Genieten van cultuur in en rond Krakau
Geschreven door Jozef.
Praktische informatie
Klimaat
Wij hadden de eerste dagen pech met het weer, we zagen we op een grijze hemel en nu en dan kregen we af te rekenen met lichte regen. Zon kwam er amper aan te pas. Normaal heb je deze tijd van het jaar volop zonneschijn.
Telefoon en internet
Met WhatsApp kost een gesprek niets, met Skype is het ook gratis, je moet dan zorgen voor een laptop of tablet. Wifi is in de hotels meestal voorhanden, soms staat er een PC in de lobby van het hotel. Cybercafés zijn weinig te vinden, maar er zijn er nog. Als je wil bellen vanuit Polen, schaf dan een sim-kaart van het land aan. De kostprijs van een gesprek is ons onbekend.
Accommodatie
Logies is er in elke prijsklasse, wil je iets meer luxe, kies dan een iets beter logies.
Restaurants
Er wordt een fooi verwacht van 10% in de restaurants. Bij sommige restaurants is het op de rekening ineens bijgeteld.
Verzekeringen
Buiten Eurocross van de mutualiteit hebben wij altijd de reisverzekering van V.A.B. zonder wagen. Als lid van Wegwijzer heb je die goedkoper (zie algemene info Wegwijzer).
Elektriciteit
De netspanning in Polen is 220 Volt. De stopcontacten zijn zoals hier.
Handbagage
De regels voor de handbagage zijn nog steeds dezelfde. Dus nog altijd geen vloeistoffen, gels, pasta’s, zalfjes en scherpe voorwerpen zoals nagelknippers, knipmessen en schroevendraaiers in je handbagage stoppen. Zulke zaken horen in de bagage die je incheckt. Op sommige luchthavens word je van kop tot teen gecontroleerd.
Als rolstoelgebruiker
Om aan onverwachte kleine problemen te verhelpen aan je rolstoel, neem je best wat herstelmateriaal mee zoals enkele sleutels, een schroevendraaier(klein formaat) met bits, plakgerief en pomp. Die zaken steek je best niet in de handbagage, maar in de bagage die je incheckt. Op mijn rolstoel zitten reeds jaren krypton banden(zonder lucht) en daardoor is het probleem van platrijden van de baan. Het is in ieder geval een zorg minder. Op mijn nieuwste rolstoelen zijn vooraan de kleine wieltjes volle velgen en dikkere bandjes gemonteerd.
Veiligheid
Polen is vrij veilig voor de toerist. Je moet weliswaar altijd en overal op je hoede zijn voor gauwdieven, zeker in drukke straten, op druk gebruikt openbaar vervoer en op druk bezochte plaatsen.
Vaccinaties en gezondheid
Inentingen zijn niet verplicht. Medicijnen tegen maag- en darmklachten zijn aan te raden. Wij nemen altijd een vrij uitgebreide reisapotheek mee en hebben weinig of geen hinder.
Geldzaken
De prijzen zijn min of meer met hier te vergelijken.
We betaalden cash met Poolse Zloty (PLN) voor kleine uitgaven, met MasterCard voor het hotel en soms in restaurants.
1 € = tussen 4,00 en 4,20 PLN
In Krakau hebben wij een eerste keer 50 euro’s gewisseld bij aankomst op de luchthaven tegen een koers: 1 euro = 3,40 PLN. Later in Krakau kregen we voor 1 euro 4,20 PLN. Bij aankomst op de internationale luchthaven in Krakau is het verstandig om niet direct bij het eerste wisselkantoor euro’s of dollars te wisselen.
Er zijn in Krakau voldoende ATM’s en wisselkantoren(aangeduid met Kantor). Niet elk wisselkantoor is even betrouwbaar, vraag dus eerst wat je voor 1 euro krijgt in Zlotis.
Infobronnen
We gebruikten de stadsplannetjes die we konden bemachtigen in het hotel en in reisbureaus, maar vooral de stadsgids van Take-a-Trip. Hierin vonden we voldoende info over de stad en de omgeving.
Inreisvoorwaarden
Je hebt een paspoort nodig dat nog minstens 3 maanden geldig is vanaf aankomst in het land. Een visum voor Polen is niet nodig voor een verblijf minder dan 3 maand.
Taal
Op toeristische plaatsen kan je terecht met Engels. In Czestochowa hebben de meeste mensen nog geen weet van Engels.
Enkele gegevens over ons
Wij zijn Jozef Somers en Marie-Claire Meesemaecker
Engelsenlaan 185
9600 Ronse
Tel.: 055/31.55.73 E-mail: somers.jozef@skynet.be en somersjozef@outlook.com
Andere reizigers mogen contact met ons opnemen. Als mindervalide en persoon op rust ben ik veel thuis. Mijn spraak wordt niet altijd goed verstaan, daarom is het aangewezen vooraf contact op te nemen via mail, om af te spreken wanneer je bij ons terecht kunt. Meestal lukt het na 19u, dan kan Marie-Claire geïnteresseerden te woord staan om inlichtingen en tips door te geven.
Transport
Internationale vliegtuigreis
Brussel - Krakau 11.55u-13.40u, vliegtijd 1.45u
Vlucht uitgevoerd door Brussels Airlines, vluchtnummer SN 2547
Krakau - Brussel 14.13u-16.05u, vliegtijd 1.52u
Vlucht uitgevoerd door Brussels Airlines, vluchtnummer SN 2548
Kostprijs vlucht H/T: Vlucht € 19,00
Taksen + kosten €49,35
MasterCard € 3,75
Dossierkosten € 12,00
Totaal: € 84,10
We boekten onze vlucht Brussel-Krakau bij Airstop.
De service op de heen- en terugvlucht Brussel was prima.
Een annulatieverzekering nemen we niet meer op een vlucht. Die is begrepen in het pakket van MasterCard en dat scheelt ons jaarlijks ettelijke euro’s.
Vervoer ter plaatse
Taxi luchthaven - Ibis Hotel Krakau Centrum 89 PLN/€ 21.21
Daguitstap Auschwitz-Birkenau in groep 155 PLN/€ 37,00 p/p
2-daagse tour geboekt en uitgevoerd door Krakow Travel Time
Website: www.krakowtraveltime.com
E-mail: info@krakowtraveltime.com
Tel.: + 48/536.889.956
De kostprijs voor beide dagen bedroeg 1.260 PLN/€ 300,00. Hierin waren de diensten van een chauffeur en het vervoer begrepen, maar geen inkomgelden.
Elektrisch wagentje van Schindlers Fabriek - Rynek Glowny 40 PLN/€ 9,50
Taxi hotel - treinstation Krakau 20 PLN/€ 4,70
Treinticket H/T Krakau - Czestochowa 80 PLN/€ 19,00 p/p
Taxi H/T - heiligdom Czestochowa 22 PLN/€ 5,25
Taxi treinstation Krakau - Rynek Glowny 20 PLN/€ 4,70
Taxi hotel - luchthaven Krakau 80 PLN/€ 19,00
Publiek vervoer in Krakau
Er rijden regelmatig trams en bussen op meerdere lijnen. De bussen zijn allen rolstoeltoegankelijk, bij de trams zijn het enkel de nieuwe stellen.
Op Rynek Glowny, de grote markt, kan je met een koets een stadsrondrit maken. Kostprijs 200 PLN/47,50, afdingen is de boodschap.
Op meerdere plaatsen staan elektrische auto’s op klanten te wachten voor rondritten door de oude stad. Hun vraagprijs voor een uur 199 PLN/€ 47,40, voor 2 uur 299 PLN/€ 71,20 en voor 3 uur 399 PLN/€ 95,00. Afdingen is hier ook de boodschap, in sommige reisbureaus kan je voor een mindere prijs een rondrit boeken.
Logies
Hotel Ibis Krakau Centrum 5/5
Ul Syrokomli 2, 30102 Krakau
Tel.: + 48/12-299.33.00
Website: www.accorhotels.com/hotel-3710-ibis-krakow-centrum
E-mail: H3710@accor.com
Het hotel ligt net buiten Stare Miasto, op een 15’ te voet van het centrale plein, Rynek Glowny of het volle centrum van de oude stad. Je komt erin zonder oneffenheden en de deuren openen automatisch. Verder is het vlak tot bij de liften. We hadden een kamer met een dubbel bed en een aangepaste badkamer met lavabo, iets verhoogd toilet met 1 wandbeugel, een inloop-douche met vast zitje, wandbeugels en losse sproeier. Er is ook een haardroger. We boekten het hotel rechtstreeks bij Accor en betaalden ter plaatse met MasterCard 2.121,60 PLN of € 503,55 voor 7 nachten, een uitgebreid ontbijtbuffet en taksen inbegrepen. Van vrijdag tot zondag is het logies duurder. In de lobby staan 2 PC’s ten behoeve van de klanten. Het personeel is heel vriendelijk en altijd paraat om te helpen. Je kunt gebruik maken van een ondergrondse parking, uiteraard tegen betaling van 50 PLN/€ 11,90 pr dag. Op een 100-tal meter is een bushalte van meerdere buslijnen. De bussen zijn voor 90% rolstoeltoegankelijk. Het hotel is een aanrader in Krakau.
Een week van cultuur genieten in en rond Krakau 20-27/08/2017
Reisverslag
Zondag 20/08/17
Om 8u stopte Dirk Soetens van Soetens Airport Service voor de deur, er werd geladen en weg waren wij, een nieuw avontuur tegemoet. Om 9.15u bereikten we Brussels Airport en zochten we de incheckbalie op. Het verliep vlot en na aanmelding op de dienst assistentie, zetten we de weg voort naar security en de gate. Tegen de tijd van het inschepen verschenen 2 assistenten met een smal rolstoeltje. Ze kweten zich feilloos van hun taak. De vlucht verliep vlekkeloos, het van boord gaan was met een smal rolstoeltje en een hoger/lager. Na het ophalen van de bagage, wonnen we info in over Krakau en omgeving, waarna we in een “kantor” een eerste kleine lading euro’s omzetten in Zlotis, later PLN genoemd tegen een heel lage koers. Na de transactie bracht de assistent ons bij de taxi’s. Voor 89 PLN/€ 21,12 bracht de chauffeur ons naar het Hotel Ibis Krakau Centrum. Het inchecken liep van een leien dakje.
Geschiedenis van Krakau
Krakau ontstond ruim 1000 jaar geleden rond de heuvel Wawel, toen bezetters er een klein dorp stichtten als strategische defensieplaats. Al snel was de stad heel succesvol en voortvarend, in 1038 werd Krakau uitgeroepen tot officiële hoofdstad van Polen. De stad kende een donkere periode toen de Tataren in de eerste helft van de 13e eeuw met twee invasies grote stadsdelen met de grond gelijk maakten. De heropbouw kwam langzaam maar zeker op gang. Er werd veel belang gehecht aan het imposante van de architectuur. Zo kreeg Krakau het in die tijd grootste plein van Europa. Tot nu toe zijn er meer dan 8.000 historische gebouwen bewaard gebleven.
Onder het beleid van keizer Kazimierz de Grote werd het voortgezet en hij liet het indrukwekkende Wawelkasteel en de Universiteit bouwen. Het eerste werd door een brand vernield in 1495, het Universiteitsgebouw staat er nog en behoort tot één van de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad.
De 16e eeuw kan zonder meer de Gouden Tijd van Krakau genoemd worden. Dankzij het huwelijk van de Poolse koning met een Italiaanse prinses kwamen heel wat Italiaanse renaissance kunstenaars de architectuur en vormgeving mee bepalen. Nu zijn nog heel wat werken uit die periode te bewonderen.
Vanaf de 2e helft van de 17e eeuw werd Polen het strijdtoneel van verschillende rivaliserende bezetters. Zo kwam het land tijdelijk onder Zweeds en later ook Russisch, Oostenrijks en Pruisisch bestuur te staan. De laatste eisten in 1795 de hele Koninklijke schatkamer op. Het land werd later opnieuw verdeeld en Krakau kwam onder Oostenrijkse bezetting, wat zo zou blijven tot het einde van de Eerste Wereldoorlog.
Sinds de val van het communisme in 1991 is de stad aan een sterke groeiperiode begonnen. Het bevolkingsaantal en zakenbelang van de stad namen hand over hand toe, gelukkig met respect voor het historisch verleden, waardoor de authenticiteit van Krakau is gebleven.
Na installatie op de kamer trokken we een eerste maal op verkenning naar de oude stad. Gewapend met een regenscherm, vatten we de tocht te voet aan. Het was niet alleen nat, het was er kil bij. Vermits het de eerste keer was, hebben we een langere weg afgelegd dan nodig. Op de grote markt het “Rynek Glowny” bewonderden we een eerste keer de lakenhallen met de overdekte galerijen met stalletjes met ambachtelijke producten, de kerk van de Heilige Maagd Maria en de ernaast gelegen kapel van Sint Barbara.
Bezienswaardigheden in en rond Krakau
Rynek Glowny, het centrale stadsplein is één van de grootste en mooiste historische pleinen van Europa. Krakau werd bekend dankzij dit prachtige plein. Het plein meet 200 x 200 meter. Er zijn talrijke bars en restaurants rondom het plein en het aantal historische gebouwen in de buurt is eindeloos. De H. Maagd Maria kerk (foto), de Lakenhallen en de Sint Adelbertkerk bevinden zich op het plein en ook de toren van het stadhuis.
Al eeuwen is dit het kloppende hart van de stad en er worden festivals, concerten, markten en andere evenementen georganiseerd. De inwoners van Krakau ontmoeten elkaar ook regelmatig aan de voet van het monument van de dichter Adam Mickiewicz. Voor wie vanaf hier de stad verkent, is het leuk te weten dat er paardenkoetsen, duur 200 PLN/€ 47,62 voor een rondrit en elektrische wagentjes, 199 PLN/€ 47,38 voor 1u, 299 PLN/€ 71,19 voor 2u en voor 3 uur 399 PLN/€ 95. Afdingen is bij beiden de boodschap. De elektrische wagentjes voeren je onder audio begeleiding doorheen de stad.
De Kerk van de Heilige Maagd Maria is één van de beroemdste kerken van Polen, vooral voor de inwoners zelf. Het gebouw staat aan Rynek Glowny, de huidige constructie dateert uit de 16e eeuw. In de 13e eeuw werd een Romaanse kerk gebouwd, die later vervangen werd door een gotische. Eeuwenlang was dit één van de belangrijkste kerken van Krakau en omgeving.
Binnen kan je indrukwekkende gotische, renaissance en barokkunst aanschouwen, waaronder het beroemde houten altaar van Wit Stowsz uit de 15e eeuw. Verder zijn er prachtige muurschilderingen van Jan Matejko te zien, die dateren uit de 19e eeuw, toen de kerk gerenoveerd werd. Het retabel boven het hoofdaltaar is prachtig. Het wordt geopend en verlicht tussen 11.45u en 18u en wordt veel op de gevoelige plaat vastgelegd.
Opvallend zijn de twee ongelijke torens, de hoogste meet 81 meter, waaruit om het uur de klanken van het Heinal of Krakau’s stadslied weerklinken in de vier windrichtingen. Als je het lied hoort, zal je merken dat het telkens halfweg abrupt wordt onderbroken. Volgens de legende zou een trompetspeler ooit door Tataarse invallers met een keelschot vermoord zijn, vandaar het plotse zwijgen van de trompet.
Naast de Mariakerk staat de Sint Barbarakerk. Ze hoort op grond van haar geschiedenis, architectuur en kunstschatten tot de bijzondere karakteristieke bouwwerken van de historische binnenstad van Krakau. De kerk is door de geschiedenis nauw verbonden met de naastgelegen kerk van de H. Maagd Maria. Ze werd meermaals herbouwd en verenigd de stijlen gotiek en barok tot een schilderachtig geheel.
De kleine bijna kubusvormige Sint Adelbertkerk staat in een hoek van het centrale marktplein. De romaanse kerk is bijna 1000 jaar oud en werd gebouwd in de 12e eeuw. In de 17e en 18e eeuw werden er enkele barokke elementen aan toegevoegd. Later hebben conservatoren weer enkele van de barokke stukken verwijderd, om het originele gebouw weer goed zichtbaar te maken. Aan het romaanse portaal kan je merken dat het plein vroeger 2 meter lager lag.
De universiteit van Krakau werd gesticht in 1364 door koning Vladislav II Jagiello. Het Collegium Maius of Groot College is het oudste college van de eerste universiteit van Polen en werd gesticht in de 15e eeuw. Het bevindt zich in het oudste universiteitsgebouw dat tot nu is bewaard gebleven. Het college is ondergebracht in een prachtig laat-gotisch gebouw met indrukwekkende binnentuin, met in het midden een fonteintje. Hoewel het regelmatig gerestaureerd werd en onder Wereldoorlog II vrij zware schade opliep, is de authenticiteit bewaard gebleven. Binnen zijn een universiteitsbibliotheek en museum gevestigd. De tuin is vrij te bezoeken, het gebouw kan enkel onder groepsbegeleiding bezocht worden. Het is van maandag tot zaterdag op variërende uren toegankelijk. Zondag is sluitingsdag. Het loont de moeite om het te bezoeken.
De Sint Pieter en Pauluskerk is de eerste barokke kerk in Krakau. De kerk is gemodelleerd naar de kerk Il Gesù in Rome. De bouw werd gefinancierd door Zygmunt III, op verzoek van de invloedrijke Jezuiet Piotr Skarga. Zijn lichaam ligt onder de kerk begraven. Voor de voorgevel staan de twaalf apostelen ieder op een pilaar. Tegenover de kerk op het pleintje staat zijn monument. De Italiaanse architecten hebben het ontwerp van de kerk zo goed mogelijk proberen te integreren in het stadsbeeld van het 17e eeuwse Krakau. Ze staat op de drukke straat die naar het district Wawel leidt.
Op 60 Km ten westen van Krakau in het stadje Auschwitz ligt de stille getuige van een pijnlijk verleden, het vernietigings- en concentratiekamp Auschwitz. Onder de Tweede Wereldoorlog kwamen er naar schatting tenminste 1,1 miljoen mensen, waarvan 90% joden, om het leven kwamen. Zowel Auschwitz I, het oorspronkelijke concentratiekamp, als Auschwitz III, het vernietigingskamp, kan vandaag bezocht worden. Beide kampen behoren tot de Werelderfgoedlijst. Auschwitz I werd in mei 1940 in gebruik genomen. Omdat het kamp te klein werd, bouwden de Nazi’s circa 3 Km verderop een tweede kamp, Auschwitz II (kamp Birkenau). Als je Auschwitz I betreedt, merk je boven de ingang de cynische spreuk “Arbeit macht Frei”, die er sedert Wereldoorlog II hangt. De barakken waar in de oorlogsjaren tientallen mensen opeengepakt wachtten op een bevrijding, die er pas kwam in 1945, liggen er nu vredig bij. In het Staatsmuseum liggen stapels kleren, brillen, schoenen, koffers en zelfs haren van de gevangenen. De gruwel die zich hier meer dan 60 jaar geleden afgespeeld heeft, wordt pas realistisch bij het bekijken van dit alles. In Auschwitz II moet je beslist één van de uitkijktorens beklimmen, als de gids het toelaat. Zo krijg je een duidelijk zicht op de immense oppervlakte van het kamp. Anne Frank verbleef een tijdje in kamp Birkenau, voor ze werd overgebracht naar Bergen-Belzen, waar ze stierf. Een bezoek aan Auschwitz is een harde confrontatie met een stukje geschiedenis, dat te wreed is voor woorden.
Voor het avondmaal gingen we binnen in het kleine restaurant Max 18. De maaltijd was lekker, hiervoor betaalden we met MasterCard 151 PLN/€ 35,84 drank en tip inbegrepen. Bij de rekening wordt de 10% tip ineens bijgeteld.
Na de maaltijd was het min of meer opgehouden met regenen en vatten we de terugtocht aan. Op een 20-tal minuten hebben we het hotel bereikt en konden we aan de nachtrust beginnen.
Maandag 21/08
Na het ontbijt verlieten we het hotel onder een blauwe hemel. Het was zonnig maar nog vrij fris. We stapten door de oude stad tot net voorbij de Florianus Poort. De poort staat tegenover de Barbakan, een historisch verdedigingsbolwerk, en is één van de mooiste gotische torens van Krakau. De Florianus Poort werd in de 14e eeuw gebouwd in opdracht van prins Leszek Czarny. De toren maakte deel uit van het verdedigingssysteem van de stad, dat in 1473 uit 17 torens bestond. De poort is de enige van de 8 poorten die niet vernietigd werd in de 19e eeuw.
Op de zuidelijke kant zie je een bas-reliëf van Sint Florianus. De stenen vogel op de noordelijke zijde is gebaseerd op een ontwerp van de Poolse schilder Jan Matejko en werd in 1882 toegevoegd. De Florianus Poort geeft ook het begin aan van de Koninklijke Route, die je langs de mooiste kerken, monumenten en andere bezienswaardigheden van Krakau leidt.
Rond 12u waren we terug in het hotel, Marie-Claire vertrok er om 12.30u met een minibusje naar Auschwitz en Birkenau. Een bezoek aan beide kampen is heel interessant en beklijvend, het blijft aan de ribben kleven. Met een rolstoel is het niet haalbaar. De paden liggen er nog zoals voor 60 jaar en zijn heel oneffen. Marie-Claire was terug rond 19.30u, moe maar tevreden dat zij dit heeft kunnen aanschouwen.
Van het avondmaal genoten we ditmaal in het restaurant van het nabijgelegen Novotel en betaalden er met MasterCard 120 PLN/€ 28,53 drank inbegrepen.
Het was zonnig maar vrij fris.
Dinsdag 22/08
We trokken voor de derde keer te voet naar het oude stadsdeel tot aan de wijk Wawel. Het Wawel kasteel en de rest van het domein ligt op een kleine heuvel.
Om er te komen, sta je voor een steile klim. Met de hulp van enkele jonge mannen is deze klus voltooid. We waren in geen tijd boven, de jongelui waren buiten adem van het duwen. Boven is het ganse complex zo goed als vlak en goed haalbaar met een rolstoel. Een lange rij stond aan te schuiven om inkomkaartjes te bemachtigen voor het kasteel en de kathedraal.
Het complex is open: Ma.-Vr. 9-17u in het hoogseizoen, daarbuiten sluit het vroeger.
Wavelkasteel: inkom 25 PLN/€ 5,95 p/p
Wawelkathedraal en graftombe: inkom 12 PLN/€ 2,86
Op de Wawelheuvel staat het indrukwekkende Wawelpaleis, waar meer dan 500 jaar de Poolse koningen hun residentie hadden. Het paleis is zo goed als intact gebleven en nu kan je nog altijd zien hoe koningen er eeuwen geleden leefden. Het gebouw staat vol prachtige en unieke schilderijen, decoraties en meubelen. Naast het Koninklijk Paleis kan je op de Wawelheuvel de belangrijkste kathedraal van Polen, de Wawelkathedraal, bezoeken. De kerk heeft een geschiedenis van meer dan 1000 jaar. Alle Poolse monarchen werden er gekroond. De meeste leden van de Poolse Koninklijke familie liggen er begraven, naast nationale helden, dichters, heiligen en bisschoppen. Fotograferen is taboe in de kerk.
De kerk herbergt talloze schatten, van renaissance over barokke en classicistische tot moderne kunstwerken. Het centrale deel van het schip wordt ingenomen door het Mausoleum van Stanislav, de patroonheilige van Krakau. 18 kapellen vol kunstschatten omringen de kathedraal. De bekendste zijn de renaissance Sigismundkapel met zijn gouden koepel en de barokke Vasakapel uit zwart marmer. De Sigismundkapel wordt wereldwijd beschouwd als het mooiste voorbeeld van Toscaanse renaissance bouwstijl boven de Alpen. De kapel werd gebouwd als mausoleum voor de Koninklijke familie. De kapel werd gefinancierd door koning Sigismund I de oudere en werd gebouwd in de eerste helft van de 16e eeuw. De architect was Bartolomeo Berecci van Firenze. De stenen muren van de kapel zijn prachtig versierd met verfijnde arabesken, groteske scheppingen en mythologische scènes. Zowel koning Sigismund I als Sigismund II en Anna Jagiello liggen in de kapel begraven.
Alleen de crypte hebben we niet bezocht, voor het overige gans het complex.
In het paleis is fotograferen taboe, zelfs zonder flash, in elk vertrek is er bewaking. De eerste verdieping is voor rolstoelen bereikbaar met een korte lift, door het personeel te bedienen. Voor je de lift kunt nemen, is er een trap met een 10-tal treden. Hulp wordt geboden door de veiligheidsmensen.
Op het einde van het bezoek zijn we via een langere minder steile weg terug gegaan. Het loont zeker de moeite de heuvel te beklimmen. Reken voldoende tijd voor het bezoek. Eventueel kan je gebruik maken van het restaurant, het is waarschijnlijk vrij duur.
We stapten verderop richting Kazimierz, de Joodse wijk. Onderweg stopten we bij het restaurant Gosciniec, Goximiecu Stradomska 11 voor een late lunch. Nadien vervolgden we met enkele stops in de Joodse wijk.
De wijk Kazimierz is een voormalige Poolse stad en nu een wijk in Krakau. Omdat er tussen de 14e eeuw en de Holocaust veel Joden woonden, staan er enkele synagogen in de wijk. Ze wordt begrensd door de Wisla en de vroegere loop van de gedempte zijarm Stara Wisla ter hoogte van de huidige Ulica Dietla.
In 1335 voegde Casimir de Grote twee buitenwijken van Krakau samen en gaf de nieuwe stad zijn naam. Het veemarktdorp Bawol werd eraan toegevoegd, waardoor de grenzen van Kazimierz overeen kwamen met het eiland. De stad kreeg privileges volgens het Maagdenburgs recht en koning Kazimierz liet in 1362 verdedigingsmuren rond de stad bouwen.
Belangrijk voor Kazimierz was de Pons Regalis, eeuwen lang de enige vaste grote brug over de Wisla. De brug verbond Krakau via Kazimierz met de Wieliczka zourmijn en de lucratieve Hongaarse handelsroute. De laatste brug op deze plaats werd in 1880 afgebroken, omdat zij door de demping van de Oude Wisla was overbodig geworden.
Joodse wijk
Joden speelden vanaf het einde van de 13e eeuw een grote rol in de streek economie als gevolg van de vrijheid van godsdienst, handel en reizen, die gewaarborgd werden door het Statuut van Kalisz, getekend door Boleslaw de Vrome.
In de 15e eeuw waren Joden gevestigd rond het huidige Plac Szczepanski in Krakau. Nadat een brand in 1495 Krakau voor een deel verwoeste, verplaatste koning Jan I Albrecht de Joden van Krakau naar de wijk Bawom in Kazimierz. Ook in de 15e eeuw werd de verdedigbare Oude Synagoge gebouwd en de Ulica Szeroska in Kazimierz. Het Joodse deel werd in 1553 versterkt door muren, die uitgebreid werden in 1608. Het gebied tussen de muren werd bekend als “Oppidum Judaeorum” en besloeg een vijfde van de oppervlakte van de wijk en bijna de helft van het aantal inwoners. Het Oppidum werd een belangrijk Joods spiritueel en cultureel centrum, dat veranderde wanneer keizer Jozef II het zelfbestuur van de Joodse wijk ophief. In 1882 werden de muren tussen het christelijk en het Joodse deel van Kazimierz ook afgebroken.
In 1791 verloor Kazimierz zijn status als afzonderlijke stad en werd het een wijk van Krakau. De rijkere Joden ontvluchtten de overbevolkte straten van oost Kazimierz, maar bleven in de buurt van de synagogen wonen, waardoor het Joodse karakter van Kazimierz nog lang bleef behouden. Rond 1930 waren er in de stad officieel 120 synagogen en gebedshuizen geregistreerd, verspreid over de stad. Veel van het joodse leven had zich verplaatst naar Podgorze, aan de overkant van de rivier. Onder de Tweede Wereldoorlog werden de Joden van Krakau, inclusief Kazimierz, verplaatst naar het getto in Podgorze. De meesten overleefden de oorlog niet.
Na de val van de Volksrepubliek Polen herleefde de belangstelling voor Kazimierz als Joods centrum. Sedert 1988 wordt jaarlijks het Joods Cultureel Festival georganiseerd. Een aantal Joden is teruggekeerd uit Israël en de USA naar Kazimierz. Begin 21e eeuw is er een Joodse horeca in Ulica Szeroka en van niet joodse vooral rond Plac Nowy.
Remuh Synagoge met begraafplaats
De bescheidenheid van het gebouw is misleidend, het is gebouwd in 1558. Het is waarschijnlijk ontstaan als gebedshuis van de Koninklijke bankier Isserles Auerbach. Het is de op één na oudste synagoge in de wijk. Nu is het één van de twee synagogen van Krakau en de enige waar nog regelmatig diensten worden gehouden. De naam Remuh komt van de zoon van de oprichter, de beroemde rabbi Moses Isserles. Zijn graf ligt op de begraafplaats naast de synagoge. De legende zegt, dat iemand die probeert dit graf te schenden, spoedig zal sterven. De nazi’s hebben het tijdens WO II niet gewaagd het te schenden.
De begraafplaats, geopend in 1536, is de oudste Joodse begraafplaats in Krakau en één van de oudste in Europa. De oudst bewaard gebleven grafsteen dateert van 1552. Joden werden er begraven tot midden 19e eeuw. Na WO II werd ze gebruikt als vuilnisbelt. In de jaren ’50 van vorige eeuw werd een archeologisch onderzoek uitgevoerd. Het resulteerde in het ontdekken van honderden onder de grond verborgen grafstenen, 700 zerken en sarcofagen uit de 16e en 17e eeuw. Veel fragmenten van grafstenen zijn nu in de kerkhofmuur geplaatst en vormen zo wel een bijzondere Klaagmuur.
De synagoge hebben we niet bezocht, wel het kerkhof, waarvan de paden niet al te best zijn.
Stara Synagoge of Oude Synagoge
Inkom: 8 PLN/€ 1,90 p/p, niet rolstoeltoegankelijk door een trap
Het is één van de best bewaard gebleven synagogen in Polen en één van de belangrijkste joodse monumenten van religieuze architectuur in Europa. Tot 1939 diende zij als centrale synagoge, het belangrijkste, culturele, sociale en organisatorisch centrum van de Joodse gemeenschap in Krakau. Er is nu een afdeling van het Krakauer Historisch Museum in ondergebracht. De tentoonstelling heet: de Geschiedenis en Cultuur van de Joden. Je ziet er o.a. een renaissance portaal uit de 16e eeuw, een barokke stenen collectebus uit de 17e eeuw, laat-renaissance historische muurschilderingen van Aron Kodesh en veel waardevolle
liturgische voorwerpen. Slechts zes synagogen overleefden tot vandaag, waaronder de 19de- eeuwse Tempelsynagoge, waar tot groot ongenoegen van de orthodoxe Chassidische Joden, sommige Joodse erediensten in het Hebreeuws gevierd worden. Momenteel worden er concerten georganiseerd. Het loont de moeite om er een kijkje te gaan nemen.
We dwaalden nog wat door de wijk en kwamen zo op het gezellige Plac Nowy. In het midden van het plein vind je een rond gebouw met daarin allerlei eetstalletjes, waar je voor weinig zlotis je buikje rond kunt eten. Het was niet voor ons weggelegd, de lunch was reeds voorbij. Vanaf hier keerden we stilaan terug naar het historische centrum, waar we tegen etenstijd plaatsnamen in het Amerikaans gerichte Sioux Classic Restaurant, Rynek Glowny 22
Tel.: + 48/12.421.34.62 Website: www.sioux.com.pl E-mail: siouxkrakow@gmail.com
Voor een lekkere maaltijd betaalden we cash 115 PLN/€ 27,38 drank inbegrepen.
Het geeft de indruk dat je in The Far West bent verzeild. Het hele interieur, incluis het bedieningspersoneel en de muziek is echt op Amerika gericht. Je wordt er vlug bediend.
De ganse dag genoten we van een deugddoend zonnetje.
Woensdag 23/08
Om 8.30u wachtte Thomas, onze chauffeur voor de 2-daagse, ons op in de lobby van het hotel. De eerste bestemming was de Sint Leonarduskerk in Lipnika Murowana een mooie houten kerk uit het einde van de 15e eeuw. Het interieur mag er best wezen. Op de muren vind je prachtige oude fresco’s, het plafond is mooi geschilderd met weerkerende motieven. Het retabel achter het altaar is simpel maar kleurrijk. Rond de kerk liggen enkele personen begraven, de zerken leveren het bewijs. Je komt erin zonder veel drempels, toegang gratis, fotograferen toegestaan.
Tarnow werd in de 14e eeuw gesticht, het was gunstig gelegen aan de handelsroute tussen Krakau en Lwow. In de 15e eeuw werd Tarnow verwoest door een grote brand. De eigenaars van de stad, de familie Tarnowski, gaven de opdracht aan Italiaanse bouwmeesters de stad volledig te herbouwen. Hun invloed is tot nu waarneembaar onder andere in de vorm van het rechthoekige stadsplein in het centrum van de stad met een aantal huizen uit de renaissance. Aan het plein liggen de vroegere synagoge, nu museum, en het stadhuis, waarvan de onderste verdieping en de toren nog uit de 14e eeuw stammen.
Het is nu een gezellig stadje, waar niet veel te beleven valt wanneer er geen festiviteiten doorgaan. De straten zijn soms vrij steil en het echte centrum is geplaveid met ronde kasseien met brede voegen.
De kerk van de Aartsengel Michaël in Binarowa is één van de oudste houten kerken in zuidelijk Malopolska. De kerk in gotische stijl werd in 1500 gebouwd, de toren van het schip in 1596. De kerk is versierd met houtsnijwerk en schilderingen van engelen. Begin 17e eeuw werd een houten muur gebouwd rond de kerk. Unieke en kleurrijke schilderingen bedekken het ganse interieur. Niet enkel de muren zijn versierd met schilderingen, ook het plafond is bedekt met geometrische plantmotieven. In de 17e eeuw werd de kapel van de beschermengelen van de kerk gebouwd. In de kerk zijn ook kostbare 14e eeuwse afbeeldingen van Maria en andere heiligen te zien. De veelkleurige muurschilderingen geven scènes weer uit de Bijbel.
Aan de ingang is een trap met een 6-tal treden, toegang gratis, fotograferen toegestaan.
De houten kerk van de apostelen Filippus en Jacobus in Sekowa is het meest pittoresk aan de buitenzijde.
De kerk in laat-gotische stijl werd in 1520 van larikshout gebouwd. Het houten dak komt bijna tot op de grond, daardoor geeft het een ongewone aanblik. Het originele interieur werd onder WO I verwoest door troepen uit Oostenrijk-Hongarije. Ze werd toen gebruikt
als stal, het hout van het interieur voor de bouw van vestingwerken. De kerk werd gerenoveerd in 1918. Alleen de laat-gotische portalen, de doopvont uit 1522, het 17e eeuwse altaar en een karakteristieke balk met een kruisbeeld werden behouden.
Om erin te komen is er 1 opstapje, toegang gratis, fotograferen toegestaan.
Na een rijk gevulde dag hielden we halt in Nowy Sacz voor een late lunch in restaurant Imperial, Jagiellûska 14. Hiervoor betaalden we cash 52 PLN/€ 12,38. Op het centrale plein staat voor het statige stadhuis een levensgroot beeld van Johannes Paulus II. Het centrum van de stad is vlak en goed berijdbaar met een rolstoel. De stoepranden vloeien over op het wegdek zonder oneffenheden. Na de lunch hielden we het voor bekeken en keerden we naar onze vaste stek in Krakau terug.
Van het avondmaal genoten we vandaag in het Ibis Hotel. De maaltijd was lekker maar niet echt speciaal. We betaalden hiervoor cash 91 PLN/€ 21,67 drank inbegrepen.
Het bleef de ganse dag vrij fris, een fleece was geen overbodige luxe.
Donderdag 24/08
Precies om 8u werden we door Thomas aan het hotel opgehaald. Wij hadden vooraf een afspraak laten maken door het reisbureau, waarmee we een 2-daagse deden. Om 9u werden we verwacht, een smallere rolstoel (59 cm) werd voorgereden en gewisseld. De lift waarmee we zouden afdalen is de oude lift, waarmee de kompels in de mijn afdaalden, met een deur van amper 59 cm en mijn rolstoel is 65 cm breed. Die is nog steeds in gebruik. Na het belsignaal doken we de ondergrond in, op weg naar een nieuw interessant avontuur. De gids sprak vloeiend Engels, zodat we veel van de uitleg gesnapt hebben. Het is een must als je enkele dagen in en rond Krakau verblijft. Rolstoelgebruikers gaan ofwel om 9u naar beneden of rond 17u. Laat vooraf reserveren, zelf kan je het niet. Reken voor het geleid bezoek zeker op 2u, het verveelt geen ogenblik.
Wieliczka zoutmijnen
Inkom zoutmijnen: 64 PLN/€ 15,24 p/p (andersvaliden), normaal 69 PLN/€ 16,43 p/p, voor het maken van foto’s betaalden we 10 PLN/€ 2,38. Een gids is hierin begrepen.
Even buiten de stad, op een 15-tal kilometer ten Zuid-Oosten van Krakau, liggen de zoutmijnen van Wieliczka. Het gaat hier om één van de oudste en grootste zoutmijnen ter wereld. Op 100 meter diepte vind je zelfs een kapel, die gehouwen is uit het zout, compleet met beelden en reliëfs. Dit werd gedaan opdat de Poolse mijnwerkers naar de mis konden gaan tijdens hun werk. Een tocht in deze oeroude mijnen duurt +/- 2u en vaak spreken de gidsen geen Engels of Duits. Je moet er een beetje geluk hebben. Als je met de trappen naar beneden gaat, ontdek je een fractie van dit majestueuze complex. Gelukkig gaat het met de lift terug omhoog.
De Wieliezka zoutmijn is samen met de naburige Koninklijke Bochna zoutmijn één van de oudste zoutmijnen ter wereld. Van 1044 werd zout gewonnen in de Wieliezka zoutmijn. De Koninklijke Bochna zoutmijn is de oudste zoutmijn van Polen. Beide zoutmijnen staan op de Werelderfgoedlijst van UNESCO als: Wieliezka and Bochna Royal Salt Mines.
De Danilowicz schacht daalt af naar de Michalowice Kamer. De zoutmijn is 327 meter diep, een gangenstelsel van ruim 300 Km verbindt meer dan 2.000 kamers, waar zout werd gewonnen. Bezoekers dalen met een gids de schacht af in de zoutmijn via een houten trappenstelsel. De Danilowicz schacht is 104 meter diep. Je bezoekt o.a. de Michalowice Kamer, de Sint Kingakapel en de ondergrondse zoutmeren.
De Mikolaj Kopernik Kamer is genoemd naar Copernicus, één van de eerste bezoekers aan de Wieliezka zoutmijn. Sedert de 15e eeuw is dit een toeristische attractie, naast Copernicus kwamen er meer bekende bezoekers, zoals Baden-Powel, Goethe, Clinton en paus Johannes Paulus II. De temperatuur in de mijn is 15°C, warme kledij en stevig schoeisel worden aanbevolen. De lucht in de zoutmijn schijnt heel gezond te zijn, want een deel van de mijn is ingericht als een ondergronds sanatorium voor patiënten met o.a. longaandoeningen en allergieën.
De Kazimierz de Grote Kamer met de buste van koning Kazimierz. De Poolse koning Kazimierz III organiseerde in de late 14e eeuw de mijnbouw wetgeving. Onder de rondleiding bezoek je oude kamers, kapellen en beelden, alles uitgehouwen uit zout. Op de rondleiding kom je voorbij een uit een zoutklomp gesneden beeld van paus Johannes Paulus II.
De beelden van zout in de Spalone kamer herdenken de mijnwerkers, die als taak hadden het mijngas te verbranden, dat zich ophoopte tegen de plafonds van kamers en gangen van de zoutmijn. Hiervoor moesten ze met een brandende toorts door de kleine ruimtes kruipen. De beloning voor dit gevaarlijk werk was een extra zak zout.
In de Pieskowa Skala kamer van de mijn kan je zien hoe zout werd gewonnen door de eeuwen heen. Deze kamer behoort tot de mooiste kamers van de zoutmijn. In Wieliezka wordt al van 1044 zout gewonnen. Het is de enige zoutmijn, waar sinds de middeleeuwen onafgebroken zout werd gewonnen. Er werkten ook paarden in de zoutmijn. Sommige paarden brachten hun ganse leven door in de mijn zonder ooit het daglicht te zien.
Een klein monument in de Josef Pilsudski kamer stelt Johannes Nepomuk voor, de schutspatroon van verdronken personen en schippers en beschermer tegen overstromingen. Eén van de ondergrondse meren ligt in deze kamer. In WO II zijn soldaten hier verdronken, die in een dronken bui het meer met een boot wilden oversteken. In de loop van de jaren verdronken tijdens een boottocht ook enkele bezoekers in het meer. De boottochten over de ondergrondse meren zijn om veiligheidsredenen afgeschaft.
Onder WO II werd de mijn door de nazi’s gebruikt voor het vervaardigen van vliegtuigonderdelen.
De Sint Kingakapel is de mooiste kapel van de zoutmijn. In deze kapel is alles van zout, zelfs de vloertegels, de trap, de kroonluchters en de wandversieringen. De kapel is 54m lang en ligt meer dan 100m onder de grond. Ze is al in gebruik sinds 1896. Er zijn meerdere kapellen, mijnwerkers waren altijd zeer religieus, mede omdat ze ondergronds werkten en constant in gevaar verkeerden.
Na de rondleiding gaan de bezoekers terug omhoog met de originele liftkooi. Om veiligheidsredenen is een groot deel van de mijn niet toegankelijk voor bezoekers. Met de rondleiding heb je circa 3 Km van de Wieliezka zoutmijn gezien. De mijn werd in 1996 gesloten, de prijs van zout was laag en het werd te duur om nog te winnen. Tegenwoordig trekt de Wieliezka zoutmijn meer dan 1,2 miljoen bezoekers per jaar.
De Basiliek van de Goddelijke Barmhartigheid staat in Lagiewniki, ten zuiden van het stadscentrum van Krakau. Deze moderne basiliek vormt een schril contrast met de vele eeuwenoude kerken van Krakau. Het heiligdom bezit het heilige schilderij van Christus zoals Hij aan een Poolse non in de jaren ’30 verscheen. Ieder jaar bezoeken duizenden pelgrims de kerk, waar zowel het schilderij als het lichaam van de non worden bewaard. In 2002 werd de nieuwe basiliek ingezegend door wijlen Paus Johannes Paulus II.
Toen Karol Jozef Wojtyla (de latere paus Johannes Paulus II) aartsbisschop werd van Krakau, werd er een nieuw onderzoek gestart naar het leven en de dagboeken van zuster Faustina, ook werd de devotie tot de Goddelijke Barmhartigheid weer toegestaan. Kardinaal Franciszek Macharski, de opvolger van Johannes Paulus II als aartsbisschop van Krakau, zei dat Faustina ons herinnert aan de werkelijkheid van het evangelie, die we waren vergeten. De non, zuster Faustina en in de wereld Maria Faustina Kowalska, werd op 18 april 1993 zalig verklaard en heilig verklaard op 30 april 2000.
Iets verderop in Lagiewniki in het centrum van Johannes Paulus II staat de Basiliek van Paus Johannes Paulus II. Het is een heel speciaal gebouw, dat veel bezocht wordt. Het bouwsel is nog maar recent voltooid. Op meerdere afbeeldingen vind je herinneringen aan de voormalige Poolse paus.
De houten kerk van Debno is toegewijd aan de aartsengel Michaël (Church of St. Michael the Archangel). De kerk werd in de 15e eeuw gebouwd. Het interieur is een combinatie van gotische kunst en folklore en is gedecoreerd met middeleeuwse schilderingen en houtsnijwerk.
Jozef Janos, een lokale kunstenaar, heeft de houten beelden gemaakt. De houten kerken van zuidelijk Malopolska getuigen van de schoonheid van de Poolse cultuur. De houten kerk in Debno wordt beschouwd als de Houten kerk in Debno best bewaard gebleven houten kerk. Zij werd gebouwd zonder gebruik te maken van spijkers, alleen met houtverbindingen in elkaar gezet. Zij werden in 2003 ingeschreven op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
Voor de ingang zijn 2 brede opstapjes, verder in het portaal nog een 3-tal treden, hulp wordt geboden door de vele toeristen, toegang gratis. Door de grote toeloop van toeristen is sinds kort fotograferen verboden, zelfs zonder flash. De gidsen van groepen kijken er op toe. Het neemt niet weg dat Marie-Claire stiekem enkele kiekjes genomen heeft.
Wadowice: Familiehuis/Museum Johannes Paulus II, inkom 15 PLN/€ 3,57 p/p
Open: mei tot september: 9-19u, deur open tot 17.40u
november tot maart: 9-16u, deur open tot 14.40u
april en oktober: 9-18u, deur open tot 16.40u
Website: www.homejp2.pl E-mail: museum@domjp2.pl
Begeleid bezoek is voornamelijk in het Pools, er is slechts 1 rondleiding in het Engels kort na de middag. Het is een interessant en leerrijk museum, zeker doen als je in de buurt bent. Het geboortehuis/museum bevindt naast de kerk op het centrale plein.
Twee weken voor de heiligverklaring van paus Johannes Paulus II werd in zijn geboortehuis in Wadowice een groot museum over hem geopend. Meest opvallende item in het museum is waarschijnlijk het Bowning-pistool, waarmee Mehmet Ali Agca in mei 1981op het Sint-Pietersplein in Rome een moordaanslag op de paus pleegde. De paus raakte daarbij zwaar gewond. Op meer dan duizend vierkante meter worden leven en werk van de Poolse paus belicht. Er zijn onder meer foto’s en geschriften van Karol Wojtyla/Johannes Paulus II te zien, ook de soutane die hij in de eerste dagen na zijn pauskeuze in 1978 droeg.
In een kamer van het museum wordt ook de geschiedenis van de Joden in het stadje geschetst. De tentoonstelling werd geopend door de aartsbisschop van Krakau, kardinaal Stanislaw Dziwisz, die jarenlang secretaris van de paus was, en de Poolse premier Donald Tusk.
Bij terugkomst in Krakau vroegen we Thomas ons te droppen in de buurt van Rynek Glowny. Na een korte wandeling over het immense plein zochten we een restaurant op. Voor het avondmaal kozen we voor de tweede keer het restaurant Max 18 en betaalden met Master-Card 130 PLN/€ 30,89 drank en tip inbegrepen.
De ganse dag scheen de zon overvloedig, soms was het zelfs te warm.
Vrijdag 25/08
Free Walking Tour oude stad en Kazimierz (Joodse wijk)
We verlieten het hotel rond 9.30u en stevenden rechtstreeks af op het pleintje tussen de Florianpoort en Barbakan. Hier was het verzamelen geblazen voor de Engelstalige Free Walking Tour door de oude stad. Er daagden zoveel belangstellenden op, dat er drie gidsen aan de slag konden. Er wordt gestart om 10u met een uitleg wat we gaan te zien krijgen. Je wordt naar de voornaamste plaatsen en gebouwen gebracht en je krijgt een deskundige uitleg over de verschillende monumenten, te beginnen met de Sint Florianpoort, de H.Maagd Mariakerk, de Lakenhallen, de Sint Adelbertkerk en de Krakau Universiteit. Deze Free Walking Tour eindigde voor ons beneden aan de Wawelheuvel. Het is heel interessant en leerrijk, een echte aanrader. Op het einde van de tour verwacht de gids een kleine fooi.
We zetten onze weg voort in de richting van Kazimierz, waar we voor de start van de Free Walking Tour in de Joodse wijk probeerden te genieten van een lunch in het restaurant Ariel, ulica Szeroka 18, 31-053 Krakau.
We hebben al betere maaltijden voorgeschoteld gekregen, er komt nog bij dat we er heel lang moesten wachten. We betaalden er cash 62 PLN/€ 14,76 drank inbegrepen. Het is zeker geen aanrader. Het restaurant ligt op een boogscheut van de startplaats van de Free Walking Tour
boven aan de oude synagoge.
Precies om 13.30u werd er verzameld. We kregen nu ook weer een degelijk uiteenzetting van de verschillende synagogen en andere bezienswaardigheden in deze wijk. De Isaac synagoge was de enige waar we binnen gingen. Hier deed de gids een heel verhaal over, zodat ieder een betere kijk kreeg over het Jodendom en het belijden van hun religie.
Deze Free Walking Tour stopt aan de ingang van het Museum Oskar Schindler. De meesten gingen weg, wij en nog twee personen bleven voor een gegidste rondleiding in het museum.
Historisch Museum Oskar Schindler’s Factory
ulica Lipowa 4, 30-702, Krakau
Tel. : + 48/12.257.10.17
Website: www.mhk.pl E-mail: fabrykaschindlera@mhk.pl
Inkom: 16 PLN/€ 3,81 p/p
Het museum is volledig rolstoeltoegankelijk met liften. Soms is het even zoeken waar die zich bevinden en je moet dan meestal even op je stappen terugkeren. We kregen een degelijke uiteenzetting van een gids, toevallig de persoon van de Free Walking Tour van Kazimuerz. Het loont de moeite, je ziet er foto’s van
personen gered door Oskar Schindler en je wordt ingeleefd in de wereld van de concentratiekampen. Het is een goede aanvulling op het bezoek aan Auschwitz en Birkenau. Het geleid bezoek neemt +/- 2 uur in beslag.
Bij het verlaten van het museum werden we voor de zoveelste keer aangesproken door de chauffeurs van de elektrische wagentjes. Hun vraagprijs leek ons veel te hoog, na onderhandeling was een chauffeur bereid ons naar Rynek Glowny, het centrale plein, te voeren voor 40 PLN/€ 9,52
Voor het avondmaal kozen we het terras van het restaurant Rachunek, gelegen tegen Rynek Glowny. Voor een voortreffelijke maaltijd betaalden we cash 139 PLN/€ 33,10 voor ons beiden, drank inbegrepen.
Zaterdag 26/08
We vroegen aan de balie van het hotel een taxi voor het traject naar het station van Krakau. In geen tijd waren we ter plaatse en zochten we in het station de balie voor treinticketten naar Czestochowa. Een assistent begeleidde ons naar het juiste perron, waar we geduldig wachtten op de komst van de trein. Met een vertraging van een kwartier bolde het ijzeren gevaarte het station binnen. De assistent was druk in de weer om mij in een wagon te krijgen. Het was even zoeken naar een rijtuig, dat plaatsen heeft voorzien voor rolstoelen. In dat rijtuig is een plaat voorzien, die opengevouwen voldoende lang en stevig is om er met een rolstoel over te rijden. Om 10.40u i.p.v. 10.25u zette het logge gevaarte zich in beweging. Boven de deur kregen we info over de afgelegde en de af te leggen afstand. Onderweg hadden we slechts twee stops. Om 12.10u stopte de trein in het kleine station van Czestochowa. Een treinwachter stormde op de trein af en in geen tijd was ik op het perron en uit het station. Taxi’s waren er niet te bespeuren, de goede man nam zijn mobieltje en riep een vrij taxi op. Met hand en tand legden we uit waar we wilden zijn. Hij had het blijkbaar begrepen, na een kort ritje stopte hij boven aan een ingang van het heiligdom.
Czestochowa: Jasna Gora
Het schrijn van O.L.Vrouw van Czestochowa
Website: www.jasnagora.pl E-mail: sanktuarium@jasnagora.pl
De Zwarte Madonna van Czestochowa, ook Czarna Madonna of Matka Boska Czestochowska, is een icoon van de maagd Maria. De icoon van de Zwarte Madonna van Czestochowa zou in 1384 naar de Poolse stad gebracht zijn.
Legende: In 1430, tijdens de vele veldslagen in de middeleeuwen, werd de icoon door Hussieten uit elkaar gerukt en ontvreemd. Onderweg leek de icoon almaar zwaarder te worden en als getracht werd om hem met zwaarden stuk te hakken, begon de icoon te bloeden. Uiteindelijk viel hij in drie stukken uiteen. De koning gaf de opdracht hem te restaureren, maar in de linkerwang van Maria lieten ze een litteken zitten. Sedert dan komen elk haar duizenden pelgrims naar de Jasna Gora (lichte berg) in Czestochowa om de afbeelding te aanschouwen. Ze noemen de Zwarte Madonna ook wel Matka Boska (goddelijke moeder) en beschouwen haar als de “koningin van Polen”.
Volgens de overlevering is de icoon geschilderd door de evangelist Lucas en gebruikte hij een tafel uit het huis van Maria.
Het werd de ganse tijd duwen en dringen tussen de wriemelende mensenzee, wat je te zien krijgt is meer dan de moeite waard. Rond de middag genoten we van een lunch in het fastfood restaurant. Het was er aanschuiven in lange rijen. Terwijl Marie-Claire haar beurt afwachtte, had ik reeds een vrij plaatsje ingenomen. De maaltijd stelde niet zo veel voor, maar de honger was gestild. Na de lunch maakte Marie-Claire nog een reeks foto’s, er goed oplettend dat er niet teveel hoofden op de gevoelige plaat stonden. Het duurde soms minuten eer een pose vrij was van ongewenste personen. We verkenden daarna het terrein in zijn geheel en ontdekten dat op een groot plein, buiten het echte heiligdom, voorbereidingen werden genomen voor de viering van 300 jaar dat het heiligdom in deze vorm bestaat op 26 augustus 1717. Tegen 20u zou de viering starten en daar konden we niet op wachten.
Rond 16.30u hielden we het voor bekeken en zochten de uitgang op. Ditmaal namen we de hoofdingang, waar je een heel eind naar beneden gaat om in de stad te komen. Aan deze kant mogen wagens niet naar boven rijden. Hier was ook niet onmiddellijk vervoer te bespeuren, de enige mogelijkheid was een restaurant binnenstappen en vragen een taxi te bellen. Dit werd onmiddellijk gedaan, enkele minuten later stopte een taxi. In geen tijd bereikten we het station, waar de gedienstige stationswachter ons opwachtte en naar het perron bracht. Het was nu wachten op het binnenlopen van de trein. De helper was flink in de weer toen het lange ijzeren gevaarte tot stilstand kwam. De plaats die ons werd gegeven in Krakau leek niet te kloppen. Er was geen plaat aan boord op die plaats. Het treinpersoneel zocht koortsachtig, tot uiteindelijk de juiste wagon was gevonden. In geen tijd werd de plaat opengevouwen, geplaatst en mij in het rijtuig op de voorbehouden plaats gereden. 0m 17.15u verlieten we Czestochowa, om na een rit van weer bijna twee uur in Krakau aan te komen om 18.50u.
Bij het buitenkomen van het station namen we een taxi, we vroegen de taxichauffeur om ons te droppen tegen Rynek Glowny. We wisten er waar we verder naartoe konden, het werd onze tweede thuis. Rond 19.30u zetten we ons neer op het terras van restaurant Piano Rouge en deden onze bestelling. De drank kwam vrij vlug, het overige bestelde bleef meer dan drie kwartier weg. Mijn schotel was niet zoals gewenst, de kelnerin nam het terug en ging een stapje achteruit. Bij die handeling stootte zij tegen een andere klant en ik werd gedoopt met enkele glazen cocktails. Bij ons was de maat vol, we stapten op zonder betalen en zochten een andere eetgelegenheid op. Het werd het door ons vertrouwde Max 18, het was er tweemaal lekker en waarom dan nu niet. We betaalden er cash 109 PLN/€ 25,95 voor nogmaals een lekkere maaltijd, drank en tip inbegrepen.
’s Morgens was de hemel grijs, naarmate we Czestochowa naderden , trok de hemel open en kregen we de zon te zien met een staalblauwe hemel. Het werd zelfs warm en dit tot in de late avond.
Zondag 27/08
Na het ontbijt verlieten we het hotel voor een laatste keer naar de oude stad. We namen niet de gewone route, maar namen de brug over de Wisla rivier om zo bij de Wawelheuvel te komen. Van de overkant van de Wisla heb je een mooi uitzicht op dit immense gebouw. De gebouwen stonden te schitteren in de zon. Van de Wawelwijk zakten we af naar het centrum en genoten er een laatste keer van de mooie gebouwen.
Op de terugweg lasten we enkele stops in, te beginnen bij de Basiliek Corpus Christi (Bazylika Bozego Ciala). Het is een gotische kerk in de wijk Kazimierz. Ze is heel mooi, om er te komen heb je aan de ene kant een trap, in de andere straat ligt een hellend vlak. De kerk behoort tot de belangrijkste kerken van Krakau en ligt in een gebied waar vroeger veel Joden woonden. Ze werd gebouwd in opdracht van koning Casimir III op de plaats, waar volgens de overlevering de gestolen monstrans met het Heilig Sacrament werd teruggevonden. In 1556 viel de toren met de vier klokken aan vlammen ten prooi. Op 9 december 1594 werd de kerk opnieuw getroffen door brand, waardoor het dak en het oude orgel verloren gingen. Op 25 januari 2005 verleende paus Johannes Paulus II de Corpus Christikerk de status van Basilica Minor.
De volgende in het rijtje was de barokke parochiekerk Michael en Stanislauskerk. Het buitenzicht is speciaal, het interieur mooi. Ter gelegenheid van het 750-jarig jubileum van de heiligverklaring van Sint Stanislaus, verleende paus Johannes Paulus II de kerk de eretitel Basilica Minor. Omdat de kerk iets hoger staat, wordt zij in de volksmond wel eens “Op de rots” genoemd. De kerk is niet te bezoeken met een rolstoel vanwege de vele treden.
Als laatste kwam de kerk van de Apostelen Petrus en Paulus. De barokke kerk werd tussen 1597 en 1619 gebouwd door Giovanni Maria Bernardoni en behoort sinds 1842 tot de Allerheiligenparochie. In 1960 kreeg de kerk de status van basiliek.
Rond 11u werd het tijd om terug te keren naar het hotel, om uit te checken. Een taxi hadden we gisteren reeds gevraagd en op het afgesproken uur stopte de man zijn wagen voor het hotel. In geen tijd was de taxi geladen en precies 12.15u zetten we aan. Op een 20’ stopten we voor de vertrekhal van de luchthaven. Het inchecken liep van een leien dakje, een assistent bood zich enkele minuten later aan. Hij nam ons mee in de richting van het waarschijnlijke vertrekpunt, de exacte gate was nog niet gekend. Het werd weer wachten op de start van de boarding. Na een poos merkten we op een scherm dat de vlucht met vertraging zou vertrekken. Rond 13.45u doken twee assistenten op en namen ons onmiddellijk mee om aan boord te gaan. Het was even verkeerd gerekend, de bemanning moest zijn fiat nog geven, wat enkele ogenblikken later gebeurde. We zijn vertrokken om 14.13u i.p.v. 13.35u. Na een goede vlucht bereikten we Brussel om 16.05u i.p.v. 15.30u, de taxi hadden we vanuit Krakau verwittigd van de vertraging. De assistentie liet lang op zich wachten. Eens zij er waren, ging het vooruit. Eén van de assistenten vroeg of we op eigen houtje de bagage konden ophalen, er was tekort aan personeel. Op onze vraag verder te gaan met hem, was het OK. In geen tijd bereikten we de band, pikten de bagage op en zochten de uitgang, waar Dirk Soetens van Soetens Airport Service ons stond op te wachten. Na een korte wandeling in de ondergrondse parking bereikten we de taxi. Er werd geladen en we konden op weg huiswaarts.
Eindconclusie
Als je interesse hebt voor Polen, moet je zeker Krakau en omgeving met een bezoek vereren. In en om de stad zijn zoveel mooie bezienswaardigheden te zien. Het is een lust voor het oog. Wat je er ook hebt, zijn de concentratiekampen Auschwitz en Birkenau. Een bezoek aan beide kampen blijft aan de ribben kleven. Het is gewoon vreselijk wat de nasi’s er hebben uitgespookt. Een goede aanvulling op de kampen is het museum van Oskar Schindler.
Krakau en omgeving is goed te doen met een rolstoel. In de stad lopen bijna alle voetpaden over op niets naar de baan toe. Het enige dat echt moeilijk, om niet te zeggen niet haalbaar, zijn de beide concentratiekampen. De paden liggen er nog zoals in tijdens WO II en in Auschwitz hebben de barakken een trap om erin te komen.
Het is zeker een aanrader om een vlucht naar Krakau te nemen. Ik zou zeggen, allen daarheen.