Maleisïe (2006)

1) Inleiding

- Reisverslag van Hilde en Piet Duyck-Deruyck
   Burg. Decoenestraat 10
   8520 Kuurne
   056 72 53 71
   pietduyck@pandora.be

- Aangezien Piet huisman is mag men op elk moment van de dag proberen contact op te nemen om meer te vernemen over deze reis en reisbestemming.

- Daar Piet rolstoelgebruiker is gaat in ons reisverslag speciale aandacht naar rolstoeltoegankelijkheid. 

- Als we spreken van cat. 1, 2, 3 of 4 dan verwijzen we naar het Britse logo-systeem betreffende rolstoeltoegankelijkheid:
   
Cat. 1. Toegankelijk voor individuele rolstoelgebruiker.
Cat. 2. Toegankelijk voor rolstoelgebruiker met begeleider.
Cat. 3. Toegankelijk voor rolstoelgebruiker die enkele stappen
kan zetten en maximaal drie treden kan nemen.
Cat. 4. Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers.

- Piet is van cat. 3 – de 3 treden niet in acht genomen - en gebruikte op die reis een gewone rolstoel van 67 cm breed en een zithoogte van 50 cm.

2) Voorbereiding

- Onze keuze voor Maleisië werd vooral bepaald door het feit dat het een land is met verschillende volkeren, culturen en godsdiensten wat zich vertaalt in vele uitingen (moskeeën,  allerhande tempels, clanhuizen, enz.) met vooral invloeden uit Maleisië zelf natuurlijk maar ook uit Indië, China, Thailand en Birma.
En die keuze hebben we ons niet beklaagd want we hebben prachtige plekjes bezocht. We zouden kunnen zeggen: “Ga naar Maleisië, dan zie je een prachtig land en ook een beetje China, India, Thailand, Birma en de Moslimwereld.”
Voeg daarbij dat die vele invloeden zich ook laten voelen op je tong en een mooie natuur niet veraf is en dat de hoofdstad daarnaast ook nog mooie hypermoderne architectuur te bieden heeft en het plaatje is rond.

- Bij Jetair (nu TUI) vonden we voor de ons gewenste periode iets naar onze gading: een 16-daagse combinatiereis met strandverblijf (11 nachten) op het eiland Penang en stopover (2 nachten) in Kuala Lumpur. We zijn niet echt strandverblijvers maar gezien Penang toch heel wat bood voor bezoekjes opteerden we voor 9 nachten (ipv 11) op Penang en 4 nachten (ipv 2) in Kuala Lumpur omdat we toch heel wat wilden bezoeken in en rond de hoofdstad. Die veranderingen waren voor Jetair geen probleem.

- Onze reisperiode werd – naast persoonlijke redenen – ook bepaald door de zuidwestmoesson die een rol speelt in de 2 streken waar we zullen verblijven en waar we geen last wilden van ondervinden.

- Reizen naar een tropisch land (tropische ziekten) en naar Azië (vogelgriep) kunnen vragen oproepen. Officieel zijn inentingen niet verplicht voor reizigers naar Maleisië.
Op de site www.itg.be bij de rubriek reisgeneeskunde kan je terecht voor meer informatie en www.influenza.be geeft meer uitleg betreffende de vogelgriep.

3) Reisbudget

- De basisprijs voor die reis voor 2 personen bedroeg 2287,20 Euro en bevatte:
• vliegreis Charles de Gaulle – Kuala Lumpur h/t
• vliegreis Kuala Lumpur – Penang h/t
• transferts van luchthavens naar hotels h/t
• verblijf in Penang en in Kuala Lumpur, kamer met ontbijt

- Daar komt bij:
• 12 Euro Service Fee
• aangezien de vluchten van Malaysian Airlines vertrekken en aankomen in Parijs – Charles de Gaulle planden we een h/t reis met de TGV vanuit Lille-Europe en dank zij mijn WIGW-kaart en Kaart kosteloze begeleider kostte dit ons 59 Euro
• eventueel een annulatieverzekering.

4) Reisinformatie

- Onze eerste informatie vonden we in de Reiskrant 73 van Maart 1993 – ons vriendelijk opgestuurd vanuit Wegwijzer in Brugge – en dit haalde ons vlot over de streep om te besluiten onze reis naar Maleisië definitief te plannen.

- Een volgende stap was het raadplegen van de reisverslagen (75 maar geen reisverslag met info voor rolstoelgebruikers) bij Wegwijzer, www.wegwijzer.be wat ook heel wat informatie opleverde, zowel wat Penang als Kuala Lumpur betreft.
Het viel me wel op dat veel reisverslagen gecatalogeerd zijn bij “langdurig reizen” en er minder reisverslagen zijn van mensen die enkel Maleisië bezoeken, veelal is het in combinatie met een bezoek aan een paar buurlanden. Alsof Maleisië niet voldoende te bieden heeft voor een volwaardig bezoek. Nu was ons bezoek maar 2 weken en bezochten we enkel het eiland Penang en Kuala Lumpur maar toch ondervonden we dat het echt de moeite loont en er valt daar nog zo veel meer te bezoeken zodat Maleisië echt een aanrader is, meer dan een tussendoortje.

- De website www.visitmalaysia.nl (en oa doorklikken naar bestemmingen: Kuala Lumpur, Penang en Penang excursies) bezorgde ons ook heel wat informatie.

- We vonden niet de gewenste Trotter en schaften ons dan de Nelles Gids “Maleisië Singapore Brunei” aan. Interessant als voorbereiding en ook op reis maar ter plaatse merk je al vlug – wat Penang en Kuala Lumpur betreft natuurlijk – aan details dat de schrijvers plaatsen becommentariëren waar ze niet geweest zijn. En dan krijg je het gevoel dat je je bekocht voelt. Of is het teveel gevraagd dat verwacht wordt dat een reisboek over een land geschreven wordt door iemand die er tenminste geweest is?

5) Geldzaken

- De munteenheid in Maleisië is de Ringgit (RM) en op 11-03-2006 was 1 Ringgit  0,2243 € waard en 1 €  4,4576 RM en voor de gemakkelijkheid ter plaatse onthielden we dat  1 Ringgit ongeveer 9 Bf frank waard is. En aangezien 9 gelijk is aan 10 – 1 , als iets dan 45 RM kostte was dat ongeveer 450 – 45 Bf waard.
Terplaatse schommelde de wisselkoers (netto) rond de 4,30 RM voor 1 Euro

- Enkele prijzen:

• De taxiprijzen waren ongeveer hetzelfde in Penang als in Kuala Lumpur: zo vroegen ze op beide plaatsen 25 RM (5,81 Euro) per uur wat inhield dat ze je naar een of meerdere plaatsen voeren en ter plaatse wachten om je dan terug te voeren.
Zo kostte ons uitstapje (dat 3 uur duurde) Kuala Lumpur – Putrajaya – Kuala Lumpur: 75 RM (17,44 Euro). Dit bevatte dus de heen- en terugreis naar de in aanbouw zijnde nieuwe hoofdstad, een bezoekje aan de moskee en de ernaast liggende promenade en een rondrit door Putrajaya.
      Aan veel toeristische trekpleisters zie je taxi’s zodat een afspraak met een taxichauffeur     
      voor heen en terug veelal niet hoeft.

• Best is altijd op voorhand af te spreken over de prijs en stap enkel in de taxi wanneer jullie het eens zijn over de prijs. Instappen is toestemmen met de prijs en dit is geen Maleisische regel, het is een universele regel. En wat teveel betalen is ook geen ramp: je bent tenslotte op vakantie en de chauffeur – en zijn familie hopelijk ook – zal er dus ook deugd van hebben.

• Penang – Georgetown of terug: 30 RM (6,98 Euro).

• In Kuala Lumpur heb je op sommige plaatsen (bvb aan de Menara Kuala Lumpur ) een    
taxibureau (Taxi Corner heet dat als ik me goed herinner) waar je je meldt, je zegt waar je naartoe wilt, je betaalt en met je kaartje stap je in de eerste taxi die daar wacht en die brengt je ter bestemming.
     
• Een ritje over de brug van Georgetown naar Butterworth: 7 RM (1,63 Euro); met de ferry is het 2 RM (0,47 Euro).

• ½ h internetten: 3 RM (0,70 Euro).
• een telefoonkaart: 10 RM (2,33 Euro); de meeste openbare telefoons zijn met geldstukken, sommige met telefoonkaarten, sommige met beide.

• Meestal komt er 15% (10% service en 5% taks) bij op je rekening, in sommige restaurants zijn die 15% al meegerekend in de prijs.
• Een blikje cola: van 1,80 RM (0,42 Euro) aan een eetstalletje of in een eenvoudig restaurant tot 7 RM (1,63 Euro) in het hotel.
• Een glas vers fruitsap: van 2,50 RM (0,58 Euro) over 4 RM (0,93 Euro) tot het dubbele en meer.
• Drank en eten zijn goedkoper in Penang dan in Kuala Lumpur behalve in de goedkope eetstalletjes en drankgelegenheden waar de prijzen ongeveer dezelfde zijn.
• Een wokschotel met garnalen op Penang: van 8,50 RM (1,98 Euro) over 15 RM (3,49 Euro) tot 20 RM (4,65 Euro); de bijhorende rijstschotel van 3,50 RM (0,81 Euro) over 5 RM (1,16 Euro) tot 9 RM (2,10 Euro).
• In Kuala Lumpur heb je het allemaal: van zeer goedkoop tot zeer duur. In een Irish pub kost een Guinness je 20 RM (4,65 Euro) en een bolleke ijscreem bij Häagen-Dasz 10 RM (2,33 Euro) en een pizza bij den Italiaan kost je 25 RM (5,81 Euro)  maar je eet wel goedkoop bij MacDonalds en in het Super Noodle House kun je een noedelgerecht met vlees nuttigen voor 6,30 RM (1,47 Euro).

• Regelmatig in dit verslag zijn de ingangprijzen en/of taxiprijzen vermeld bij de bezienswaardigheid die werd bezocht.

6) De reis en rolstoeltoegankelijkheid

- Onderweg was rolstoeltoegankelijkheid geen of nauwelijks een probleem en dat specifieer ik hiervolgend:

• Zowel in het treinstation Lille-Europe*, op de TGV als in treinstation Charles de Gaulle is de rolstoeltoegankelijkheid gegarandeerd, ook betreffende de toiletten in de 2 stations, evenwel niet op de trein, er zijn in het toilet op de trein wel 3 handgrepen. Het ritje, zowel heen als terug duurde minder dan een uur. Het treinstation Charles de Gaulle ligt bij Terminal 2 van de vlieghaven maar Malaysian Airlines vertrekt en landt  op Terminal 1. Gewone reizigers gaan met navettes naar Terminal 1. Er zijn speciale navettes voor rolstoelgebruikers maar die zijn voor reizigers van de luchthaven. Wij als treinreizigers moesten langer wachten (100 minuten).
      Bij de terugreis – toen waren we vliegtuigreizigers – was het in 20’ ok. Het zijn de   
      luchtvaartmaatschappijen die de dienst moeten vorderen. In ons geval was dat niet
      gebeurd maar bij aanvraag aan een loket (ook met logo- aanduiding voor
      rolstoelgebruikers) kwam het dus toch vlug in orde.

* Als je met de auto vanuit België via de E17 naar Lille-Europe rijdt staat dit niet aangeduid vanaf de autosnelweg. Eenmaal in Frankrijk neem je vanaf de E17 afrit 11 met aanduiding Lille, dit is een afrit die je linksaf (jaja) neemt en dan neem je afrit 5 (gewoon naar rechts dus) en dan direct naar rechts. Dit volg je dan en na 5 rode lichten ga je naar rechts (dan staat Lille-Europe al aangeduid) en volg dan “P Gare Lille-Europe” want er moet toch geparkeerd worden en deze parking bevat verschillende parkings voor gehandicapten.

• Tijdens onze 4 vluchten van Malaysian Airlines was er op elk vliegtuig een rolstoeltoegankelijk toilet  (aangeduid met het logo van rolstoeltoegankelijkheid). Dit toilet is ruimer (1m x 1m vermoed ik) en er zijn 6 stevige vaste handgrepen. Dit toilet bevindt zich niet ver van de ingang ongeveer tussen Business en Economy. Een minpunt – maar dat lag, vermoed ik, aan Jetair – waren onze gereserveerde plaatsen in de Economy-klasse. We hadden nochtans uitdrukkelijk plaatsen gevraagd dicht bij de ingang en het toilet. Voor de vlucht Parijs – Kuala Lumpur had Jetair 2 plaatsen op rij 61 voor ons gereserveerd maar bij het inchecken kregen we 2 plaatsen op rij 27 (4de rij van Economy) toegewezen, dicht bij het rolstoeltoegankelijk toilet en bij de inkom. Voor de vlucht van Kuala Lumpur – Penang reserveerde Jetair voor ons 2 plaatsen op rij 45, bij het inchecken kregen we 2 plaatsen op rij 29 en in het vliegtuig – mijn verplaatsingen in het vliegtuig waren duidelijk minder vlot dan ze hadden verwacht – kregen we 2 plaatsen op rij 21 (1ste rij van Economy). Voor de vlucht  Penang – Kuala Lumpur kregen we 2 plaatsen op rij 21 (2de rij van Economy) ipv op rij 44 gereserveerd door Jetair. In het vliegtuig werd ik met een speciale rolstoel tot aan mijn plaats gebracht. Tijdens die vlucht kregen we van een airhostess de tip te vragen aan ons hotel in Kuala Lumpur naar Malaysian Airlines te bellen om 2 plaatsen te reserveren dicht bij de ingang en het rolstoeltoegankelijk toilet, wat gebeurde en zo kregen we voor vlucht Kuala Lumpur – Parijs 2 plaatsen op rij 30 (ipv op rij 40 gereserveerd door Jetair) toegewezen op een 5-tal meter van de ingang en van het rolstoeltoegankelijk toilet en werd ik ook met een speciale rolstoel naar mijn plaats gebracht. Als ik me tijdens de vlucht naar het toilet begaf, stelden ze me ook voor me te helpen met die speciale rolstoel.
      Malaysian Airlines heeft het dus voor ons schitterend opgelost.
      Er werd me ook gemeld door een airhostess dat bij een noodlanding de bemanning zorgt
      voor de evacuatie van de rolstoelgebruikers.
      Op alle vluchten heeft elke passagier een scherm voor zich waarop je alle gegevens van    
      de vlucht op elk moment kan volgen of muziek kan beluisteren of een film bekijken, enz.

• De vlieghavens in Maleisië (Kuala Lumpur en Penang) zijn perfect rolstoeltoegankelijk, nergens een trede, zelfs niet voor het treintje in de luchthaven dat de verschillende terminals verbindt. Je rijdt dat treintje heel vlot binnen en buiten en er is ruim voldoende plaats. De aanduidingen in de luchthaven in het Maleis en het Engels zijn duidelijk. De rolstoeltoegankelijke toiletten zijn voldoende ruim, met 2 of meer handgrepen maar de wc’s zijn niet verhoogd, de lavabo’s zijn wel onderrijdbaar.
Er rijden ook wagentjes rond voor vervoer van personen.
      De vlieghaven van Penang ligt zo’n 15 km van Georgetown en een 30 km van Batu    
      Ferringhi. De KLIA (Kuala Lumpur International Airport) ligt zeker 50 km ten zuiden van     
      de hoofdstad en dat veronderstelt bijna een uur rijden.

• In de luchthavens heb je hier en daar wel eens voltapijt als vloerbedekking en dat rolt minder vlot met de rolstoel.

- Wat rolstoeltoegankelijkheid ter plaatse in Maleisië betreft: zie hfdst 8. Bezienswaardigheden en rolstoeltoegankelijkheid.

7) Logies en rolstoeltoegankelijkheid

• Holiday Inn Resort in Batu Ferringhi op het eiland Penang.
www.penang.holiday-inn.com
      Het hotel is rolstoeltoegankelijk, waar er al 1 of 2 treden zijn is een hellend vlak voorzien.   
      De liften zijn ruim. Er zijn geen rolstoeltoegankelijke toiletten. Toiletten worden in dit hotel  
      overigens aangeduid met “rest rooms” (in 1 of 2 woorden, ten minste volgens de   
      hotelopschriften).   
Onze kamer (225 op het 2de verdiep, ze meldden ons dat het een van hun beste kamers was wat ons doet vermoeden dat ze geen kamers hebben voor rolstoelgebruikers) heeft voldoende circuleerruimte en heeft 2 bedden van 140 cm breed en 45 cm hoog, met hoofdkussens en donsdekens. Er is safe in de kamer en ook een minibar waar elke dag – bij het reinigen en opmaken van de kamer – 2 gratis halfliterflesjes water in gestopt worden. Op aanvraag wordt de minibar volledig gevuld.

De badkamer (deuringangbreedte 70 cm en er is een kleine schuine trede van maximum één cm) is nauwelijks rolstoeltoegankelijk, er is geen circuleerruimte, het bevat een gewoon toilet (h = 40 cm) en heeft een stevige, onderrijdbare (ttz onderrijdbaar met de rolstoel zonder voetsteuntjes) lavabo. Douche en bad: instaphoogte 50 cm, één handgreep. Voor een rolstoelgebruiker van cat. 3 (die nog enkele stappen kan gaan) is de badkamer (ttz wc en lavabo) haalbaar. Voor mij ook want ik kon er net in met rolstoel tot aan de lavabo en het toilet.

In de prijs was het ontbijt inbegrepen en het ontbijt (van 6h30 tot 10h30 en in buffetsysteem) is zeer gevarieerd. Als je je laat gaan en nog een mango-tje eet in de namiddag dan ben je zoet tot ’s avonds.
Je kan er op gelijk welk moment van de dag iets drinken, een tussendoortje verorberen of uitgebreid tafelen maar de prijzen zijn wel Europeser dan in de restaurants in Batu Ferringhi.

Het hotel heeft een ruime tuin met het zwembad en een grasplein met bomen en veel ligzetels en ligt aan een niet te breed strand aan de zee (de Straat van Malakka) en elke dag is er gelegenheid tot jetski, bananaboat-riding , parasailing en paardrijden. In de tuin is er de mogelijkheid (van 10h tot 18h) voor massage (1/2 h 40 RM – 9,30 Euro) en voetreflexologie (1/2 h 35 RM – 8,14 Euro).

Het hotel organiseert ook allerlei uitstappen maar we deden onze uitstappen op ons tweetjes.
In het hotel kan je ook Euro’s inwisselen voor Ringgit’s.

Alle hotelpersoneel was heel vriendelijk.

• Hotel Grand Plaza Parkroyal, kortweg Hotel Parkroyal in Kuala Lumpur.
www.grandplaza.kualalumpur.parkroyalhotels.com
      Het hotel is rolstoeltoegankelijk, er zijn geen treden en de liften zijn ruim. Op het   
      gelijkvloers (lobby) is er een rolstoeltoegankelijk toilet, voldoende ruim en 2 stevige
      handgrepen aan weerszijden van de wc. De lavabo was foetsie. Dit toilet was meestal
      gesloten en men moest  naar de receptie om te vragen het toilet te openen.
      Onze kamer (916 op het 9de verdiep) had weinig circuleerruimte en er was 1 bed van
140 cm breed en 50 cm hoog. De ruimte achter het bed is nauwelijks 70 cm breed.
Er is een safe en een minibar gevuld met van alles, als je iets consumeert komt dat op je rekening.
Lavabo, douche en wc in de kamer zijn afzonderlijk. De lavabo staat op het einde van het gangetje (ong. 90 cm breed) dat leidt naar douche en wc. De lavabo is onderrijdbaar. Het douche-hokje en het wc-hokje staan haaks op dit gangetje.
Naar de douche toe en naar de wc toe is er telkens een balkje (ong. 5 cm hoog en net onder de deur) op de vloer waar men over moet. Het wc-hokje is ongeveer 80 cm breed en 135 cm lang en de deur draait naar binnen. Zelfde systeem voor de douche die wel breder is. We hebben een plastiek stoel gevraagd om in de douche te plaatsen zodat ik ook een douche zou kunnen nemen. Housekeeping zei ons dat ze geen plastiek stoelen hadden en de concierge zei ons dat hij ervoor zou zorgen maar we hebben niet meer van hem gehoord.
De extra verfrissingen kwamen  van de zwempartijtjes in het zwembad op het 6de verdiep waar het wemelde van plastiek stoelen rond het zwembad. Op hetzelfde verdiep is ook gelegenheid tot massage, reflexologie en co maar wel duurder dan in Penang maar even zalig.
Op de verdiepingen (dus van de lift tot je kamer) heb je ook voltapijt als vloerbekleding wat voor de rolstoel stroever uitvalt.
In het hotel kan je ook Euro’s inwisselen voor Ringgit’s.
Ook hier is het ontbijt (van 6h30 tot 10h30 en in buffetvorm) heel gevarieerd, op zijn Maleis, Chinees, Japans, Engels en Westers.
Ik heb ook navraag gedaan bij drie personeelsleden en die bevestigden dat het hotel geen kamers heeft voor rolstoelgebruikers.
Ook hier is het personeel vriendelijk.

8) Bezienswaardigheden en rolstoeltoegankelijkheid

- Rolstoeltoegankelijkheid is geen ijdel begrip in Maleisië en dat merk je aan de speciaal aangelegde hellende vlakken en rolstoeltoegankelijke toiletten. Heel wat valt vlot te bezichtigen door rolstoelgebruikers.
In sommige reisverslagen lazen we van heel hoge (tot 1 m) voetpaden, vooral in Kuala Lumpur. Eenmaal zagen we zo’n voetpad in Georgetown niet ver van de Komtar (dan keer je gewoon terug naar de plaats waar je op het voetpad geraakt ben, daar kun je er ook weer af) maar zo’n hoge  hebben we niet gezien in de hoofdstad al zijn de voetpaden er niet altijd een lachertje. Soms zijn ze 15 à 20 cm hoog en moet je regelmatig voetpad op, voetpad af. Daarom namen we al vlug een taxi wat dan gewoonlijk zo’n 10 RM (2,33 Euro) kostte.

a. Bezochte bezienswaardigheden op het eiland Penang

• Dicht bij Georgetown bevindt zich een Botanische Tuin die rolstoeltoegankelijk is, zeker de grote – soms lichtglooiende – paden. Sommige kleinere paden zijn rolstoeltoegankelijk, andere bevatten steile hellingen en/of treden. Die tuin is ook gekend voor zijn brutale (volgens Nelles Gids) resusaapjes maar van brutaliteit hebben we niks gemerkt. Van kwetterende, onrustige bezoekers zijn ze bang, van rustige bezoekers niet en doen ze gewoon hun aktiviteiten verder ttz eten zoeken, tot in de vuilnisbakken toe. In de tuin is ook een rolstoeltoegankelijk toilet met een speciaal hellend vlak (om treden te vermijden) ernaartoe. Het toilet is ruim, met een gewoon toilet en handgrepen.
Niet ver van die botanische tuin ligt een hindoetempel die van buiten en errond (beelden in wit marmer, steen en ook soms geëmailleerd) te bezichtigen is. Een trap van 6 treden leidt je binnen de tempel die bij ons bezoek gesloten was. Vele tientallen treden hoger ligt er nog zo’n tempel die je begeleider kan bezoeken maar echt de moeite is het niet. In Maleisië zijn veel mooiere exemplaren te bezichtigen.

• De Tropical Spice Garden ligt maar een paar kilometer ten westen van Batu Ferringhi maar rolstoeltoegankelijk is het niet: amper 2 paadjes van 15m in keitjes (in achteruit te nemen) en een houten bruggetje. De rest is voor de begeleider (die betaalt 13 RM – 3,02 Euro, de rolstoelgebruiker mag gratis binnen) die via trappen en paadjes zijn weg vindt tussen de bomen en het vele frisse groen naar de bamboetuin, palmtuin, mangrovetuin, parfumtuin, enz. Er is ook een museumpje, shop en bar.

• Iets verderop ligt de Butterfly Garden met museumpje en die is wel rolstoeltoegankelijk en het loont echt de moeite. Ingang 15 RM (3,49 Euro) per persoon en 1 RM (0.23 Euro) per fototoestel om de diertjes te fotograferen.
In de Vlindertuin zijn enkele lichthellende vlakken waar soms een duwtje in de rug nodig is. Een klein deeltje heeft een paar treden. De vlinders fladderen rond je, komen op je hoofd of je hand zitten, er zitten prachtige exemplaren tussen, verder zie je nog heel wat dieren oa slangen (fladderen niet rond je), kevers, gekko’s, schildpadden, enz. In het museum (met veel collecties opgezette vlinders, kevers en spinnen verder beelden, plaatselijke kunst en gebruiksvoorwerpen) en de shop is er soms een trede of hellend vlak (cat. 2).

• We zijn een paar maal naar Georgetown geweest want er valt daar ook heel wat te bezichtigen. Het eerste wat we bezochten was een Chinees clanhuis (kongsi) en wel het bekendste in de stad: het Leong San Tong Khoo Kongsi (ingang 5 RM – 1,16 Euro) in de Cannon Square 18. Het clanhuis is rijkelijk versierd maar de verdieping kan de rolstoelgebruiker dus niet bezichtigen maar van beneden af valt toch ook heel wat te zien en de verdieping loont ook echt de moeite.
We wandelden naar de haven toe en vanaf de steiger hadden we zicht op de paalwoningen. Vandaar op naar de Komtar in de Jalan Penang (jalan = straat), het hoogste flatgebouw (65 verdiepingen) op Penang, waar je naar boven mag voor ‘n 6-tal?  RM (1,40 Euro) voor een uitstekend zicht op de stad, de zee en de streek errond en de brug die Penang verbindt met het vasteland.
      
• In de Jalan Masjid Kapitan Keling kan je drie gebedshuizen bezoeken: een moskee, een Indische tempel en een boeddhistische tempel. De Kapitan Keling Mosque (wordt als “mosk” uitgesproken; masjid betekent ook moskee). Het is een heel mooi gebouw met minaret dat ook opvalt door zijn eenvoud. Ook niet-moslims mogen erin. Het is rolstoeltoegankelijk en bij de ingang is er enkel één trede. Je moet wel je schoenen uit doen. Dat heb ik ook gedaan.
      Ook in vele tempels wordt met een tekst (of tekening) op een bordje gevraagd de schoenen uit te doen.
      In de Sri Mariammantempel konden we niet binnen (wegens gesloten) maar van buiten
      heb je toch mooi zicht op het  prachtig gebeeldhouwde deel boven de ingang.
      De Kuan Yin Tong loont ook echt een bezoekje. Het is een boeddhistische tempel ter ere       
      van de godin van de barmhartigheid en is druk bezocht door de gelovigen ter plaatse.
      Er worden veel offers – vooral wierookstokjes – gebracht.

• De tempel Kek Lok Si in Air Itam is een absolute must en rolstoeltoegankelijker dan de meesten vermoeden al is het hele complex tegen een heuvel over meerdere terrassen gebouwd. Vanaf Batu Ferringhi ernaartoe met een taxi kost 35 Euro (8,14 Euro). Onze taxichauffeur voerde er ons heen, wachtte op ons en voerde ons daarna naar het dichtbij gelegen Penang Hill voor 40 RM (9,30 Euro). Op weg naar Kek Lok Si zie je 2 mooie tempels, een Chinese en een Indische. Toen we aan het tempelcomplex Kek Lok Si aankwamen en de wachters de rolstoel zagen gaven ze de raad aan de taxichauffeur naar een parkeerplaats hogerop te rijden. Eenmaal daar moet je wel met de rolstoel een heel steile helling op van ongeveer 2 m lang maar dan ben je wel bij een heel mooie tempel en merk je vlug waarom men spreekt van de tempel van de 10.000 Boeddha’s. Hier en daar zijn wat treden of trapjes en niet alles is rolstoeltoegankelijk maar het loont echt de moeite. Op dit niveau heb je dus ook zicht op de Ban-Hood tempel en de Pagoda (2 RM – 0,47 Euro)  ernaast en Hilde heeft beide bezocht. Vanaf dit niveau kan je dus hogerop met een kabellift (h/t 4 RM – 0,93 Euro) die rolstoeltoegankelijk is maar je neemt boven best de ingang als uitgang. Toen we op dit niveau rondliepen merkten we een autoparking, dit niveau is dus ook te bereiken met de auto. Op dit niveau is er maximaal hier en daar 1 trede. Je hebt er mooi zicht op de streek, op de lager gelegen delen van het tempelcomplex, op de tempel daar ter plekke, op het prachtige bronzen beeld (de godin van de genade) van meer dan 30m hoog iets hogerop, enz. Je merkt ook dat er nog verder gebouwd en gewerkt wordt aan dit tempelcomplex, oude daken worden vernieuwd, nieuwe daken aangelegd, overal zie je recent gemaakte beeldhouwwerken.

• Penang Hill, eveneens in Air Itam ligt maar een paar km van Kek Lok Si en met een treintje (sorry, met 2 treintjes) op de tandradbaan kan je naar boven (h/t 4 RM – 0,93 Euro) en alles is rolstoeltoegankelijk met hellende vlakjes en zo. Aan het pleintje ervoor is een wat krap rolstoeltoegankelijk toilet met een klein balkje op de vloer aan de ingang, er is een gewoon wc en 2 handgrepen, een vast en een opklapbaar.
Om het kwartier gaat het treintje naar boven (ong. 800 m boven de zeespiegel) maar als het druk is moet men soms wat wachten maar bij het kopen van het ticket is vermeld om welk uur je naar boven kan. Toen ze merkten dat wij met de rolstoel waren mochten we eerder mee. Voor een gewone rolstoel is het geen probleem maar dan moet het treintje wel op de juiste plaats aan de perrons stoppen. Voor ons lukte het telkens behalve één keer maar dan werd ik met rolstoel en al opgetild dus alles ok. Halverwege moet je van één treintje naar een ander. Eenmaal boven – dat je ook kan bereiken met de auto – is het ook rolstoeltoegankelijk en heb je een fameus zicht op Georgetown en omstreken, de brug en de zee. Op de heuvel staat een moskee maar het is een lastige helling ernaartoe en dan heb je ook een beetje zicht op een mooie Indische tempel maar om die te bereiken moet je een trap van 2 x 13 treden naar beneden.

• Op de weg van Batu Ferringhi naar Georgetown rij je door het dorp Tanjung Bunga(h) waar ook enkele hotels gelegen zijn. Vooral in dat Maleis dorp sloeg de tsunami toe. Er vielen ‘n 300-tal doden te betreuren. Links van de weg staat een mooie moskee en die staat op palen boven de zee en dus werd die moskee gespaard omdat de tsunami er vooral onderdoor ging. Onze taxichauffeur was in die periode schoonmaker van de stranden in dat dorp en had om 12h gedaan en ging naar huis. Een uur later sloeg de tsunami toe. Hij heeft dan maar besloten te veranderen van beroep.
Langs de weg zie je ook de huisjes die gebouwd werden voor de slachtoffers van de tsunami.

•  Aan de westkant van Georgetown liggen nog een viertal tempels die ook de moeite lonen, de een al meer dan de ander, eindig met de mooiste want de tempels die je dan eerder zag lonen ook de moeite, andersom niet. Ik zou zo zeggen: eindig met de 2 tempels die tegenover mekaar staan in de Jalan Burma. In die straat  ligt de Wat Chaiamangalaram vooral gekend door de Liggende Boeddha in de tempel. Hij is 32 m lang en het derde grootste boeddhabeeld ter wereld. Maar het is vooral de entourage die het mooi maakt: de zevenkoppige slangen, de vele boeddha’s, ook als muurbekleding, enz. Dit tempeldomein is ongeveer rolstoeltoegankelijk, soms een trede, soms twee. De kleine pagode links heeft 2 x 3 treden.
      Aan de overkant van de straat ligt een Birmaans Boeddhistisch tempeldomein  
      “Dhammikarama Burmese Temple” die eveneens echt de moeite loont, oa een mooie   
      staande Boeddha en goudkleurige daken met fijne versieringen. Er is heel veel zin 
      voor detail en lijkt soms overladen. Het is een heel domein met tempeltjes en co om in  
      rond te wandelen. Nogal rolstoeltoegankelijk (cat. 2), hier en daar een paar treden.
De tempel van de Penang Buddhist Association in de Jalan Anson lijkt eerder een vroeger koloniaal gebouw waar de zaal van binnen omgebouwd werd tot tempel. Het is dus enkel binnenin dat het de moeite loont. Het is rolstoeltoegankelijk als je niet langs de ingang (trapje van 4 treden) binnengaat en de hellende vlakjes neemt aan de linkerkant en naar achter toe. Er staan 6 mooibewerkte marmeren boeddhabeelden, altaren uit mooi ingelegd marmer en koffers oa in zwart hout (ebbenhout?). Niet zover daarvandaan, in Jalan Perak heb je de Wat Buppharam, ook een boeddhistische  tempel maar met Thaise invloeden, met een mooi portaal en beelden en opzij is er een tempeltje in aanbouw.

b. Bezochte bezienswaardigheden in en rond Kuala Lumpur

• Tijdens ons eerste wandeling vanuit ons hotel zagen we al meteen de Petronas Towers (hun Twin Towers) en die leken zo dichtbij dat we er direct naartoe wandelden maar ’t was toch verder dan we dachten en constant stoep op, stoep af en zo wisten we direct dat we vlugger een taxi moesten nemen.
De Petronas Towers zijn, architecturaal gezien, prachtig. Het zijn 2 gelijke torens met elk 88 verdiepingen, 452 m hoog, er werd meer dan 36.000 ton staal gebruikt en elke toren weegt 300.000 ton. Ze waren de hoogste in de wereld tot 2003, nu staat de hoogste in Taiwan. Op 170 m hoogte, tussen de 41ste en 42ste verdieping bevindt zich een 54meter-lange skybridge. Dagelijks, vanaf 8 uur, kan men gratis tickets (elke dag 1300, en erop staat aangeduid om welk uur je naar de skybridge mag) bekomen om naar de skybridge te liften (in groep, om het kwartier tot 17h). Tegen 9h zijn alle tickets de deur uit.
Een paar dagen later zijn we dus naar die skybridge geweest. Hilde moest met een roltrap naar de ingang (niveau min 1) van de skybridgetrip en verwittigen dat ik er ook bij wilde zijn, dan is iemand me komen halen die me via een andere weg en lift naar niveau min 1 en die ingang bracht. Tijdens het wachten kan je een film bekijken en een museumpje bezoeken over de Towers (geschiedenis, bouw, gegevens, enz.). Met een lift wordt de groep naar de skybridge gebracht en daar heb je een mooi zicht op de torens en de omgeving. Je hebt er wel maar tien minuten de tijd voor.
Er zijn vele liften (snelheid: 1 verdieping per seconde) in de Towers maar je kan niet alle liften gebruiken zoals bvb de liften naar de kantoren in de torens. Je kan dus enkel gebruik maken van de (ruime, rolstoeltoegankelijke) liften voor het publiek.
In het shoppingcenter horende bij de Towers kan je uren ronddwalen, er zijn verschillende verdiepingen met veel exclusieve shops, drank- en eetgelegenheden, enz. Alles is perfect rolstoeltoegankelijk.
Er zijn gratis toiletten en toiletten waar je 2 RM (0,47 Euro) moet betalen. We zijn naar een rolstoeltoegankelijk toilet geweest dat betalend is. Het is er ruim, met brede deur die naar binnen draait, er is een verhoogd toilet met een handgreep en het was voor ons toch gratis. En je krijgt er nog een parfumdoekje bovenop.

• Vele flat- en torengebouwen in Kuala Lumpur – zoals in alle grootsteden – zijn het aanzien niet waard maar er staan daar toch wel een paar pareltjes (het verkleinwoord duidt niet op de kleinheid van die gebouwen maar op de achting en sympathie waarmee we naar die kunstwerkjes – idem – keken) zoals die Petronas Towers. Zo staat er een mooi banktorengebouw recht tegenover de Petronas Towers. In het centrum zagen we ook een prachtexemplaar. Toen wisten we nog niet wat het was maar het is het Kompleks Dayabumi (onder die naam gekend) die onder andere het hoofdpostkantoor herbergt.
 
• Wat in de reisgids dus staat vermeld als de Menara Kuala Lumpur Tower (wat een pleonasme is – of is het een tautologie? – aangezien Menara het Maleis is voor Tower)  loont ook echt een bezoekje. Het zicht op die televisietoren, al heeft het een mooi, slank silhouet, kan niet concurreren met het zicht op de Petronas Towers maar het prachtig uitzicht over gans de omliggende streek – je kan dus rondom rond gaan – vanop die toren loont de moeite en je hebt er meer tijd (ong. 1 uur) om te genieten van het landschap. De toren is 421 m hoog en het observatieplatform bevindt zich op een hoogte van 276 m (iets meer dan 100 m hoger dan de skybridge van de Petronas).
      Ingang: 20 RM (4,65 Euro); voor mij was het 17 RM (3,95 Euro) de prijs voor senioren  
      maar op het kaartje staat dat ik een gepriviligieerde ben. Hoe raden ze het? In die prijs is
      ook een audio (oa in het Engels en het Frans) inbegrepen. Alles is rolstoeltoegankelijk,   
      er is daarboven ook een rolstoeltoegankelijk toilet (jawel, bij de dames, wat dacht je?   
      << ne mens wordt zomaar bij de senioren – sorry, geprivilegieerden – of de dames
      gecatalogeerd maar geen nood, een identiteitscrisis heb ik er niet aan over gehouden,
      wel 3 RM profijt + de kans een plasje te maken op respectabele hoogte >>). Dit toilet  
      heeft 2 handgrepen bij de wc en ook 2 handgrepen bij de onderrijdbare lavabo.

• Een dagje hebben we ons laten voeren naar de Lake Gardens. We dachten aan een wandeling in het park en een bezoekje aan een of andere tuin (orchideeëntuin, hibiscustuin, vlinderpark, vogelpark, hertenpark) maar die Lake Gardens leken doorregen van autowegen en de taxichauffeur vroeg uitdrukkelijk waar we in de Lake Gardens naar toe wilden. Wij dus naar de orchideeëntuin maar die bleek wegens werken gesloten te zijn tot in juni. Dan maar naar het vogelpark maar, de rolstoel ziende, legden ze ons uit dat het park weliswaar geen treden bevat maar heel wat stevige hellingen. Daar we een paar jaar geleden een prachtig vogelpark in Indonesië hadden gezien hebben we dat dan ook afgeblazen en heeft de chauffeur ons een beetje rondgereden en zijn dan op zoek geweest naar het fameuze Nationale Monument maar dat paste meer in een westerse, na-wereldoorlogse stad dan in Azië en toen waren we een beetje Lake Gardens-moe en hebben we ons laten afzetten aan de  ...

• Masjid Negara (nationaal moskee) die de moeite loont, vooral het dak en de minaret vallen op. Je kan er wandelen op het hele domein maar de moskee mochten we niet binnen. Er zijn heel wat treden maar overal zijn hellende vlakken voorzien. Vandaar trokken we te voet naar het mooie koloniale gebouw die de hoofdadministratie van de Maleisische Spoorwegen herbergt en erachter ligt wat het mooiste station van de wereld heet te zijn, de “Old Railway Station”.  Dat is nu omgebouwd tot hotel.

• Een bezoek (of een paar bezoeken) aan het stadscentrum blijft een must. Er valt heel wat moois te zien. We hebben ons laten voeren tot aan de Merdeka Square waar een paar prachtige gebouwen – erfenis uit de Britse koloniale tijd - staan en ook de hoogste vlaggenmast (100 m) ter wereld maar ga er maar heen omwille van de architecturale parels. Niet ver daar vandaan ligt de mooie Masjid Jamek waar we rond de middag waren maar de moskee ging maar terug open om 14h30.
Dan maar door de typische markt in Little India gekuierd tot aan de Masjid India (Indische moskee) maar daar moet je wel een trap van 6 treden omhoog en is overigens niet toegankelijk voor niet-moslims.

• Niet ver van het stadscentrum ligt Chinatown en je moet tenminste eens de sfeer ervan opsnuiven en in eenzelfde straat vind je een Chinese tempel maar ook de heel mooie, niet te missen, hindoeïstische Sri Maha Mariamman Temple Dhevasthanam  die oa heel minutieus, fijn afgewerkte sculpturen bevat. Bij  de ingang moet je wel over 2 stenen balken, ttz trede op, trede af en nogmaals. Verder is het rolstoeltoegankelijk.

• Een aanrader is dus ook een trip naar de in aanbouw zijnde nieuwe hoofdstad (regeringszetel) Putrajaya (spreek uit poetradjaja) die op 25 km ten zuiden van Kuala Lumpur ligt. Alles is dus nieuwbouw. Het eerste wat je dus ziet is het mooie gebouw van de regering met de tuinen errond en de Masjid Putra die jammer genoeg op vrijdag voor 15h niet toegankelijk is voor toeristen. Links naast de moskee aan het water is er een promenade maar overal waar er treden zijn, zijn er hellende vlakken of een lift. Er was eveneens een rolstoeltoegankelijk toilet. Vanaf die promenade heb je zicht op enkele hypermoderne (hang)bruggen in de verte.

9) Wetenswaardigheden

• Toen we aankwamen in Maleisië was het tijdverschil 7 uur ttz om 12h ’s middags in Batu Ferringhi (en in Kuala Lumpur) was het 5h ’s morgens in Kuurne (wintertijd). Bij onze terugkeer was het tijdsverschil 6 uur (zomertijd).
• Hierbij een mondvol Maleis:
- Als je ergens “Bahaya” ziet staan dan betekent dat “gevaar”.
- Masjid betekent dus moskee en Menara toren en Wat waarschijnlijk tempel.
- Keluar betekent uitgang en Jalan betekent straat maar Selamat jalan betekent goede reis.
- Ya is ja (identiek uitgesproken) en tidak nee.
- Lemak is vet. Als je drankje dus “lemak: 0%” bevat dan vermager je gegarandeerd en bestel je nasi lemak dan wordt je rijst gebakken in olie en/of boter.
- Terima kasih: dank u wel.
- Selamat datang (dat je zo wat overal in koeien van letters ziet en je krijgt constant het gevoel dat ze het echt menen): hartelijk welkom.
- Selamat pagi: goedemorgen.
- Selamat tengahari: goedendag.
- Selamat malam: goedenavond.
• Of dit nu enkel een trucje is voor de wc’s in ons hotel op Penang of voor gans Maleisië weet ik niet maar als de chasse (hoe heet dat in beschaafd Vlaams) van de wc moeilijk werkt (ttz weinig water loopt heel traag in de wc) hoef je alleen enkele malen vlug op de chasseknop te klikken en dan werkt het systeem perfect.
• In beide hotels poetsten we onze tanden elke dag en spoelden we alle tandpasta en consoorten met kraantjeswater weg. Tot op heden voelen we ons uitstekend. In een tropisch land is drinkbaar water uit de kraan geen evidentie. Chapeau.
• Islam is de staatsgodsdienst in Maleisië en de meerderheid van de Maleiers zijn moslim en dat hebben we ook gemerkt in beide hotelkamers waar een pijl (met het woord Kiblat) op het plafond de richting van Mekka aangeeft.
      In het hotel merkten we dat sommige koks een plastic-handschoen aan de linkerhand         
      dragen, waarschijnlijk omdat ze moslim zijn.
• In Penang gebeurde het nogal eens – bvb in het hotel, aan het zwembad of het strand, bij 35 °C - dat je volledig gesluierde moslimvrouwen (alleen de ogen zijn zichtbaar of zelfs dat niet) ziet naast hun man met enkel een texasbroekje, een zonnebril en klephoedje aan, Amerikaanse sigaretten rokend. Dan zwemt hij wat terwijl zij pootje baadt maar evengoed gaat ze jetskiën of parasailen maar wel in dezelfde outfit. Of dat nu toeristen – wat we vermoeden – of Maleiers zijn, daar hebben we het raden naar. Ne mens heeft daar dan zo zijn bedenkingen bij maar enkele dagen later kwam ik in gesprek met een Saoedi, mijn acrobatieën om uit het zwembad en in mijn rolstoel te geraken inspireerden hem waarschijnlijk, we praatten oa ook over mijn handicap – hij vroeg ernaar - en hij gaf me tips waar ik me eventueel zou kunnen laten behandelen. Een heel interessante babbel hadden we en we waren het over veel dingen eens. Supervriendelijke man. Ik zou zo zeggen: oordeel nooit voor morgen …… en morgen komt er nooit aan.
• De wijsvinger in Maleisië is de duim en het betaamt dus niet te wijzen met de wijsvinger. Ooit als autostopper op reis geweest? Met welke vinger duidde je aan in welke richting je ging? Dat hebben we misschien van de Maleiers geleerd.
• In Batu Ferringhi is er een lange hoofdstraat waar ook het hotel ligt en verder nog een paar hotels, heel wat winkels en restaurants en s’avonds een heleboel stalletjes met klederen, souvenirkes, enz.
We hebben in verschillende restaurants gegeten maar twee sprongen er toch uit: Guam Guam Café en Deep Sea. De prijzen kunnen nogal verschillen en  je hebt keuze uit Maleise, Thaise, Chinese, Indische en Westerse gerechten. Sommige restaurants bieden verschillende soorten aan, anderen specialiseren zich of bieden enkel vis- en schaaldier-gerechten aan. Voor elk wat wils dus.
In het eenvoudige Guam Guam Café is het eten zeer lekker en echt niet duur. Het is iets duurder in Restoran Deep Sea maar ook heel lekker. De wokgerechten (wok=sizzling), zeker met zeevruchten, zijn er een aanrader.
Bean staat voor soya, bean-sprouts zijn sojascheuten en beancurd een soort tofu.
Het is er ook de gewoonte dat je je gerecht (bvb vis) en wat je erbij wilt (bvb rijst) afzonderlijk bestelt.
Fruitsappen (oa ananas, watermeloen, papaja) krijg je overal en zijn heel lekker maar er zitten wat teveel ijsblokjes is, al doet dat wel deugd in dit tropisch klimaat.
Zie ook hfdstk 5.
• Eten in Kuala Lumpur kan je aan Maleisische en Belgische prijzen en je kan er Maleisisch, Aziatisch en Europees eten. Je vindt daar MacDonald, Delifrance (voor gebakjes, iced mokka, enz), Pizza-restaurants, Irish pubs + Aziatisch in alle maten, gewichten en prijzen (zie hfdstk 5).
• Geniet van de lekkere vruchten en niet enkel de fruitsappen. Zo zijn de mango’s – een heel andere soort dan wat in België verkocht wordt – superlekker maar de kans bestaat dat je na je reis geen mango’s meer eet in België. We hoopten er durians – vruchten die  naar riooldampen ruiken maar bijzonder lekker lijken te zijn – te kunnen proeven maar die schijnen maar rijp te zijn in augustus-september.
• De Maleiers zijn ook fier op hun “Proton”, de merknaam van hun auto, ter plaatse gemaakt.
• De nummerplaten van de wagens beginnen met 3 letters waarvan de eerste letter verwijst naar de streek: zo is P voor de wagens van het eiland Penang. K is niet voor Kuala Lumpur maar voor de streek Kedah. De nummerplaten van de wagens van Kuala-Lumpur hebben als eerste letter W. Nu is K de 11de letter en L de 12de letter en W de 23ste (11 + 12 = 23) van het alfabet maar nee dit is niet de verklaring. Kuala Lumpur behoort tot een streek die Wilayah heet, vandaar. Sorry voor dit totaal nutteloos intermezzo maar reizen is doorspekt met …… enzovoort.
• Heel wat auto’s in Maleisië – meer in Kuala Lumpur dan in Penang – rijden met gas en dat heeft Hilde wel gemerkt als de toegeplooide rolstoel in de koffer moest. En het moet gezegd dat de Maleisische taxichauffeurs degelijke, rustige autobestuurders zijn. Geen enkele maal hadden we een slechte rij-ervaring.