwerk in de bergen ging het vrij vlot en schoven ettelijke kilometers in een snelle vaart onder de wieken door. In Pang werd een verplichte stop ingelast voor en passencontrole, van de gelegenheid maakten de chauffeur en de begeleider gebruik voor een lunchpauze. Wij namen er op een geïmproviseerd terras tomatensoep, chapati, een pakje koekjes en een flesje Cola, dat was onze lunch. Na Pang kregen we nog meer op bochtige wegen te verwerken en moesten enkele hoge bergpassen over, te beginnen met de Lachulung La(5.065m) en de Nakee La(4.739m) tot we de Tsarap rivier bereikten, die min of meer werd gevolgd.
We kwamen voorbij Sarchu met meerdere tentenkampen, om enkele minuten later de Baralacha La met een hoogte van 4.891m over te rijden. Op de vlakkere delen van het hooggebergte werden we geregeld tegengehouden door grote kudden schapen en geiten, die over de ganse breedte van de weg traag voortschreden. Even later konden we nogmaals genieten van het mooie Suraj Tal meer. De bergpassen waren achter de rug, de bochten evenwel nog niet. Even voor Jispa volgden we dan weer de loop van de Bhaga rivier tot in Keylong.
In Keylong zochten we niet naar logies, we stapten binnen in het Tashi Delek Hotel, waar we voorheen ook gelogeerd hadden. We kregen dezelfde kamer toegewezen, na installatie zochten we het restaurant op en aten ons buikje rond.
Volgens Google Maps kan je de afstand overbruggen op 9.51u, wij deden er langer over omdat we hier en daar fotostops inlasten. We vertrokken om 8.30u en waren in Keylong om 20.30u, het is welgeteld 12 uur later.
Het was een zonovergoten dag en we genoten er met volle teugen van.
Maandag 08/09 Keylong Manali 118Km 3.54u
Aangezien het aantal kilometers voor vandaag beperkt bleef, vertrokken we pas om 9.30u. We moesten slechts 1 bergpas over, de Rohtang Pass(3.979m). Enkele kilometer buiten Keylong kwamen we bij de samenvloeiing van de Bhaga en de Chandra rivier. Deze laatste bleven we min of meer volgen. We kwamen voorbij het Sissu meer en waterval. Even voorbij Damphung werd de Chandra rivier gekruisd en kwamen de haarspelbochten van de Rothang Pass in zicht. Bij de beklimming liep het behoorlijk fout. De weg, als je tenminste van een weg mocht spreken, was herschapen in een heuse modderpoel. Motocrossers zouden er in hun sas zijn. De opstoppingen volgden elkaar op, tot op een bepaald ogenblik alles geblokkeerd stond. Nie-mand kon voor- of achteruit, eerst zagen we geen reden hiervoor. De begeleider stapte uit en ging poolshoogte nemen. Een lichte bestelwagen was in de modder gekanteld en zijn lading lag verspreid over de weg en hield daardoor al het verkeer op. We hadden met de overland-route gekozen voor het zekere, maar plots werd alles terug onzeker om Delhi tijdig te halen. Na een goed uur wachten, kwam er schot in de zaak en kwam de lange file wachtende wagens en moto’s terug op gang. De vrachtwagens moesten voorrang verlenen aan de lichtere voertuigen.
* De Rothang Pass is een belangrijke verkeersader voor het Indische leger tussen Manali en Leh. Daarom wordt de pas zoveel mogelijk opengehouden. Om toch een eventuele sluiting
van de route tussen Manali en Leh te voorkomen, is men in 2010 gestart met het boren van een 8,5Km lange tunnel in hoefijzervorm. Er hangt een kostenplaatje aan van $ 320 miljoen.
Door de tunnel wordt het traject tussen beide steden 50Km korter en is een veilige en snelle doorgang het ganse jaar door verzekerd. Nu vraagt het 4 tot 6 uur om over de Rothang
Pass te rijden. Met de tunnel wordt het slechts 30 minuten. Wanneer hij zal klaar zijn, is een open vraag .
Eens voorbij de Rothang Pass kregen we nog wat bochtenwerk onder de wielen, maar het ging vlot en waren er geen opstoppingen of vertragingen meer. In Manali aangekomen, kon de zoektocht naar een degelijk logies beginnen. Na ettelijke hotels te hebben gezien en afgekeurd omdat zij niet geschikt waren naar onze behoeften of te duur, zijn we gestrand in het Sun Park Resort Manali. Bij de ingang was een hoge trap, maar het personeel loste mijn probleem wel op. In het gebouw zelf is een vrij ruime lift. Het avondmaal gebruikten wij in het restaurant van het hotel. Het opgediende maal was OK maar was vrij duur voor wat je maar voorgeschoteld kreeg.
Volgens Google Maps is deze korte afstand te overbruggen op 3.54u. Er wordt geen rekening gehouden met eventuele verkeerschaos, die kan optreden door de weersomstandigheden of landverschuivingen. We vertrokken om 9.30u en waren in Manali om 16.30u, we waren juist geteld 7 uur onderweg.
De ganse dag was het somber en keken we op een donkergrijze hemel, maar het heeft niet geregend.
Dinsdag 09/09 Manali Delhi 557Km 9.35u
In Leh was er reeds door het reisbureau Dreamland uit Leh een afspraak gemaakt met de vervoersmaatschappij in Manali om er te starten om 8u. Stipt op tijd meldde de chauffeur zich aan. Terwijl MarieClaire in het hotel afrekende, werd ik door het personeel beneden de trap en tot bij de wagen gebracht. Er werd geladen en we lieten Manali voor wat het was. We reden nog lang door de dichtbevolkte agglomeratie van de stad met verkeersopstoppingen tot gevolg. Het was dan ook in volle spitsuuren, de kinderen liepen naar school. Nadien verliep het vlot en maalden we ettelijke kilometers af op vrij korte tijd. Van Manali tot een 60-tal kilometer voor Chandigarh reden we door een groen berglandschap maar veel minder hoog dan waar we de vorige weken doorreden. Normaal kan je het traject in +/- 12u afleggen en niet zoals Google Maps het opgeeft in 9.35u. Aan de hand hiervan zijn we vertrokken. Rond 19.30u kwamen we aan de buitenring rond Delhi. Op onze vraag hoelang nog naar de luchthaven, antwoordde de chauffeur “maybe half an hour”. Ondertussen tikte de tijd genadeloos verder, we werden stilaan zenuwachtig. In het begin kon de chauffeur het nog verdoezelen, dat hij de weg kwijt was. Naar mate de tijd verstreek werd hijzelf ogenschijnlijk zenuwachtig. Hij vroeg meer dan eens wanneer onze vlucht vertrok. Na een halte of 6 bij tuk-tuk chauffeurs om hen de weg te vragen, zagen we eindelijk wegwijzers naar de luchthaven.. Zelfs nu kon het nog mis gaan, de pijl wees naar rechts en hij wou rechtdoor. Dan kwam het bij ons op dat hij waarschijnlijk geen Hindi noch Engels kon lezen. Hij had misschien zijn best gedaan, maar zulke persoon zou niet mogen ingezet worden voor zulke rit. Hier ging de vervoersmaatschappij in de fout en niet de chauffeur. Wij vertrokken in Manali om 8u en bereikten de luchthaven in Delhi pas om 22.45u. We deden er 14.45u over. Toen we uiteindelijk geraakt waren waar we zijn moesten, lieten we een heel grote zucht, eindelijk. Aan de inkom van de luchthaven wordt eerst je paspoort en ticket nagezien, pas als dat allemaal OK is, mag je het luchthavengebouw in. We konden eindelijk inchecken. Al bij al viel het nog best mee, we konden een vrij goede plaats bemachtigen met voldoende beenruimte en niemand voor ons, ideaal. Door het lange wachten aan passencontrole en security restte geen tijd meer om iets tussen de kiezen te steken.
Het inschepen startte omstreeks 0.30u en zoals meestal werden wij als eerste naar onze zitplaatsen gebracht door de assistenten. Het was nu aftellen naar het vertrek.
De ganse dag was de zon van de partij. Het was voor ons een aangenaam afscheid van het prachtige noorden van India.
Woensdag 10/09
Vlucht Delhi - Zurich 01.15u - 06.20u LX 147 Zurich - Brussel 09.05u - 10.25u
Om 1.40u werd de slurf van het toestel weggereden en zette de piloot de grote vogel in beweging. Na het taxiën naar de startbaan konden we zonder wachttijd of filerijden onmiddellijk opstijgen, wat een luxe. De vlucht verliep vlekkeloos en zonder veel turbulenties. We landden in Zurich donderdag morgen om 6.40u na een vlucht van 7.40u. Pas wanneer iedereen het toestel verlaten had, verschenen de assistenten en hielpen ons verder. Eén van beide nam ons mee naar het perron voor het treintje naar de andere terminal voor de korte vlucht Zurich Brussel. De boarding startte omstreeks 8.20u en er werd stipt op tijd vertrokken om 9.05u. We kwamen in Brussel aan om precies 10.25u zoals voorzien.
Met een assistent werd de bagage opgehaald en stevenden we af op de uitgang. Marie-Claire was enkele meters achter mij en zij had prijs bij de douane. Zij moest alle bagage openen, maar geen probleem, er zat niets in wat niet kon of mocht.
Eindconclusie
De Indische Himalaya met Spiti/Lahaul vallei en Ladakh waren voor ons een absolute topper. We hebben met volle teugen genoten van de adembenemend mooie natuur en de prachtige berglandschappen met besneeuwde bergpieken van 6.000m en meer. Deze reis is een aanrader voor wie van brute natuur en Boeddhisme houdt. Een goede raad, als het enigszins kan, vertrek dan liever eind juni, begin juli en niet zoals wij het deden. Je hebt dan meer kans op zonneschijn en stabiel weer. Toen wij in Leh toekwamen, was het weer reeds enkele dagen onstabiel. Eén ding is zeker, je weet bij aanvang van een dagrit nooit vooraf wanneer je aankomt en zelfs of je al aankomt op de voorziene plek en op de voorziene dag. De ritten doorheen dit berglandschap zijn onvoorspelbaar, je kunt altijd en overal voor blokkades komen te staan door landverschuivingen of andere onvoorziene omstandigheden. Daarom voorzie je best enkele dagen extra wanneer je een reisroute voor deze regio uitstippelt. Plan ook zeker nooit een terugvlucht van Leh op de dag van je internationale vlucht. Vluchten naar en van uit Leh worden al te gemakkelijk geannuleerd bij minder fraai weer.
Bhimakali Temple
Baancafé in Pang
Steenpuin ruimen onderweg naar Rizong.
Tso Moriri