Myanmar, het Gouden Land

Inleiding

Traject: Bangkok, Yangon, Sittwe, Mrauk-U, Yangon, Hpa-An, Moulmein, Taungoo, Nyaungshwe, Mandalay, Yangon, Bangkok, Krabi.

Periode
Van 19/01/2009 tot 16/02/2009 , we bezochten Myanmar in 1998 voor de eerste keer.

Reisgezelschap
Met partner als broodnodige hulp bij het optillen en voortduwen van de rolstoel.

Transport

We boekten bij Connections enkel de internationale vlucht. De vervoersmaatschappij was Etihad Airways en deze maatschappij komt ons over als één van de betere en zeker geen dure luchtvaartmaatschappij.

- Heen en terug naar de bestemming: het vliegtuig kostte € 740,50 p/p, taksen, dossierkosten
en een annulatieverzekering inbegrepen.
- Ter plaatse: verschillende vluchten kostten US$ 273(€ 226,71), p/p taksen inbegrepen.
wagenhuur met chauffeur voor dertien dagen US$ 650(€ 539,79)

Logies
In de mate van het mogelijke kiezen wij steeds voor kleine hotelletjes, maar in Myanmar is het ons niet altijd gelukt gezien mijn handicap. Staathotels zijn best te mijden, ze zijn duur en uitgeleefd.

Geldzaken
Het prijspeil in het land is goedkoop voor de plaatselijke bevolking, maar wij als westerlingen betalen ons soms blauw, zeker aan inkomgelden die in US$ uitgedrukt worden. De euro is zeker nog niet ingeburgerd en creditkaarten zijn in Myanmar grotendeels taboe. Alleen in de grotere hotels is betalen met een creditkaart mogelijk, maar met kosten. De wisselkoers op de zwarte markt was, toen wij in Myanmar waren € 1,00 = 1.350 Kyat en US$ 1 = 1.100 Kyat of officieel afgekort MMK genoemd.

Infobronnen
We gebruikten de reisgidsen Loneley Planet, Nelles Gids en Guide du Routard 2008
We hadden ook een gedetailleerde wegenkaart van Frytag & Berndt.
Verder namen we contact op met:
Columbus Travel & Tours: www.travelmyanmar.com
Exotissimo Travel: www.exotissimo.com
Free Bird Tours: www.freebirdtours.com
Myanmar Himalaya Trekking: www.myanmar-explore.com
Santa Maria Travels & Tours: www.myanmartravels.net
Woodland Travels: www.woodlandtravels.com
Via deze websites namen we contact op en ofwel kregen we geen antwoord, of waren ze te duur voor ons budget.
Nuttig waren:
Khine Tha Zin Tours & Travels: www.khinethazincarrental.com , ktzcoltd@mptmail.net.mm voor de wagenhuur met chauffeur
Tour Mandalay: www.tourmandalay.com , e-mail: hnin@tourmandalay.com.mm
Veel nuttige info is te vinden op: www.journeysmyanmar.com
Voorts zonden wij menige mails, die dikwijls onbeantwoord bleven of waar we te dure prijzen doorkregen.
We verzonden mails naar: Khine Tha Zin Tours & Travels, Tour Mandalay, Nawarat Hotel in Mrauk-U, Shan Yoma, Air Mandalay.
Op de websites www.airbagan.com en www.myanmars.net vind je veel info over Myanmar.

Inreisvoorwaarden
Paspoort en visum. Het paspoort vraag je op het gemeentehuis en het visum op de ambassade van Myanmar. Bij je paspoort en samen met een in te vullen formulier en twee pasfoto’s wordt de procedure gestart en met wat geluk worden de formaliteiten terstond vervuld. Anders wordt een wachttijd van enkele dagen gevraagd. Het visum kostte € 25,00 p/p en is 28 dagen geldig.

Reisverzekering
Naast Eurocross van het ziekenfonds onderschrijven we elk jaar de VAB-reisverzekering zonder voertuig aan de prijs van € 68,40(€ 85,50 - 20% als lid Wegwijzer Reisinfo).

Veiligheid
Myanmar is voor de toeristen een uiterst veilig land.

Gezondheid
Met vaccinaties als DTP en Hepatitis A zijn we voor enkele jaren up to date.

Klimaat
In onze reisperiode was het vrij warm tot bloedheet maar het is een droge warmte en dat is draaglijker. In november en december is het er blijkbaar iets minder warm.

Taal
Engels wordt in de toeristische sector vrij algemeen gesproken. De plaatselijke bevolking spreekt enkel de Birmese taal en begrijpt hier en daar een woordje Engels, bv. “money” kennen de minsten zelfs.

Fotografie/Film
Wij namen digitale foto’s en daar boven op filmden we met een aparte camera.

Communicatie
De communicatie met het thuisfront verloopt vrij stroef. Internet is nauwelijks of niet te vinden, vrij traag en Hotmail of Yahoo zijn weinig of niet bruikbaar. G-mail wordt in Myanmar dan weer wel veel gebruikt.

Waardering
Deze reis is voor ons heel goed geslaagd. Als het moest kunnen, vertrokken we onmiddellijk terug naar Myanmar.
De vriendelijkheid van de bevolking en het puur Boeddhisme in Myanmar zijn dé pluspunten in dit land. Robin, onze chauffeur, viel op vele punten tegen. De kennis van het Engels is bij hem praktisch nihil en hij is vrij lui en gemakzuchtig. Wij zullen hem zeker bij niemand aanraden.

Aandachtspunten
In mijn verslag besteed ik bijzondere aandacht voor reizen met een handicap.

Enkele gegevens over onszelf
Jozef Somers Marie-Claire Meesemaecker
Geboortejaar 1941 1950
Straat en nummer: Kard. Cardijnstraat 52
Postnummer en gemeente: 2840 Rumst
Telefoon: 03/888.04.56
E-mail: somers.jozef@skynet.be
Andere reizigers mogen met ons contact opnemen. Ik ben als mindervalide en persoon op rust veelal thuis, maar mijn spraak is niet altijd goed verstaanbaar. Daarom is het aangewezen ons te contacteren na 18u, dan kan Marie-Claire de geïnteresseerden te woord staan.

Logies: ligging, prijs en toegankelijkheid

De in de lijst opgegeven toegankelijkheid is voornamelijk bedoeld voor minder mobiele personen of voor rolstoelgebruikers. De algemene gegevens zijn even goed van tel voor de modale reiziger. Wij trachten steeds in kleine familiehotelletjes te overnachten, wat soms lukt maar voor het overgrote deel is het nu helemaal niet verlopen zoals we wensten. Het logies waar we overnachten, was dikwijls het beste voorhanden. Gezien mijn handicap moet de kamer aan bepaalde vereisten voldoen zoals, indien er geen lift voorhanden is liefst zo weinig mogelijk treden om de kamer te bereiken en een aangebouwde badkamer met toilet. De toiletten zijn vrij laag in gans Myanmar, de Birmezen zijn niet groot en hebben geen al te lange benen. In elk logies hadden wij degelijke matrassen en geen dunne schuimrubberen matrassen zoals voorheen. In alle hotelkamers beschikten wij over een ijskast.

Convenient Resort
Latkrabang Road 9-11, Soi Ladkrabang 38, 10520 Bangkok, Thailand
Tel.: + 66/2-327.41.18-21

Dit hotel ligt op amper 15 minuten rijden van de nieuwe luchthaven Suvarnabhumi en is een excellent logies voor wie de dag daarop verder moet vliegen. De beste manier om dit hotel te reserveren, is uitkijken waar de voordeligste voorwaarden worden aangeboden. Wij boek-ten bij Agoda en betaalden met Visa € 23,00, maar soms is het via Asiarooms of Directrooms goedkoper voor hetzelfde. In de prijs is het ontbijt en de transfer naar de luchthaven met shuttlebusjes(op bepaalde tijdstippen) en taksen inbegrepen. Indien je transport naar de luchthaven wil buiten de vastgestelde uren, betaal je 200 Baht(€ 4,30). We beschikten er over een ruime kamer met zelfs drie bedden en een kleine badkamer. Er zijn kamers op het gelijk-vloers en er is geen lift. Bij de inkom is er naast enkele treden een steil hellend vlak aangebracht, dat enkel met de hulp van derden kan overwonnen worden.

Kandawgyi Palace Hotel
Kan Yeik Tha Road, Yangon, Myanmar
Tel.: + 95/1-249.255 Fax: + 95/1-256.184
Website: www.kandawgyipalacehotel.com
E-mail: kphotel@mptmail.net.mm en bc1@kandawgyipalacehotel.com.mm

Het hotel bevindt zich langs de boorden van het Kandawgyi Lake of Royal Lake, met zicht van in de tuin op het vermaarde Karaweik restaurant en aan de voorzijde, op de verdiepingen op de Shwedagon. Wij boekten via Exotic Myanmar Travels & Tours in Yangon(adres pag. 18), die samenwerken met Golden Land Travel Services Co. Ltd en betaalden cash US$ 72 voor een vrij grote kamer met 2 eenpersoonsbedden en een vrij kleine badkamer, een degelijk en uitgebreid ontbijtbuffet en taksen inbegrepen. We hadden niets op voorhand gereserveerd en de bezetting was amper 25%. Bij de inkom zijn enkele treden, maar de portiers helpen, zij het met fluitjesmacht. Wij hadden er kamer 401.

Sittwe Hotel

Dit sombere staatshotel ligt net buiten het centrum van Sittwe. Het is geen bijster goed logies, maar voor ons het beste voorhanden. De betere locaties in het centrum waren volgeboekt. Wij betaalden er cash US$ 36 voor een grote dubbele kamer met twee eenpersoonsbedden en badkamer, ontbijt en taksen inbegrepen. We hadden niets op voorhand gereserveerd. Bij de inkom zijn enkele treden. Er is elektriciteit van 18.30u tot middernacht en ’s morgens niets.

Nawarat Hotel tegenover het Mrauk-U Hotel
Mrauk-U, Rakhine State, Myanmar
Tel.: MU 146
Reservation Office: 105b Parami Road, Mayangon Township, Yangon, Myanmar
E-mail: hotel.nawarat@gmail.com

Dit hotel ligt tegenover het Mrauk-U Hotel(staatshotel). Wij boekten via Exotic Myanmar Travels & Tours in Yangon. Zij konden ons de beste prijs voor dit logies aanbieden. We betaalden cash US$ 44 voor een grote dubbele kamer met 2 eenpersoonsbedden en badkamer, ontbijt en taksen inbegrepen. Dit logies is ten stelligste aan te bevelen. Het restaurant is heel goed maar vrij duur. Bij de afrekening wordt 10% taks + 10% service extra gerekend, wat de prijs omhoog jaagt. Aan de receptie en het restaurant zijn enkele treden, maar er wordt hulp geboden. Veel kamers hebben een tweetal treden bij de inkom. Kamer 105 heeft er maar één aan het terras voor de kamer en eentje aan de deur. De smalle deuropening van de badkamer werd verbreed door het wegnemen van de deur en er is een trapje.

Tiger Hotel
Hpa-An, Myanmar
Tel.: + 95/58-21392

Dit hotelletje ligt in volle centrum van Hpa-An, het is vrij recent, maar redelijk basic opgevat. Het was er netjes na het opkuisen van de badkamer. We betaalden er cash US$ 20 voor een dubbele kamer met 2 eenpersoonsbedden en een badkamer, ontbijt en taksen inbegrepen. We hadden niets op voorhand gereserveerd. Er zijn 2 grote kamers op het gelijkvloers en je komt er in met één opstapje. De badkamerdeur was veel te smal, ik moest uit de rolstoel en steunend op een plastieken stoel door de deuropening.

Sandalwood Hotel(2008)
Myoma Tadar Street 278, Moulmein(Mawlamyine), Myanmar
Tel.: + 95/57-27253

Dit logies ligt in het centrum van Moulmein. We betaalden er cash US$ 25 voor een grote dubbele kamer met twee eenpersoonsbedden en een vrij grote badkamer, ontbijt en taksen inbegrepen. We hadden niets op voorhand gereserveerd. De badkamerdeur was net voldoende breed na het wegnemen van de deur. Er is een klein overstapje aan de deur. Douchen kan in de open douche met losse sproeier. Er zijn enkele treden bij de inkom van het hotel, maar via de zijdeur kan het ook en dan is er maar 1 hoge trede. Het hotel is pas open sinds begin 2008. De elektriciteitsvoorziening gebeurt met een generator, die nu en dan wel eens uitvalt.
Mother’s House Hotel
Min Gyi Nyo Quarter, Yangon - Mandalay Road 501,
Taung Ngu Township, Taungoo, Myanmar
Tel.: + 95/54-24240 Fax: + 95/54-24245
E-mail: mhh@baganmail.net.mm

Dit hotelletje ligt op de baan Yangon - Mandalay. Wij betaalden cash 20.000 Kyat voor een dubbele kamer met 2 eenpersoonsbedden, een grote badkamer, ontbijt en taksen inbegrepen. De kamers zijn groot en het linnen is proper. Bij de inkom van de kamer was er 1 trapje. Het is een goed logies voor voorbijtrekkende toeristen.

Amazing Nyaungshwe Hotel
Yone Gyi Street 16, Nandawun Quarter, Nyaungshwe, Myanmar
Tel.: + 95/81-29079 Fax: + 95/81-29429
Website: www.hotelamazingnyaungshwe.com
E-mail voor reservatie: amazingsales@myanmar.com.mm

Dit hotel ligt in het begin van het centrum van Nyaungshwe. We boekten er via Exotic Travels & Tours en betaalden cash US$ 43 voor een grote dubbele kamer met 2 enkele bedden en badkamer met open douche, ontbijt en taksen inbegrepen. Om in het hotel te komen moet je over een brug, waar op het einde een vijftal treden zijn. Om de kamer te bereiken heb je nogmaals een drietal treden. Aan het restaurant zijn een vijftal treden. Het hotel is een aanrader, de staf is heel vriendelijk, behulpzaam en nieuwsgierig naar onze belevenissen.

Emerald Land Inn
14th Street 9, between 87th & 88th Street, Pyi Gyi Yan Lone Quarter,
Mandalay, Myanmar
Tel.: + 95/2-39471 Fax: + 95/2-35645
Website: www.emeraldlandinn.com
E-mail: emerland-land@myanmar.com.mm

Dit logies ligt net buiten het drukke centrum van Mandalay. We hadden niet op voorhand gereserveerd en betaalden cash US$ 40 voor een grote dubbele kamer met 2 eenpersoons-bedden en badkamer, ontbijt en taksen inbegrepen. Bij de ingang van de kamer zijn een 3-tal moeilijke treden. Hulp is er noodzakelijk om er op te geraken. In de badkamer, met laag ligbad en losse sproeier, stond de lavabo goed van hoogte en recht tegenover de deuropening. Het was vrij moeilijk om in de badkamer te rijden, een hoek van de muur stond in de weg. het logies is goed maar ietwat uitgeleefd, zoals vele hotels in Myanmar.

Een goed alternatief hiervoor is het Mandalay City Hotel,
26th Street, between 82nd and 83rd Street,
Chanayetharzan Township, Mandalay, Myanmar
Tel.: + 95/2-61700 Fax: + 95/2-61705
E-mail: offmdycity@myanmar.com.mm
Sunda Resort
Moo 19, 3 Ao Nang, Muang, Krabi, Thailand
Resort Office Tel.: +66/75-661.262 Sales Office tel.: +66/89-230-9010
Fax: +66/75-661.266
Website: www.sundaresort.com
E-mail: info@sundaresort.com en sales@sundaresort.com

Het hotel ligt buiten het toeristische gedeelte van Ao Nang. Wij reserveerden er via Agoda en betaalden met Visa € 40,00 voor een grote dubbele kamer met 2 eenpersoonsbedden en een half open badkamer, ontbijtbuffet en taksen inbegrepen. Rechtstreeks bij het hotel boeken komt duurder uit. Dit bungalowpark is pas twee jaar geleden geopend en kraaknet. Over het ganse domein loopt een brede loopbrug in teak naar de verschillende huisjes. De meesten hebben een tweetal treden, maar naar het einde van de “poolside” is er maar één opstapje voor de brede schuifdeur. De deur van de badkamer heeft men er moeten uitvijzen, anders kon ik er niet in. In de badkamer is een trede van een 10-tal cm, dat door het technisch personeel werd omzeild door er een schuin vlak in hout voor te leggen.

Vluchten en taxi's

Internationale vluchten
19/01 Brussel - Abu Dhabi 21.35u - 07.05u, vliegtijd 5.50u
Vlucht uitgevoerd met Boeing 777-300ER van Etihad Airways, vluchtnummer EY 56
20/01 Abu Dhabi - Bangkok 09.55u-18.45u, vliegtijd 6.10u
Vlucht uitgevoerd met Airbus A330-200 van Etihad Airways, vluchtnummer EY 408

21/01 Bangkok - Yangon 07.15u - 08.00u, vliegtijd 1.15u
Vlucht uitgevoerd met Boeing 737-300 van Air Asia, vluchtnummer FD 3770
11/02 Yangon - Bangkok 08.30u - 10.10u, vliegtijd 1.10u
Vlucht uitgevoerd met Boeing 737-300 van Air Asia, vluchtnummer FD 3771
De vlucht heen/terug Bangkok - Yangon kostte 4.248 Baht(€ 94,40) p/p taksen inbegrepen.

16/02 Bangkok - Abu Dhabi 08.40u - 12.15u, vliegtijd 6.00u
Vlucht uitgevoerd met Airbus A330-200 van Etihad Airways, vluchtnummer EY 407
16/02 Abu Dhabi - Brussel 13.40u - 18.10u, vliegtijd 6.40u
Vlucht uitgevoerd met Boeing 777-300ER van Etihad Airways, vluchtnummer EY 55
De vluchten heen/terug Brussel - Abu Dhabi - Bangkok kostten € 740,50 p/p taksen incl.

Binnenlandse vluchten in Myanmar
21/01 Yangon - Sittwe via Thandwe 14.45u - 16.35u, vliegtijd 1.50u
Vlucht uitgevoerd met ATR 72-320 van Air Mandalay, vluchtnummer 6T 607
26/01 Sittwe - Yangon via Thandwe 16.50u - 18.10u, vliegtijd 1.20u
Vlucht uitgevoerd met ATR 72-320 van Air Mandalay, vluchtnummer 6T 608
De vlucht heen/terug Yangon - Sittwe kostte US$ 167,50p/p taksen inbegrepen.

10/02 Mandalay - Yangon 07.55u - 9.35u, vliegtijd 1.40u
Vlucht uitgevoerd met ATR 72-210 van Yangon Airways, vluchtnummer HK 910
Deze vlucht kostte US$ 88 p/p taksen inbegrepen

Binnenlandse vluchten in Thailand
11/02 Bangkok - Krabi 13.50u - 15.15u, vliegtijd 1.25u
Vlucht uitgevoerd met Airbus A320 van Air Asia, vluchtnummer FD 3167
15/02 Krabi - Bangkok 18.50u - 20.10u, vliegtijd 1.20u
Vlucht uitgevoerd met Airbus A320 van Air Asia, vluchtnummer FD 3164
De vlucht heen/terug Bangkok - Krabi kostte 4.057,93 Baht(€ 90,18) p/p taksen inbegrepen.

Kosten van het vervoer ter plaatse

Taxi luchthaven in Bangkok naar Convenient Resort 170 Baht of € 3,78
Taxi Convenient Resort naar luchthaven 100 Baht of € 2,12

Taxi luchthaven Yangon naar het centrum en hotel US$ 6
Taxi Kandawgyi Hotel luchthaven US$ 6
Daguitstap per taxi US$ 14
Taxi luchthaven Sittwe naar het centrum en Sittwe Hotel 2.000 Kyat of € 1,48
Transport Sittwe Hotel naar de pier 2.000 Kyat of € 1,48
Boot Sittwe - Mrauk-U heen en terug US$ 35 p/p
Riksja boot Mrauk-U naar Nawarat Hotel 1.500 Kyat of € 1,11
Daguitstap per Jeep 30.000 Kyat of € 22,22
Boot en permit naar Shin-dorpen 15.000 Kyat of € 11,11
Daguitstap per Jeep naar de verder gelegen pagodes 20.000 Kyat of € 14,81
Daguitstap per Jeep 17.000 Kyat of € 12,59
Pick-up boot - luchthaven in Sittwe 3.000 Kyat of € 2,22
Taxi luchthaven Yangon naar Kandawgyi Hotel US$ 6
Boot naar Tan Ye Lei pagode 4.000 Kyat of € 2,96
Taxi van Golden Duck Restaurant naar Kandawgyi Hotel 2.000 Kyat of € 1,48
Taxi van Kandawgyi Hotel naar de Karaweik 1.000 Kyat of € 0,74
Taxi van het hotel naar Maha Wizaya pagode 1.400 Kyat of € 1,04
Taxi van Maha Wizaya pagode naar Sule pagode 1.500 Kyat of € 1,11
Taxi van de Sule pagode naar de Shwedagon 2.000 Kyat of € 1,48
Taxi van Shwedagon naar Kandawgyi Hotel 1.400 Kyat of € 1,04
Autohuur met chauffeur voor 13 dagen US$ 650
Boot naar Kyun Gaungse pagode 5.000 Kyat of € 3,70
Boottocht op het Inlemeer 15.000 Kyat of € 11,11
Boottocht naar het Sankar-meer 37.000 Kyat of € 27,41
Het veer naar Ava 1.000 Kyat p/p = 2.000 Kyat of € 1,48
Taxi Kandawgyi Hotel naar Bogyoke markt 2.000 Kyat of € 1,48
Taxi Bogyoke markt naar Golden Duck Restaurant 2.000 Kyat of € 1,48
Taxi Golden Duck Restaurant naar Kandawgyi Hotel 1.500 Kyat of € 1,11
Taxi Kandawgyi Hotel naar de luchthaven 7.200 Kyat of € 5,33

Transfer luchthaven Krabi naar Ao Nang 400 Baht of € 8,89
Taxi Sunda Resort naar de luchthaven van Krabi 600 Baht of € 13,33
Taxi luchthaven Bangkok naar Convenient Resort 153 Baht of € 3,40

Praktische informatie

Elektriciteit
Op de meeste plaatsen kan je terecht met gewone stekkers met twee pinnen, dikke of dunne, het lukt allebei. Er zijn wel stopcontacten met drie gaten, twee kleine en één groot voor de aarding, maar je kunt erin terecht met een gewone stekker.

Handbagage
De regels voor de handbagage zijn nog niet versoepeld en op sommige luchthavens mag je nog amper je ondergoed aan houden. Alles wil de security door de scanner zien passeren. Dus houd de inhoud van je handbagage goed in de gaten, geen vloeistoffen, geen gels of zalfjes of pasta, geen scherpe voorwerpen zoals nagelknippers, messen of schroevendraaiers. Zulke zaken horen in de ingecheckte bagage.

Prentbriefkaarten en postzegels
Prentbriefkaarten vind je aan bijna elke bezienswaardigheid en op veel plaatsen leuren kinderen er mee tot vervelens toe. Voor postzegels ga je best naar een postkantoor, want de verkopertjes hebben die niet bij zich.

Praktisch
Vermits in Myanmar betaalkaarten taboe zijn sedert 2003, moet je voldoende cash geld meenemen om vervoer, logies, maaltijden en inkomgelden te betalen. Voor Myanmar is het nog steeds best om US$ op zak te hebben. De euro is wel ingeburgerd in Yangon en mogelijk in Mandalay, maar de wisselkoers is minder gunstig dan voor US$. Wij wisselden aan de Sule pagode en kregen voor 1 euro exact 1.300 Kyat. Later wisselden we in de Bogyoke Bazar en kregen 1.350 Kyat voor 1 euro, terwijl de US$ 1.100 waard was.

Veiligheid
Myanmar is voor de toerist een uiterst veilig land. Ben je toevallig ergens iets vergeten mee te nemen van je spullen, dan komen de mensen van Birma het je achterna brengen. De bevolking wordt door de militaire junta onder de knoet gehouden, maar wij, als toerist, hebben er geen last van.

Als rolstoelgebruiker
Om aan onverwachte kleine problemen aan de rolstoel te kunnen verhelpen, is het aan te raden enkele sleutels en een schroevendraaier met hulpstukken(klein model) en eventueel plakgerief en een fietspomp mee te nemen in de grote bagage. Die dingen mag je niet in de handbagage stoppen, want aan de security zou het er uit genomen worden en gedropt bij andere scherpe voorwerpen. De laatste jaren liggen er op mijn rolwagen krypton banden(zonder lucht) en zo is bij mij platrijden verleden tijd geworden.

Vaccinaties
Voor Myanmar worden de volgende vaccinaties aanbevolen: DTP en Hepatitis A.

Wetenswaardigheden
Foto’s van door militairen bewaakte bruggen, overheidsgebouwen en de primitieve staats-tankstations zijn strikt verboden.
Aan wegentol betaalde onze chauffeur 35.000 Kyat in schijven van 100, 200, 500 en zelfs tot 1.000 Kyat per keer op het traject van dertien dagen.
Benzine kost +/- 4.000 Kyat/gallon en Diesel +/- 2.400Kyat/gallon. De Birmezen hebben recht op 2 gallons per dag. Beide producten zijn ook op de zwarte markt verkrijgbaar en in stalletjes langs de weg in liter flessen, maar tegen een hogere prijs.
In Myanmar is het tijdens onze wintertijd 5.30u later en in de zomertijd 4.30u dan in België.

Reisroute

19/01 Maandag Vertrek Brussel-Bangkok via Abu Dhabi.
20/01 Dinsdag Aankomst in Bangkok en overnachting in Convenient Resort.
21/01 Woensdag Ochtendvlucht Bangkok-Yangon en namiddagvlucht naar Sittwe.
22/01 Donderdag Sittwe - Mrauk-U per gedeelde boot, vaartijd 6u.
23/01 Vrijdag Mrauk-U siteseeing.
24/01 Zaterdag Mrauk-U siteseeing.
25/01 Zondag Mrauk-U en Chin dorpen met getatoeëerde vrouwen.
26/01 Maandag Mrauk-U - Sittwe per gedeelde boot, vaartijd 7u en avondvlucht naar Yangon.
27/01 Dinsdag Yangon siteseeing.
28/01 Woensdag Yangon - daguitstap Thanlyin.
29/01 Donderdag Vertrek op rondrit Yangon - Hpa-An.
30/01 Vrijdag Hpa-An - Moulmein.
31/01 Zaterdag Moulmein en omgeving.
01/02 Zondag Moulmein - Thanbyazayat - Moulmein.
02/02 Maandag Moulmein – Taungoo.
03/02 Dinsdag Taungoo - Inle Lake(Nyaungshwe).
04/02 Woensdag Boottocht Inle Lake met eerste stop in Indein(markt en site).
05/02 Donderdag Boottocht door Inle Lake naar Sankar Lake met stop in Sankar(markt en site).
06/02 Vrijdag Daguitstap van Nyaungshwe naar Kakku.
07/02 Zaterdag Nyaungshwe - Mandalay.
08/02 Zondag Mandalay siteseeing.
09/02 Maandag Amarapura - Ava - Sagaing.
10/02 Dinsdag Morgenvlucht Mandalay - Yangon en siteseeing Yangon.
11/02 Woensdag Ochtendvlucht Yangon - Bangkok en namiddagvlucht Bangkok - Krabi.
12/02 Donderdag Ao Nang
13/02 Vrijdag Ao Nang daguitstap per boot naar Wat Tham Pee Hua Toe en tropisch regenwoud.
14/02 Zaterdag Ao Nang daguitstap per longtailboot naar 4 eilanden.
15/02 Zondag Krabi - Bangkok late namiddagvlucht en overnachting in Convenient Resort.
16/02 Maandag Bangkok - Abu Dhabi - Brussel.

Bezienswaardigheden: toegankelijkheid en inkomprijs

Yangon
Shwedagon complex: gemakkelijk bereikbaar met een lift. Het complex is vlak. Inkom $ 5 p/p.
Sule pagode: enkele treden bij de inkom. Toegangsprijs $ 3 p/p.
Karaweik restaurant: 2-tal treden bij de inkom. Bezoek zonder eten $ 2 p/p. Inkom park 300 Kyat p/p(€ 0,22).
Kala Aye pagode: je kan er in zonder treden, de pagode heeft een 10-tal treden, geen inkom.
Ngadathyi pagoda: je kan met de wagen tot boven bij het complex, bij de pagode zijn een 20-tal treden. Inkom $ 2 p/p.
Maha Wizaya: je kunt met de wagen tot boven rijden en dan heb je 2 x 2 treden, geen inkom.
Kyaik-Khauk pagode in Thanlyin: je kunt met de lift naar de pagode, maar je hebt voor de lift een 5-tal treden, gebruik lift $ 2 p/p.
Padagyi Ngahtai: bij de inkompoort zijn enkele treden, geen inkom.
Tan-Ye Lei pagoda: vermits de pagode op een eilandje is gebouwd, moet je er met een bootje naartoe. Je moet een stel treden af om in het bootje te geraken en aan de overkant stop je aan even veel treden. daarna is het zo goed als vlak. Inkom 1.000 Kyat(€ 0,74) en de boot 4.000 Kyat(€ 2,96) toeristenprijs.
Taketa: is te vergelijken met Bokrijk. Het domein is zo groot, dat je er best met de wagen rondrijdt. Het is zo goed als vlak. Inkom 4.000 Kyat p/p(€ 2,96).
Mrauk-U : algemene inkom voor de Mrauk-U zone is $ 5 p/p. Voor de zone hebben wij niets betaald. Sittwe museum $ 2 p/p.
Shittaung pagode: bij de inkom zijn enkele treden en in het complex krijg je er nog enkele te verwerken. Geen aparte inkomgelden. Ik vernoem dit bij de volgende pagodes in Mrauk-U niet meer. Men vraagt 3.000 Kyat voor 1 uur licht.
Ratanabon pagode: je kunt er in zonder treden, maar mits een steile helling.
Andaw pagode: je kunt hier ook in zonder noemenswaardige obstakels. Is zeker de moeite.
Dukkhanthein pagode: er zijn een aantal treden om er in te komen.
Kothaung pagode: bij de inkom zijn treden en verder is het zo goed als vlak. Een mooi uitzicht op de pagode heb je van ver af.
Pisi Paya: de treden zijn hier ook onvermijdelijk.
Paya Ouk: om er te komen moet je een heuvel op en daarna volgen nog een stel treden.
Mong Khong Shedu: de inkom is vlak.
Shwegudaung: ook hier is de inkom vlak.
Sakyamanaung: geen probleem om er in te komen.
Ratanamanaung: de toegang is vrij vlak.
Zinamanaung: de pagode ligt op een heuveltje.
Sakya Shwegu: voor de pagode is een trap van +/- 30 treden.
Lakamanaung: aan de toegang zijn enkele treden.
Mahamuni pagode: een stel trappen leidt je naar de pagode.
Vesali: treden zijn in Myanmar onontbeerlijk.
Chin-dorpen: om er te komen moet je in een boot getild worden en bij de dorpen er terug uit. Dan volgt een steile klim over een hobbelig en smal pad tot in het dorp, waar het vlak is.
Bago: de Bago Zone Fee is $ 10 p/p en geldt voor de 2 voornaamste bezienswaardigheden.
Shwenandaw pagode: bij de grote ingang is een trap met een 20-tal treden, verder is het omzeggens vlak.
Kha Khat Wain Kyaung Monastry: je kan er in zonder noemenswaardige obstakels.

Hpa-An
Shwe Yan Ma Yaw: bij de ingang zijn enkele treden, geen inkom.
Kawgon Cave: hier en daar verspreid kom je enkele treden tegen. De grottempel is de moeite.
Inkom 3.000 Kyat(€ 2,22) p/p en 500 Kyat(€ 0,37) voor foto’s.
Kyaik-Ka-Lat: de pagode bereiken is geen probleem, er dichterbij komen wel. Dan wacht je
een resem treden en het laatste deel is te doen met een bamboeladder met
hoge sporten.

Moulmein
Kyun Gaungse(Champoo Island): alleen per boot bereikbaar. Met man en macht werd ik opgetild om in en uit de boot te geraken. Het eiland zelf is vrij vlak. De boot heen en terug kostte 5.000 Kyat(€ 3,70),het bezoek aan het eiland is gratis.
Kyaikthanlan pagode: beneden aan de lift zijn een vijftal treden en het complex is vrij vlak. Het is een afkooksel van de Shwedagon in Yangon. Geen inkom maar een gift is welkom.
Kyaung Sudon Mibaya: moeilijk bereikbaar met een rolstoel via een slecht smal pad. Het loont wel de moeite, geen inkom.

Daguitstap Moulmein
Kyaikmarow pagode: slechts 1 trapje aan de inkom, geen toegangsgeld.
Winsun Taya(grootste liggende Boeddha ter wereld): het domein is goed te doen met wat hulp. Je kunt in het beeld gaan via meerdere trappen. Geen inkom.
Kandawgyi(weven van longyi’s): in sommige ateliers kan je ongestoord binnen wandelen en lukt het. Er wordt geen inkom gevraagd.
Thanbyuzayat(militair kerkhof): bij de toegangspoort is er 1 hoge trede, verder is het een vlak grasplein, waarop de graven netjes verspreid liggen, geen inkom maar wel goede uitleg over de geschiedenis van de dodenspoorlijn.
Inle Lake: algemene inkom tot de Inle Zone is $ 3 p/p.
Shwe Yan Pyay: om in het klooster te komen heb een trap van een 20-tal treden, geen inkom.
Indein markt en dorp: in het dorp en op de markt ligt de weg erbarmelijk slecht, geen inkom.
Indein site Shwe Inn Tain: de site is moeilijk haalbaar met een rolstoel zonder veel hulp, geen inkom, maar 200 Kyat(€ 0,15) voor foto’s.
Phaung-Daw U pagode: vanaf de boot heb je een aantal treden te doen, geen inkom.
Nga Phe Chaung klooster(Jumping Cats): vanaf de boot heb je hier ook een aantal treden, geen inkom.
Cheroots: het is hier juist hetzelfde als bij de twee vorige, er wordt geen inkom gevraagd.
Sankar: je hebt een permit nodig van de G.I.C.($ 5 p/p) en een Engelssprekende gids($ 10) te verkrijgen in de Golden Island Cottages op het Inle-meer.
Het dorp en de markt: het dorp is een stoffige bedoening, je zakt als het ware tot je enkel in het mulle zand. De markt is dan weer wel goed te doen. Geen inkom.
Tharkong pagode: is moeilijk haalbaar met een rolstoel. De site is tegen de flank van een heuvel ingeplant. Geen inkom.
Thaung Tho pagode: de paden liggen er niet al te best bij, geen inkom.
Kakku: deze kleine site heeft goed aangelegde paden. Je hebt wel een kleine klim over heel brede treden, maar het is te doen met hulp. Voor deze site heb je een permit($ 3 p/p) nodig van de G.I.C. in Taunggyi en je krijgt er een Engelssprekende gids bij($ 5).
Paleik: er zijn enkele treden bij de ingang, geen inkom.
Mandalay: algemene inkom voor de bezienswaardigheden $ 10 p/p.
Mahamuni pagode: weinig treden om de pagode te bezoeken.
Shwe-In-Bin klooster: je kunt het klooster rond, het boven bezoeken is mits een 10-tal treden.
Set Kyathika pagode: te bereiken via een hoge trap.
Shwe Kyi Myint pagode: is zo goed als vlak.
Shwe Nandaw pagode: je kunt hier ook rond het teakhouten klooster en boven is het ook met een vijftiental treden.
Mandalay Hill: je komt er met de wagen tot tegen de lift en die kan er geparkeerd worden. Er is tevens een trap, maar dat is alleen voor de allermoedigsten weggelegd.
Eens boven is het vlak op 1 trapje na bij de stoepa.

Ava
Het veer: je kunt met de wagen het veer nemen of te voet, maar dan wacht je een klim in het mulle zand. Kostprijs veer 1.000 Kyat p/p + 4.000 Kyat voor de wagen h/t.
Bagaya klooster: bij de ingang zijn enkele treden en daarna loop je op een plateau, geen aparte inkom.
Maha Aung Mye Bon Zan: je kunt voornamelijk rond het complex lopen op een verharde zandweg. Binnen in het gebouw is niets te zien. Geen aparte inkom.

Sagaing Hill
Umin Thonse pagode: enkele treden bij de ingang en verder is het vlak, geen inkom. Het ganse complex is pure kitsch.
U Ponya pagoda: met de wagen kom je tot bij de lift. Het complex is zo goed als vlak op enkele treden na. Geen aparte inkom.
Shwe Kyet Yet pagode: een lange overdekte trap leidt je naar de pagode. Geen inkom, maar er is ook niet veel te zien. Het zicht op de pagode van verder weg is het beste.
Kyaung Hmu Daw pagode: bij de ingang zijn een 3-tal treden, verder is het vlak, geen inkom.
Amarapura: U Bein Bridge:
De U Bein Bridge ligt er hobbelig bij. Zeker in het begin van de brug zijn er meerdere planken in het wegdek vernieuwd en zij zitten iets hoger dan de ouderen. Voor de rolstoelgebruiker is het geen pretje om er over te moeten en voor de begeleider evenmin, maar je bent er en dit wil je toch niet missen. Aan de twee uiteinden van de brug heeft men een ijzeren hek geplaatst, om motorfietsen te stoppen, en daar moet je tegen wil en dank uit je rolwagen. Je moet dan te voet over het hek stappen, de rolstoel dichtplooien en over het hek terug open-vouwen. Gemakkelijk is anders, maar de Birmezen zijn zo ongedisciplineerd dat zij met hun brommers over de voetgangersbrug zouden tuffen. Geen toegangsgeld.

Touroperators en carrentals

George van het Winner Hotel in Kalaw
18th Road 30, Yangon, Myanmar
Tel.: + 95/9-521.17.19 E-mail: winnerht@gmail.com
Wij hebben George 11 jaar geleden ontmoet als gids in het Winner Hotel in Kalaw. Met het gidsen is hij gestopt, hij runt nu een klein reisbureau in Yangon. Als je met hem in zee gaat, kom je er zeker niet bekaaid van af. Hij deed toen zijn job met hart en ziel en waarschijnlijk is hij nog geen zier veranderd. Dus heb je in Myanmar transport of logies nodig, slechts één persoon is hiervoor de geknipte man, George.

Tour Mandalay Company Ltd
Room 2/3, 2nd Floor, Pearl Condominium 1, Pearl Center, Corner of Kaba Aye Pagode
Road & Saya San Road, Bahan Township, 11201 Yangon, Myanmar
Tel.: + 95/1-54.04.75 Fax: + 95/1-54.10.98
Website: www.tourmandalay.com
E-mail: tourmandalay@mptmail.net.mm en hnin@tourmandalay.com.mm

Shan Yoma Travels & Tours Company Ltd
50th Street 124-126, Yangon, Myanmar
Tel.: + 95/1-29.55.10 Fax: + 95/1-29.93.89
Website: www.exploremyanmar.com
E-mail: info@exploremyanmar.com en explore@myanmar.com.mm
Mr. Hnin is een zeer vriendelijk iemand. We hebben meermaals met hem gemaild voor hotel-boekingen en binnenlandse vluchten, maar het heeft voor hem niets opgebracht. Bij onze thuiskomst kregen we van hem een mail om te vragen hoe we het gesteld hadden in Myanmar.

Golden Trip Travels & Tours Company Ltd
Pyay Road 507, Between Hledan Traffic Light and Nawattaw Traffic Light,
Kamaryut Township, Yangon, Myanmar
Tel.: + 95/1-70.10.27 Fax: + 95/1-50.03.51 GSM: + 95/9-992.54.82
Website: www.goldentripsmyanmar.com
E-mail: kmm.goldentrip@mptmail.net.mm
De manager, Tilly Sand, is ook bereikbaar op tillysand@hotmail.com
Haar thuisadres is: Meerlenlaan 57, 2610 Wilrijk, GSM: 0474/47.83.63
Zij kan een tour verzorgen met een wagen met chauffeur en met of zonder logies, maar ze opteert voor package tours zoals vele touroperators. De wagenhuur is blijkbaar niet duurder dan elders. Voor een dertien daagse trip rekent zij nu op US$ 650, wat een billijke prijs is.

Khine Tha Zin Tours & Travels
Room 28, Kaba Aye Pagoda Road 59, Mayangone Township, Yangon, myanmar
Tel.: + 95/1-66.37.96 Fax: + 95/1-66.22.09
Website: www.khinethazincarrental.com
E-mail: ktzcoltd@mptmail.net.mm en sales@khinethazincarrental.com
Bij deze touroperator huurden wij een wagen met chauffeur voor 13 dagen en daarvoor betaalden wij US$ 650 of US$ 50 per dag. In de prijs was de wagen, chauffeur, verbruik, alle tolgelden, de maaltijden van de chauffeur en zijn logies inbegrepen. De firma is goed, maar de chauffeur, Robin, kunnen we niemand aanbevelen. Hij is, voor zover wij hem in enkele dagen leerden kennen, liever lui dan moe. Hij is een voorzichtige chauffeur, maar heeft als nadeel, hij verstaat amper een woord Engels of doet alsof. In het gebergte durft hij niet te rijden en we mochten amper van het mooie landschap genieten.

Touroperators en chauffeurs

Ko Tar travels & Tours
Thu Kha Mein Street 19/4, Shin Saw Pu quarter, Sanchaung Tsp, Yangon, Myanmar
Tel/fax: + 95/1-53.91.179 GSM: + 95/9-519.33.65
E-mail: mutu.myanmar@gmail.com
Dit agentschap richt zich meest op autohuur met chauffeur.

Exotic Myanmar Travels & Tours
#255, Room 1502, 15th Floor, Olympic Tower, Bo Aung Kyaw Street,
Kyauktada Tsp, Yangon, Myanmar
Tel.: + 95/1-38.65.39, 39.28.86, 38.29.45, 70.69.88
Website: www.exoticmyanmartravels.com
E-mail: exoticmyanmar@myanmar.com.mm
Goede touroperator, kan goedkoop bepaalde hotels reserveren en de binnenlandse vluchten waren er ook het minst duur. Bij hem boekten wij het Nawarat Hotel in Mrauk-U en Amazing Nyaungshwe Hotel in Nyaungshwe aan het Inle-meer en de vlucht Mandala - Yangon met Air Mandalay, die later geannuleerd werd, maar de schuld hiervan lag bij Air Mandalay.

Mr. Myo Oo, chauffeur bij Golden Swallow Transport, dikwijls te vinden op Yangon International Airport(Arrivals). Tel.: + 95/1-72.53.49 GSM: + 95/9-553.11.02
E-mail: myou_yo@gmail.com
Deze chauffeur bracht ons van de luchthaven naar het hotel en de dag daarop maakten we met hem een daguitstap rond Yangon voor een redelijke prijs(US$ 30). Hij spreekt behoorlijk Engels en was toen hulpvaardig. Zijn wagen was wel ver versleten, maar zo rijden er in Myanmar meer rond.

Andere touroperators zijn:
Exotissimo Travel: Website: www.exotissimo.com e-mail: go.myanmar@exotissimo.com
Gulliver Travels & Tours: e-mail: Gulliver@mptmail.net.mm
Santa Maria Travels & Tours: www.myanmartravels.net santamaria@mptmail.net.mm
Myanmar - Thailand 19/01 - 16/02/2009

Goed om weten
Helaas heeft dit prachtige land ook een donkere kant en is Myanmar als reisbestemming omstreden. Het land wordt geleid door een gewelddadig militair regime en de mensenrechten worden constant en op grote schaal geschonden. Reizigers vormen geen doelwit en worden door de regering van harte verwelkomd. Maar realiseer je, dat de infrastructurele en toeristische voorzieningen(vliegvelden,wegen en hotels) meestal door de overheid met dwangarbeid zijn aangelegd.

Als je naar Myanmar reist, tracht deze voorzieningen te mijden en zoveel mogelijk gebruik te maken van lokale tours, hotels en restaurants. Hiermee steun je de bevolking, die het toerisme hard nodig hebben.
Vermijd diensten die door de overheid gesteund worden, zoals Myanmar Travel & Tours(MTT), Myanmar Airways en de TWT-ferries.

Op onze drieweekse reis in Myanmar en enkele dagen Thailand(Krabi) konden we alle dagen volop genieten van overvloedige zonneschijn. Soms werd het zelfs iets te warm, maar beter dat dan in de regen of onder een grijs wolkendek te moeten reizen. Het was alleen iets frisser in de vroege uren in Mrauk-U en aan en op het Inlemeer, maar na het optrekken van de nevelslierten, werd het er mooi weer met temperaturen tot tegen 30°. In oktober, november en december is het blijkbaar minder warm dan januari en februari.

Reisverslag

Maandag 19/01 Brussel - Abu Dhabi(Etihad Airways) EY 56, 21.35u - 7.05u

Ons langverwachte verlof startte goed. Tegen 19.30u waren we op de luchthaven en na een blik op het grote scherm, merkten we reeds een vertraging. Het normale uur was 21.35u en nu reeds werd 23u als vertrekuur aangekondigd op de grote panelen. Van de twee uur wachttijd in Abu Dhabi restte dan nog amper een half uur. Aan de incheckbalie werd bevestigd dat het toestel onderweg was en zeker op het vooropgestelde, veranderde uur kon vertrekken. Inchecken konden we ook niet, want het systeem lag plat. Het is toch een zaligheid een computer. In minder ontwikkelde landen wordt alles manueel gedaan, maar hier kan dit niet meer. Na een goed uur schoten ze eindelijk in gang en dan ging het vlug. We kregen goede zitplaatsen, volgens de baliebediende en konden via de security naar de gate. Hier was het wachten op de komst van het toestel uit Abu Dhabi. Rond 21.30u kwam de grote vogel aangereden en moest nog eerst een poetsbeurt krijgen en volgetankt. Uiteindelijk is de gate opengegaan en kon de boarding beginnen. Met mijn rolstoel werd ik tot bij de deur van het vliegtuig gereden en dan overgeplaatst in een smal exemplaar en naar mijn plaats gebracht. Pas daarna kon de invasie van de overige passagiers beginnen. Geloof het of niet, maar stipt 23u werd het toestel van de slurf weggetrokken en konden naar de startbaan taxiën en weg waren wij voor volle vier weken in betere temperaturen dan in ons thuisland België.

Dinsdag 20/01 Abu Dhabi - Bangkok(Etihad Airways) EY 408, 09.55u - 18.45u

De piloot heeft de achterstallige tijd niet kunnen goed maken en wij vreesden het ergste voor de bagage. Zou die wel mee zijn of niet. Hier was het geluk een beetje met ons. Een vol uur heeft de piloot moeten wachten om te vertrekken, want er waren passagiers aan boord die van het toestel wilden(een tiental). Na een goede vlucht landden we met een uur vertraging op de nieuwe, immense en hypermoderne luchthaven Suvarnabhumi Int. Airport in Bangkok. Dank aan de aanwezigheid van een assistent waren we vlug voorbij de migratie, na een lange wandeling door ellenlange, teveel gekoelde gangen en konden we naar de bagageband. Na enkele minuten zagen we onze valiezen op de band dichterbij komen en we slaakten een zucht van verluchting. Voor we het luchthavengebouw verlieten wisselden we enkele euro voor Baht om in het nabij gelegen Convenient Resort te geraken met een taxi op meter. De chauffeur kende ofwel zijn weg niet of het hotel, of hij hield zich van de domme om zijn meter hoger te doen oplopen. We hadden nochtans een plannetje van de omgeving met de naam van het hotel in het Thais. Door dat voorval was de rekening hoger dan normaal zou mogen. We zijn er geraakt, hebben de man betaald en zijn naar binnen gegaan om in te checken en een kamer uit te kiezen die voor ons geschikt was. Veel uitpakken zat er hier niet in, want we moesten morgenvroeg verder vliegen.

Woensdag 21/01 Vlucht Bangkok - Yangon(Air Asia) FD 3770, 7.15u - 8.00u en vlucht Yangon - Sittwe(Air Mandalay) 6 T 607, 14.45u - 16.35u

Om 5u zijn we met een taxi(100 Baht:€ 2,15 ) in het Convenient Resort vertrokken naar de luchthaven voor de vlucht van Bangkok naar Yangon met Air Asia, die om 7.15u zou vertrekken. In de immense vertrekhal van de luchthaven lijkt het op het eerste zicht een wirwar van incheckbalies en andere loketten, maar op een overzichtelijk tabel staan alle vluchten netjes, samen met de luchtvaartmaatschappijen, geordend volgens het uur van vertrek. Wanneer wij onze bagage incheckten, kwamen we tot de vaststelling, dat we, volgens de normen van Air Asia, te veel gewicht aan bagage hadden. Hoeveel overgewicht we juist hadden, weet ik niet, maar we moesten 825 Baht bijbetalen. Bij Air Asia is de norm 15 Kg bagage per persoon. Bij een volgende vlucht met deze maatschappij zouden we zorgen dat het eventuele overgewicht verdeeld wordt over de handbagage. Buiten de perikelen met het overgewicht verliep het inchecken vlot en konden we dan ook snel naar de security. Wanneer al ons hebben en houden door de scanner was, rees er een probleem. Op het scherm had men iets scherp waargenomen en de handbagage werd onderzocht. Al vlug had een man de dader te stekken. Marie-Claire was vergeten mijn scheergerief, mesjes incluis, in de grote bagage te stoppen. Ze werden prompt aangeslagen en verbeurd verklaard. Wanneer de boarding startte, mochten wij als eerste aan boord en vermits er geen plaatsen toegewezen worden bij Air Asia, het is “free sitting”, kon ik gemakkelijk van de allereerste rij gebruik maken. De hostessen deden moeilijk over de zitplaats, ik moest aan het raam plaats nemen volgens de strikte regels, maar ik hield voet bij stuk en bleef in de stoel tegen de gang.

Vermits het vliegtuig stipt op tijd vertrok, waren wij dan ook goed op tijd in Yangon. Met een assistent werden wij door de migratie geleid, waar we van kop tot teen bekeken werden of we wel de personen op de paspoorten waren. Na die formaliteiten zochten we de bagageband op om de valiezen op te halen. Bij het buitengaan wordt je overrompeld door opdringerige taxichauffeurs, die allen een graantje willen meepikken van de schaars toe-komende toeristen. We kwamen vrij snel overeen met een man om ons voor US$ 6 naar het Guest Care Hotel te voeren. We hadden er gereserveerd via e-mail. De eerste aanblik viel tegen en bij het zien van een klein en vernuft kamertje, hebben wij aan de receptie gezegd: sorry, maar die kamer kan niet met een rolstoel. De vraagprijs was US$ 40 en zelfs voor 4 nachten werd geen disconto gegeven.
Voor geïnteresseerden volgt hier het adres: Guest Care Hotel
Dhamma Zedi Road 107A
Kamayut Township, Bahan PO.
Yangon, Myanmar
Tel.: + 95/1-51.11.18 Fax: + 95/1-52.52.72
Website: www.guestcarehotel.com
E-mail: guestcarehotel@mptmail.net.mm

We hebben het logies verlaten en de chauffeur vroeg ons waar hij nu naartoe moest. Na enkele hotelkamers gezien te hebben, zijn we uiteindelijk in luxe beland. Het Kandawgyi Palace Hotel zag er zeker niet slecht uit, maar hun vraagprijs viel tegen. De officiële prijs van een dubbele kamer was US$ 78 en dat vonden wij iets te hoog gegrepen. We zijn buiten-gegaan en de chauffeur had hiervoor dé oplossing. Hij gaf ons de raad met hem naar Exotic Travels & Tours(adres pag. 17 ) te gaan en daar te boeken voor hetzelfde hotel. We hebben het aan de lijve ondervonden. Exotic kon ons een kamer offreren in het Kandawgyi Palace Hotel aan de prijs van US$ 72, wel te verstaan cash te betalen, maar dat is in het hotel ook het geval. Naast een kamer in Yangon lieten wij er ook één reserveren in het Nawarat Hotel in Mrauk-U en een vlucht met Air Mandalay van Mandalay naar Yangon. Toen dit alles geregeld was, keerden we terug naar het Kandawgyi Palace Hotel om bagage over te laden en om de twee grote valiezen achter te laten. Na al deze rompslomp reden, we nog steeds met dezelfde chauffeur, naar de buurt van de Sule Pagode om er te kunnen wisselen. 11 jaar terug ging het er vrij vlot, maar nu was het andere koek. Het is zwarte markt en het mag niet van de overheid en daarom moet het nu nog meer stiekem gebeuren dan voorheen. Marie-Claire hield € 100,00 klaar, maar de weinigen die een transactie wilden, wilden niet dat het geld ter plekke geteld werd. Ze is op haar stappen teruggekeerd zonder Kyat en we vroegen raad aan de chauffeur. Momentje, zei hij, ik weet wel iemand die betrouwbaar is, maar het natellen zullen jullie later moeten doen. We hadden geen andere keuze en gaven hem € 100,00 en kregen in de plaats 130.000 Kyat terug. Bij het natellen klopte het bedrag, maar we voelden ons genomen, temeer daar Bart Peeters verleden jaar 1.700 Kyat kreeg voor 1 euro (Verslag Wegwijzer BIR144). We hebben pas nadien vernomen dat de wisselkoers in Myanmar anders is dan de officiële internationale koers.

Na dit hele avontuur werd het tijd om op te krassen naar de luchthaven voor de vlucht Yangon - Sittwe om 14.45u met Air Mandalay. De boarding was te voet over de tarmac en dan via een klein smal trapje in het vliegtuig stappen. Ik werd er als eerste in gehesen met veel gesleur, want een kleine hoger/lager kennen ze hier nog niet, laat staan een smal rolstoeltje. Het toestel vertrok stipt, maar het was er haast niet te houden van de hitte. Na een korte stop in Nyaung-U, tegen Bagan, landden we veilig en wel in Sittwe. Aan transport geen gebrek, want de chauffeurs verdringen mekaar om toch de eerste te kunnen zijn.
Via Mr. Zaw Lin Oo
Main Road 274, Myo Thu Gyi Quarter
Sittwe, Rakhine State, Myanmar
Tel.: + 95/43-22146 GSM: + 95/9-850.07.30
werd ineens alles opgelost. Hij bezorgde ons transport naar het centrum, hij regelde de boot voor morgen naar Mrauk-U en terug en bleef in de buurt tot we eindelijk gesetteld waren.

De bedoeling was te logeren in het New Palace Hotel
Main Road 5, Sittwe
Rakhine State, Myanmar
Tel.: + 95/43-21657 Fax: + 95/43-23500
Marie-Claire is op inspectie gegaan en was binnen de kortste keren terug buiten. Er was enkel een piepklein vernuft kamertje en de vraagprijs was US$ 30. De chauffeur werd ongeduldig, maar wij hadden nog geen logies. Bij het Noble Hotel stopte de chauffeur en een man die buiten kwam riep al van ver, hier is geen kamer vrij, kom morgen eens terug. Ten einde raad hebben we gekozen voor het kil aanvoelende Sittwe Hotel(staatshotel). We hadden weinig andere keuze. Hier kregen we voor het eerst te horen, dat er elektriciteit was van 18.30u tot 2.30u en van +/- 6u tot…, maar wij hebben ons toilet moeten maken met kaarslicht. We hebben er noodgedwongen gedineerd(goed maar lange wachttijd) en ontbijt konden we krijgen vanaf 6u.

Donderdag 22/01 Sittwe - Mrauk U met boot(+/- 6u), naar de pier voor het nemen van de gedeelde boot naar Mrauk-U(70km).

Om 6.30u stond Mr. Zaw Lin Oo ons in de lobby op te wachten. We herkenden hem eerst niet, hij was helemaal dik ingeduffeld en een muts op zijn hoofd. Het was op dat uur nog frisjes en hij reed met een motorfiets. In het half donker(met een oplaadbare toorts) hebben wij met hem afgerekend voor de boot(US$ 40 p/p) naar Mrauk-U heen en terug. Hij verzekerde dat de bootsman ons zou opwachten over vijf dagen. Met een pick-up zijn we naar de pier vertrokken(1.000 Kyat). Het werd weer duw en trekwerk om mij fatsoenlijk in de boot te krijgen, maar ik was mee en zat relaxed in de rolwagen. De stuurlui gooiden de trossen los en we konden beginnen aan een zes uur durende boottocht van +/- 70Km met afwisselende landschappen, enkele kleine dorpjes en het leven langs de boorden van de rivier. In het breedste stuk van de rivier wordt het op de duur eentonig, je ziet dan water en nog eens water en dat begint na een tijdje te vervelen. Precies om 7u zijn we vertrokken en iets na 13u meerden we aan in Mrauk-U.

In gezelschap van een triksjaw rijder, die de kleine bagage in zijn fiets meezeulde, trokken we van de kade naar het Nawarat Hotel. We hadden gevraagd aan de omstaanders hoe ver het hotel er vandaan lag. In een goede 10 minuten ben je er, had men ons gezegd. Met volle moed begonnen we aan de tocht door Mrauk-U, maar er kwam geen einde aan de weg. Na ongeveer twintig minuten in de brandende zon zagen we in de verte het hotel opdagen. Nu kwam het er op aan zo vlug mogelijk een kamer te kiezen die voor ons het beste paste. Het merendeel heeft bij de ingang twee treden, maar achteraan tegen de afsluiting zijn er kamers met maar 1 enkel trapje(kamer 105) en dat is te overbruggen. Er moest wel een en ander verzet worden in de kamer en de badkamerdeur moest er uit genomen worden om er nipt in te kunnen. We verbleven hier toch vier nachten. Na installatie van de bagage op de ruime kamer namen we in het restaurant van het hotel een late lunch en maakten voor de rest van de dag nog een uitstap naar enkele tempels in de buurt.

De Shittaung Pagode bereikten we als eerste en via een ommetje moesten we maar enkele treden doen. Normaal wordt hier de inkom betaald(US$5 p/p) voor de site van Mrauk-U, maar vermits wij langs een zijdeur binnenkwamen, hebben we, zonder het te willen, niets betaald. In het complex kom je nog treden tegen, maar overal waren er hulpvaardige mensen. Om in de donkere gangen iets te kunnen zien moet je licht kopen(1u voor 3.000 K). Alom staan in de rotsen uitgehouwen afbeeldingen en Boeddha’s. Op plaatsen waar je buiten een kijkje kunt nemen, heb je een mooi panorama op de site(menige tempels en stoepa’s). De volgende in het rijtje was de Ratanabon Pagode. Deze pagode is een grote stenen stoepa met weinig of geen versiering of uitsnijdingen. Hij is mooier van iets verder weg dan van dichtbij. Om in het complex te komen sta je voor een resem treden en via het steil hellend grasplein kom je er ook en bereidwillige toeristen staken een handje toe. De Andaw Paya bevindt zich tegen de Shittaung. Het is een mooi complex met prachtige Boeddhabeelden. Er zijn een drietal treden. De weg die we bewandelden liep ten einde aan de Pitaka Taik Bibliotheek. Veel stelt het niet voor en een foto hebben we er niet aan besteed. Het gebouw is volledig overdekt om verdere aftakeling tegen te gaan. We zijn op onze stappen teruggekeerd, ons wat opgefrist, iets warmer aangetrokken en naar het restaurant gegaan voor het avondmaal. Daarna was het bedtijd, want morgen konden we niet op onze lauweren rusten.

Vrijdag 23/01 Mrauk-U siteseeing

Om 8u stond de chauffeur van de Jeep, die we inhuurden via de receptie van het hotel, ons op te wachten. Er werd een gammel opstapje bijgehaald om mij op een menselijke manier in het voertuig te krijgen. Als iedereen goed gesetteld was, met de rolstoel als moeilijke passagier, werd het startschot gegeven. Uit veiligheidsoverweging had een uiterst bezorgde dame van de receptie een knaap van het hotel meegegeven om mij te helpen bij het in- en uitstappen. We vertrokken richting Lyauktaw via de Salafari Hills naar de Mahamuni Pagode. De rit gaat over een barslechte en stoffige weg langs vele droge rijstvelden. Aan de inkom van de pagode zijn een massa treden, maar er was hulp genoeg om mij boven te krijgen. De pagode oogt mooi van buiten en bezit een prachtig interieur met een mooie Boeddha. Uit deze pagode komt de Boeddha van Mandalay vandaan. We keerden terug via Vesali, een onooglijk klein dorpje met een pagode met een mooie grote zittende Boeddha. Op de verdere terugrit hielden we halt bij de Sakya Shwegu. Via een zandweg kom je aan een hoge trap die je naar de stoepa’s leidt. De stoepa’s zijn onderaan in baksteen, maar hebben gouden spitsen. De laatste stop voor vandaag was aan de Lankamanaung Pagode. Het is een mooie stoepa en het interieur is ook niet mis. Deze pagode is gebouwd in het jaar 1658. Na dit kort bezoek keerden we terug naar onze vaste stek en namen er onze lunch.

Wanneer het heetste van de dag voorbij was, gingen we te voet op verkenning in landelijk Mrauk-U. We bewonderden nog enkele stoepa’s en later slenterden we door de straten om de sfeer op te snuiven en de bevolking en hun dagelijkse bezigheden te observeren. De meeste aandacht ging bij ons naar de straatwerksters. Zij doen de job nog steeds zoals voor 11 jaar. Gehurkt zitten ze keien te klieven, daarna sorteren en in mandjes verder dragen en waar nodig de mandjes leegmaken. Ze dompelen zelfs de keien met de blote hand in de kleverige pek, om ze later met de hand over de weg uit te strooien. Wanneer dit onmenselijke werk ten einde is, staat een pletwals klaar om het geheel gelijk te rijden. We zagen ze in de namiddag volop bezig met keien sorteren en wegvoeren in hun mandjes en tegen de volgende ochtend was alles in kannen en kruiken, de weg was klaar om er over te rijden. Het moest ook, want de premier van het land werd verwacht. We hadden reeds een vermoeden dat er een hoogwaardigheidsbekleder zou komen opdagen, want om de zoveel meter stond een militair met het wapen in de aanslag. Rond 18u waren we terug in het hotel voor een grondige wasbeurt, want op de korte rit deze morgen kregen we meer dan genoeg stof te verwerken in de open Jeep. Wij hebben het geluk het stof te kunnen wegspoelen, maar voor die arme straat-werksters en werkers is het andere koek. Zij kunnen ongewassen in hun tentje kruipen, om de dag daarop elders aan de slag te gaan. Zij hebben werk en daardoor waarschijnlijk een beetje te eten. Na het avondmaal, dat lang op zich liet wachten, werd het stilaan bedtijd.

Zaterdag 24/01 Mrauk-U siteseeing

Voor de ganse dag hadden we een Jeep kunnen op de kop tikken aan een redelijke prijs. Om 8u zijn we kunnen vertrekken en we startten bij de verst gelegen bezienswaardigheid de Kotaung Paya. Wanneer je het complex aan de horizon ziet opdoemen, denk je als eerste aan de Borobudur tegen Yogyakarta op Java(Indonesië), maar minder fraai uitgewerkt. In plaats van Boeddha’s staan er rondom en dit op sommige plaatsen 5 verdiepingen hoog, allemaal kleine stenen stoepa’s. In ieder geval is het een indrukwekkend monument. Het interieur is sober, heeft weinig versieringen maar wel veel in de rotsen uitgehouwen beeltenissen van allerlei pluimage. Op de beeldjes zit nog steeds de originele kleur van weleer. In de halfopen gangen merk je links en rechts stenen Boeddhabeelden, waarvan sommige in nissen geplaatst. We hebben er van genoten, maar moesten verder naar Pisi Paya. Wegens de steile klim heb ik de vier grote stenen Boeddhabeelden niet kunnen zien, maar het is indrukwekkend. We zetten onze weg verder naar de Paya Ouk. Hier ben ik gewoon in de Jeep gebleven en heb zo goed als het kon de pagode bewonderd. Ook hier was de steile klim de boosdoener. Na Paya Ouk kwam de Mong Khong Shedu. Het is een mooie alleenstaande stoepa en is een kort bezoekje waard. De volgende in het rijtje werd de Shwegudaung Pagode. Ik heb Marie-Claire maar alleen laten gaan, de steile klim en de treden waren de boosdoeners. Het complex bevat twee mooie stoepa’s, die van de begane grond amper te zien zijn. De volgende mooie stoepa was de Sakyamanaung Paya. Hij ligt vlak en is op de top getooid met een goudkleurig koperen bewerkte spits. Het interieur mag er best zijn. Hierop volgde de Ratanamanaung, eveneens een pracht van een stoepa met een mooi interieur. Ik ben er niet binnen geweest wegens de alweer opduikende treden. Zinamanaung Pagode volgde hierop. Het was weer hetzelfde liedje een stel brede schuin hellende treden hielden mij weer uit het complex. Het is een pagode zoals er veel zijn. Voor we naar het hotel terug gingen voor de lunch werd nog halt gehouden bij de Lake Gate. Veel stelt het niet voor en het is zelfs geen stop waard. De oude en vervallen poort staat op een heuveltje boven een klein meertje. Een kijkje door de poort levert weinig spectaculairs op. Je hebt er wel een mooi uitzicht op de Zinamanaung Pagode. Het Bandoole Monastry kwamen we op onze weg nog tegen, Marie-Claire ging een vluchtig kijkje en vond het niet de moeite om mij mee naar boven te nemen, er zijn een 30-tal treden. Na dit alles werd het tijd om de innerlijke mens te spijzen en om even op adem te komen.

Tegen 15.30u zijn we terug op stap gegaan met de gehuurde Jeep en begonnen met een bezoek aan de grootste Boeddha van Mrauk-U. De pagode is zo goed als vlak, maar is niets speciaal, evenmin als het grote Boeddhabeeld. Haridaung Paya voor de zonsondergang. Er zijn wel wat treden tot aan een plateau, maar vanaf daar kan je een gans stuk van het complex bewonderen. Marie-Claire is nog hogerop gegaan, samen met een massa Birmezen, om van de zonsondergang te kunnen genieten. Het was vandaag toevallig niet zo’n mooie en dat viel tegen. Er waren in de late namiddag teveel wolken en de zon stak er zich gretig achter weg. Ze was daardoor vlug terug beneden en we konden aan de afdaling van de trap beginnen. Onze chauffeur riep enkele mannen om een handje toe te steken bij de afdaling en daarna bij het instappen in de Jeep. Mrauk-U is een platteland stadje of groot dorp, maar eens buiten de bebouwde kom is het precies of de tijd is er blijven stilstaan. Tegen 18u waren we terug in het hotel, waar we aan een grondige wasbeurt konden beginnen. Nadien was het eten en later doken we onder de lakens.

Zondag 25/01 Mrauk-U, bootuitstap naar de Chin dorpen

We vertrokken op het gewone uur(8u). Het hing vandaag aan een zijden draadje om aan transport te geraken. Alle Jeeps moesten stand-by blijven in Mrauk-U, want het reeds eerder aangekondigde bezoek van de premier, zou wel eens vandaag kunnen zijn. De chauf-feur die we tevoren hadden, moest in het dorp blijven. Een bediende van het hotel had voor de oplossing gezorgd. Haar schoonbroer heeft een Jeep en hij zou de klus vandaag klaren. Voor we Mrauk-U verlieten, wilden wij een kijkje nemen op de ochtendmarkt in Mrauk-U. Het is er elke dag markt, maar op zondag is ze veel uitgebreider en kleurrijker dan anders. We kochten er bananen en drinkwater voor onderweg en weg waren wij op weg naar een afgelegen aanmeerplaats voor bootjes. We zouden vandaag enkele Chin dorpen bezoeken en anders dan met een boot lukt het niet voor toeristen. Je moet nu al over een permit kunnen beschikken, maar daar had het hotelpersoneel voor gezorgd. De rit liep door heel landelijk gebied en langs primitieve dorpjes. Comfort kennen deze mensen niet, sommigen hebben wel TV, met de antenne op een hoge bamboestok geplaatst. We waren in geen tijd helemaal dooreen geschud. Zo’n slechte weg hadden we in Myanmar nog niet gedaan. Met vereende krachten hebben vier stoere mannen mij in en uit de boot getild en de steile oever op en af gedragen. De boottocht gaat langs ongerepte natuur, met hier en daar een eenzaam schamel hutje, waar een familie haast onbeschut leeft en woont.
Bij de stop aan het eerste dorp ben ik een heel eind over een smal pad naar boven gedragen en tot op het centrale plein gereden, onder de belangstelling van enkele oudere, in het gelaat getatoeëerde, vrouwen, die ons verwelkomden met een handdruk. Het dorp is nog zeer typisch. Hier kwam het er op aan, wie kijkt naar wie, want een rolstoel kennen ze hier niet en wij hadden nog nooit zo’n getatoeëerde vrouwen gezien. Het is mensonterend wat ze vroeger met de meisjes deden, maar gelukkig is die marteling nu verleden tijd. Naar we vernamen van een gids, werden de gezichten van de jonge meisjes zo verminkt om er minder mooi uit te zien en niet te worden mee genomen door slavenhandelaars. De tatoeages werden in één keer aangebracht in het ganse gelaat op de leeftijd van 7 tot 8 jaar. De morgen daarna werden de meisjes met opgezwollen gelaat wakker. Nu kunnen de oudere vrouwen er om lachen en zijn zij gewoon dat toeristen hen komen aangapen. Wij hadden het geluk er in het dorp een vijftal aan te treffen. Zij leven nu van de verkoop van eigen gemaakte prularia, zoals grote oorringen en felkleurige geweven lappen waar wij niets kunnen mee aanvangen. Eén van de vrouwen had grote gaten in haar oorlellen en er zaten een soort kleine hoedjes in metaal in. Wij hebben toeristen gezien die zo’n stel kochten voor 30.000 Kyat zonder af te dingen. In het dorp zag je veel hoestende, maar goedgezinde kinderen. De allerkleinsten lagen open en bloot. Van luiers of pampers heeft men hier nog geen weet. Hun motto is, al wat leeft moet lucht hebben.

Bij het tweede en derde dorp heb ik moeten verstek geven. De klim naar de dorpen was te steil en de weg te slecht om mij op een menselijke manier boven te krijgen. Het was ook minder interessant. De boottocht naar het eerste dorp, dat vrij toeristisch overkwam, neemt 2.15u in beslag stroomopwaarts. Het tweede ligt 15 minuten verder en het derde kom je tegen op de terugweg. De twee laatste zijn veel minder toeristisch en niet zo groot als het eerste. In het derde dorp wonen de helft Shin en de andere helft Birmezen.

Op de rivier zie je veel vissers, die in hun schamele bootjes de netten uitgooien. Er is ook veel bamboetransport. De lange en dikke bamboestokken worden tot vlotten bijeen gebonden en via het water naar Sittwe gevoerd. Per bamboestok ontvangen zij 150 Kyat, waarvan het overgrote deel wegebt aan tol en smeergeld onderweg. Hier en daar zie je vrouwen die op de oever de was doen. Ze wassen met de hand op een steen, spoelen in de rivier en al kloppend op de steen slaan zij als het ware het vuil uit de was. Zoiets is bij ons gewoon ondenkbaar. In de dorpen zie je de kinderen nog spelen, soms zelfs maar met een stukje hout in het zand of met een ander kleinood. Ze zijn nog niet verwend zoals bij ons en zijn waarschijnlijk veel gelukkiger dan de kinderen hier. Na het derde dorp hebben wij de terugvaart definitief aangevat en rond 16u waren we terug aan wal, om tegen 16.45u in het hotel aan te komen.

Maandag 26/01 Mrauk-U - Sittwe per boot en Sittwe - Yangon late namiddagvlucht met Air Mandalay 6 T 608, 16.50u - 18.10u

Vermits we heel vroeg moesten vertrekken uit het hotel(6.30u) en er geen mogelijkheid was om te ontbijten, het startte pas vanaf 7u, was het aangewezen een ontbijtpakket mee te nemen. We hadden het de avond voordien in het restaurant besteld. Tegen 7u kon met het inschepen beginnen en samen met een Zwitser hebben we van Mrauk-U afscheid genomen en koers gezet naar Sittwe. De Zwitser was, samen met nog vier andere toeristen, met ons naar Mrauk-U gekomen en toen we er aankwamen, hebben we afgesproken om samen terug te keren om de kosten van de boottocht te delen. We waren er van verwonderd dat de bootsman ter plekke was, maar blijkbaar is het ginds heel normaal dat de schipper op de terugkeer van zijn passagiers wacht. Het was,zoals bij de opkomst, in de vroege morgen nogal frisjes op de boot en we trokken de lichte gordijnen van het bootje dicht zo goed als het kon. Zeker tot 8.30u zagen we geen hand voor ons heen van de dichte mist, maar dan deed de zon haar werk prima en werd het stukken beter. Onderweg kregen we hetzelfde beeld te zien als bij opkomst en van die gelegenheid maakten we gebruik om wat te lezen, schrijven en soms zelfs een dutje te doen, want nu duurde de tocht 7 uur en dan wordt het saai. We waren in Sittwe om 13.15u en charterden aan de haven met ons drieën een pick-up en lieten ons naar een restaurant aan de waterkant voeren. De helm die de chauffeur van de pick-up droeg was voor ons lachwek-kend. Het was een model zoals de Duitsers droegen in de 2e wereldoorlog. De kost in het restaurant was tamelijk en niet te duur. Terwijl wij aan onze lunch bezig waren, zat de chauf-feur van de pick-up ons buiten op te wachten. Na het afrekenen in het eethuis werd stilaan tijd om op te krassen en ons naar de luchthaven te laten voeren, maar vooraf wilden we Mr. Zaw Lin Oo terug ontmoeten. Vermits wij met zijn drieën uit Mrauk-U teruggekeerd waren, was hij ons nog US$ 5 p/p schuldig en hoe klein het bedrag ook mag klinken, dat lieten we hem niet.

Bij aankomst aan de kleine luchthaven van Sittwe, die dringend aan een grondige opknapbeurt toe is, hebben we ingecheckt, maar hoe het er gebeurt tart elke verbeelding. We waren aan de incheckbalie om 15.15u en de hele procedure van het inchecken duurde tot 15.45u en dat voor een handvol passagiers. Men werkt er nog echt op een voorhistorische manier. Bij het inchecken worden je gegevens van je vliegticket en van je paspoort manueel overgeschreven. Wanneer dit klusje ten einde was, moest iedereen terug naar buiten, want het was volgens de “heren” van de luchthaven nog veel te vroeg om in de vertrekhal plaats te nemen. We zijn in één van de tavernen over het luchthavengebouw iets gaan drinken en hebben een rustpauze ingelast tot de tijd van gaan was gekomen. Bij de passencontrole doen zij de ganse manuele ceremonie nog eens over. De security is er dan weer onbestaande, je wordt niet eens bekeken. De boarding gebeurde weer over de tarmac en ik werd weer in het toestel gedragen met enkele mannen en op de laatste zit neergezet. Stipt op tijd zette de piloot het vliegtuig in beweging en van een file of wachttijd voor het opstijgen was hier geen sprake. Op deze vlucht kregen we frisdrank en een droge koek. We waren op het voorziene uur in Yangon. Eén wijze raad kan ik toekomstige reizigers meegeven, wanneer je met Air Mandalay moet of wil vliegen, moet je zeker je heen en terugvlucht herbevestigen. Hun vluchturen worden veranderd zoals je van broek veranderd, of in het slechtste geval wordt een bepaalde vlucht gewoon geannuleerd. Dit laatste gebeurde bij ons met de vlucht Mandalay - Yangon.

Tijdens het verdere verloop van onze reis in Myanmar vernamen we van andere
reizigers, dat de luchthaven van Sittwe voortaan door de overheid vier dagen per week gesloten wordt. We mogen ons gelukkig prijzen, dat we in Sittwe en verder naar Mrauk-U geraakt zijn en zijn kunnen terugkeren. Mrauk-U bezoeken was reeds maanden tevoren gepland en als het dan hier ter plaatse plots in het water valt, is dat een serieuze tegenvaller. Het verlof zou dan gans anders moeten verlopen en we zouden waarschijnlijk op meerdere plaatsen gekomen zijn, die we reeds eerder bezochten. Hoe lang de overheid deze regeling handhaaft, hebben we nergens vernomen. Het is koffiedik kijken.

Een taxi vinden aan de luchthaven in Yangon is geen probleem en zo waren wij vrij vlug van de luchthaven weg en op weg naar ons logies. Voor we aan het hotel waren, zagen we de verlichte Karaweik en vroegen de taxichauffeur om even halt te houden voor een foto. In het luxueuze Kandawgyi Palace Hotel betrokken wij kamer 401 en aan de deur van de kamer hadden we een mooi zicht op de Shwedagon, vooral bij donker is het complex prachtig verlicht. Na intrek op de kamer wilden we in één van de vier restaurants van het hotel ons avondmaal nuttigen. Het werd een ware ramp. Van de vier restaurants is er amper één toegankelijk voor rolstoelen. Alle andere bereik je via een stel treden en soms via de dienst-ingangen. Voor zulk een chick hotel is dat wel ondermaats. We zijn uiteindelijk op de plaats geraakt waar we wilden zijn, maar het geserveerde was niet zoals het zijn moest en we hadden er heel lang moeten op wachten. Dat waren in een klap twee minpunten voor het hotel. Na afrekening begon de miserie terug, want we wilden de lobby bereiken. De obers hebben ons dan langs buiten naar de hoofdingang geleid en het was voor hen opgelost. In dit restaurant zouden we niet meer terugkeren. In de lobby vroegen we waar we op het internet konden en men verwees ons naar het business center. We startten er de computer en wilden zoals altijd in onze Hotmail gaan, maar het lukte niet. We hebben achteraf pas vernomen, dat Hotmail en Yahoo in het hotel niet gangbaar is en in Myanmar op heel weinig plaatsen. Een vriendelijke dame achter de balie heeft ons een G-mail aangemaakt en zo konden wij het thuisfront bereiken. G-mail is in Birma het meest gangbare, maar dat wisten wij tevoren niet.

Dinsdag 27/01 Uitstap Yangon - Thanlyin

De taximan van gisteren viel zo goed mee, dat wij hem gevraagd hadden voor een daguitstap rond Yangon. Hij was vlug akkoord voor de prijs van US$ 30 en hij wachtte ons op om 8.30u. We begonnen met de centrale markt in Thanlyin. Het is een vrij grote, kleurrijke lokale markt, waar we menig kiekje hebben geschoten. De rolstoel trok de aandacht van veel marktbezoekers en dan komt het er op aan, wie kijkt naar wie. Niet iedereen wil zo maar gefotografeerd worden en je moet soms heksentoeren uithalen om bepaalde personen op de gevoelige plaat te kunnen vastleggen. Nu we toch in Thanlyin waren, bezochten we er de Kyauktan Pagode, ook gekend als Kyaik-Khauk Pagode. Het is een mooi complex, maar het is als een kopie van de grote Shwedagon in Yangon. Je gaat er ook met een lift naar boven en je kunt een rondgang maken rond de goudkleurige stoepa. Van dit complex gingen we naar de Ngadathyi Pagode. Het is ook een mooi complex, waar je zonder veel moeilijkheden binnen gaat. In de centrale stoepa staat een reusachtig Boeddhabeeld te pronken. Hierna kwam Ye Le Paya aan de beurt op een eilandje gebouwd. Dit complex heb ik van op de wal moeten aanschouwen, want het is enkel via een hoge trap en met bootjes bereikbaar. De lokale bevolking neemt de boot en betaalt een habbekrats, maar wanneer ze toeristen zien verschijnen, ruiken ze “money” en met de volkse bootjes mag je niet mee. Er vaart voor de toeristen een apart bootje en je betaalt er 4.000 Kyat p/p heen en terug. De inkom is voor iedereen gelijk 1.000 Kyat. Het loont zeker de moeite om de overvaart te doen, want het is een prachtig complex.
Wanneer Marie-Claire terug was van haar bedevaart naar dit mooie heiligdom, vatten we de terugtocht aan richting Yangon naar Thaketa Township. Je kan dit “dorp” vergelijken met bij ons Bokrijk. Je vindt er huizen en afbeeldingen uit alle verschillende staten van Myanmar. Het domein is zo groot, dat je er best per wagen in rondrijdt en halt houdt wanneer je iets speciaals tegenkomt. Voor ons westerlingen is het minder interessant, maar de Birmezen genieten er met volle teugen van. Het dorp is gelegen nabij de Thanlyin brug en je betaalt er US$ 3 p/p en voor de wagen nog eens 1.000 Kyat. Het is dagelijks geopend van 10u tot 17u. behalve met het Birmees Nieuwjaar in april. Na een kort bezoek aan dit Birmees Bokrijk zijn wij naar Yangon teruggekeerd en bij de Kaba Aye Pagode gestopt. Het complex is een en al kitsch met een centrale pagode met een mooie stoepa en prachtige Boeddha’s binnen en een mooi Mahamuni Boeddhabeeld. Je komt er in zonder de minste oneffenheden. Als laatste voor vandaag stopten we bij de Ngadathyi Pagode aan de beurt. Aan deze pagode kan je met de wagen tot boven rijden en dan heb je reeds een goed zicht op de pagode. Voor de pagode zelf zijn een 20-tal treden. De tempel wordt gesierd met een mooie reusachtige zittende Boeddha, die tot hoog in de vierkante stoepa reikt. Hier wordt UD$ 2 p/p gevraagd. Bij het verlaten van dit complex vroegen we aan de chauffeur om ons naar het Golden Duck Restaurant te voeren in het parkje tegenover de Shwedagon. Het is een Chinees restaurant, dat vooral door de jeugd wordt bezocht. Je wordt er vlug bediend en de maaltijden zijn af en niet duur. Na het beëindigen van ons avondmaal vroegen we om een taxi, om ons naar het hotel terug te voeren. We waren moe maar voldaan na een dag van bezoekjes in de hitte.

Woensdag 28/01 Siteseeing Yangon

We deden het vandaag wat rustiger aan en lieten ons, na een uitgebreid ontbijtbuffet, met een taxi naar de Karaweik Hall op het Kandawgyimeer brengen. We wilden de Karaweik benaderen, maar die is in een park gelegen en daarvoor moet 300 Kyat p/p inkom betaald worden. Geen probleem, we betalen en gaan tot bij de ingang van het mooi ogende restaurant. Bij de trap staan twee mannen en die weigeren ons pertinent de toegang tot het gebouw. Het was op dat ogenblik gesloten en we konden, na reservatie, ’s avonds terugkeren om er te komen eten. Het lag niet in onze bedoeling om er echt binnen te gaan, maar gewoon om er foto’s te kunnen van nemen en zelfs dat mocht van de heren blijkbaar niet. Ze kennen dan nog Marie-Claire niet, want in zulke situaties kan zij heel categoriek zijn en drijft zij haar wil door en gelijk heeft ze. Onder gemompel van de heren bewakers is zij gegaan waar zij wou, om de gewenste foto’s van het gebouw te nemen. We zijn het daarna maar afgedropen en we wilden onze weg verder zetten over een teakhouten loopbrug op de oever van het meer. Ook hier maakten we weer een misrekening, want het gebruik van deze wandelbrug is betalend. Enkele personen houden eventuele bezoekers in het oog en ver loop je niet zonder US$ 2 p/p af te dokken. Het was voor ons een goed alternatief om de afstand van de Karaweik naar ons hotel te overbruggen. Je loopt er rustig en vrij en kunt genieten van de prachtige natuur rond het meer, terwijl het autoverkeer op de baan naast het hekken voorbijraast.

Terug in het hotel hebben wij ons op het terras neergezet met een deugddoend drankje en een korte rustpauze ingelast. We hielden het er vlug voor bekeken en vroegen een taxi naar de Maha Wizaya Pagode tegenover de Shwedagon. De hoofdingang heeft een overdekte traphal, maar met de wagen kan je via een zijstraat binnen zonder treden te moeten doen. Het complex is heel en al kitsch. De militaire junta heeft willen tonen hoe gelovig ze zijn en hebben daarom dit complex laten bouwen. Het werk is hoogstwaarschijnlijk door dwangar-beiders uitgevoerd. Het is niet echt de moeite om het te bezoeken. Buiten het complex namen we een taxi naar het centrum van Yangon met als eindpunt de Sule Pagode. We zijn er niet binnengegaan, maar verder het centrum ingetrokken in de richting van de haven, om het koloniale Strand Hotel te bezoeken. In de mate van het mogelijke hebben wij het gelijkvloers bezocht, maar we hebben er geen thee of frisdrank gedronken wegens te duur.
Yangon is wel de voormalige hoofdstad, maar komt over als een plattelandstad. Veel gebouwen en flats kunnen meer dan een opfrisbeurt gebruiken. Gebouwen in zulke staat zouden bij ons gesloopt of degelijk gerenoveerd worden.

Rond 15.30u charterden we in het centrum een taxi om ons naar de lift van de Shwedagon te voeren voor een uitgebreid bezoek van enkele uren. We zijn er 11 jaar geleden geweest, maar nog steeds kwamen we ogen tekort om alles goed in ons op te nemen. Het is en blijft een prachtig complex, al vonden wij wel dat er hier en daar verval optreedt. Zo zijn de bruingele faiencetegeltjes rondom de grote stoepa niet meer in zo’n goede staat als weleer. Waarschijnlijk worden ze wel vervangen, maar dan in een later stadium. We vonden het jammer dat de grote gouden stoepa in een stelling was ingepakt, zo konden we geen glimp opvangen van de diamant, die in de top van de stoepa is ingewerkt. Normaal kan je de edelsteen zien aan de zuidwest kant. Je moet dan aan het naga beeldje op de zwarte cirkel gaan staan. Wij moesten er zelfs geen moeite voor doen. Op regelmatige tijdstippen zie je een klein goudkleurig bakje vertrekken aan een kabelbaan. De kabelbaan brengt geofferde goudblaadjes naar de top en door werklieden worden ze aan de gouden stoepa gekleefd. Om 17.15u startten de veegploegen met het schoonvegen van de vloer rondom het complex. Elf jaar terug was het een eer om te mogen deelnemen aan het schoonvegen van de vloer. Het is nu misschien nog zo, maar het kwam ons anders over. De vrouwen giechelden meer dan ze met hun borstels werkten, maar ze werden door een ploegbaas in de gaten gehouden en op de vingers getikt, figuurlijk. Nadat de zon achter de horizon verdwenen was en alle lichten aan waren, zijn we terug naar de lift en naar beneden gegaan om 19.15u. Met een taxi waren we vlug in onze stek, het Kandawgyi Palace Hotel. Na een opfrisbeurt gingen wij op pad naar het, tegenover het hotel gelegen
Yin Fong Sea Food Restaurant
Kan Yeik Road, Mingalar Taung Nyunt, Yangon
Dit restaurant maakt ook deel uit van het hotel. We hebben er lang op onze bestelling moeten wachten, maar het was goed maar vrij duur. Na het afrekenen waren wij snel en veilig aan de overkant van de weg, want de securityman hield het aanstormend verkeer voor ons tegen. Nu was het maar een boogscheut naar de hoofdingang van het hotel, waar de portiers reeds kwamen gelopen om mij de trap op te dragen. Zij hebben wel fluitjesmacht, maar het lukte met drie personen.

Donderdag 29/01 Yangon - Hpa-An 250km

8.30u was het uur dat we hadden wij afgesproken met Kine Tha Zin Travels & Tours om op rondrit te vertrekken voor een dertiental dagen. In de lobby van het hotel zaten Robin, onze chauffeur, samen met een bediende om met ons de rondrit even door te nemen en om een voorschot van het verschuldigd bedrag te innen. Van het moment dat de formaliteiten vervuld waren, konden wij inladen en vertrekken. Vermits Robin met een elf seater rijdt, hadden we plaats zat en zaten we vrij comfortabel voor de lange afstanden. De eerste stop was in Bago, waar we het Kha Khat Wain Kyaung Monastry bezochten met +/- 600 monniken. Het was net etenstijd en we vonden het vervelend dat we hen nu stonden te begapen. Uit grote aluminium ketels wordt de rijst verdeeld, zodat ieder zijn deel op zijn bord krijgt. Ze schrokken het voedsel met de rechterhand naar binnen en al vlug dropen de eersten naar buiten af terug op bedelronde. Bij het buitengaan doen de monniken het restant van hun bord in een grote pot en bij de volgende maaltijd wordt het bij de vers gekookte massa gevoegd. Na deze kleine daad ontvangt iedere monnik een snoepje. In Bago ben je niet geweest als je de grote liggende Boeddha in de Shwethalyaun Boeddha Paya niet gezien hebt. Je komt er niet in zonder US$ 10 p/p te betalen, zelfs niet om even te kijken en daarna weg te wezen. In Bago zijn ze op dat gebied heel strikt. De tweede grote bezienswaardigheid in Bago is de Shwe Madaw Paya. Het complex omvat een indrukwekkende goudkleurige ronde stoepa. We zijn er voorbij gereden, hebben er een foto genomen en zijn doorgereden. Robin zijn maag begon te grollen en voor we Bago verlieten, is hij bij het Hanthawaddy Restaurant, Hinth Street 192, Shin Sawpu Quarter, Bago gestopt. Het is een net eethuis en de soep(een grote kom) is er lekker en niet duur. Het wordt door veel toeristen bezocht, die in de omgeving van Bago met een wagen rondtrekken. Op de weg verder naar Hpa-An was er, volgens onze chauffeur, niets netjes om je honger te stillen. Omstreeks 17.30u waren we in Hpa-An, hoofdstad van de Kayin State en nu kwam het er op aan degelijk logies te vinden in dit godvergeten boerengat. Marie-Claire heeft weer eens menige kamers gezien en we zijn uiteindelijk gestrand in het nieuwe, maar vrij basic opgevatte Tiger Hotel. De kamer was groot, het beddengoed netjes en de badkamer was proper na een grondige schrobbeurt door enkele jeugdige medewerkers op hun blote voeten en gewapend met een oude vod in plaats van een dweil. Het avondmaal hebben we genuttigd in een plaatselijk restaurant, waarvan de naam mij niet meer te binnen schiet. Het was er goed en niet duur.

Vrijdag 30/01 Hpa-An - Moulmein

Klokslag 8.30u startte Robin zijn wagen, maar niet voor lang. We waren net de straat van het hotel uit, toen hij stopte aan de Shwe Yan Ma Yaw Pagode. Ik liet het aan Marie-Claire over om een kijkje te gaan nemen in het complex en zij vond het niet de moeite voor mij om er voor uit de auto te stappen en de trap op te klauteren. Het was gemakkelijker geweest indien we de korte afstand te voet hadden afgelegd. Onze chauffeur heeft waarschijnlijk onvoldoende inzicht in deze materie. Onderweg hielden we stops aan enkele stoepa’s. Bijna de ganse rit van Hpa-An tot Moulmein reden we door een mooi karstenlandschap. Even buiten Hpa-An bezochten wij de Kawgon Caves. In de grot zijn duizenden Boeddhabeeldjes uit de rotsen in basreliëf gehouwen en gekleurd. Het is gewoon prachtig en je staat er van versteld, dat alles na jaren nog zo intact is. In de grote ondergrondse half open zaal staan, liggen en zitten Boeddha’s van groot naar klein. De volgende stop was bij de Kyaik-Ka-Lat Monastry. Boven op een rots, die boven het water van een kunstmatig meertje uitsteekt, bevindt zich een pagode. Je komt er via een brug die over het meer heen is gelegd. Wij zijn er wel samen geweest, maar de pagode heeft zelfs Marie-Claire niet van dichtbij gezien. Hiervoor moet je aan een klimpartij beginnen via een steile bamboeladder met heel hoge sporten en dat durfde ze niet aan. Het zicht van verder weg op de kleine rots met daarop de pagode is een foto waard. Het complex ligt te midden van het meer en tussen de rijstvelden.

De Lumbini Garden ligt aan de voet van de Zwe Ga Bin Bawdi Tahtaung. We hebben er enkel de vele Boeddha’s gezien, verspreid in de wijde natuur. De bijhorende pagode is te bereiken mits een klim van +/- 3 uur en dat vond Marie-Claire een beetje veel. Het is niet alleen de drie uren klimmen, je moet daarna nog terug naar beneden komen. Onderweg zijn we een lokaal restaurant binnengestapt en er geluncht. Na de lunch werd halt gehouden bij Thamanya voor bezoek aan de graftombe van de monnik Sayadow. Het is een mooi gebouw, maar het lichaam van de monnik is in 2008 weggehaald door een groep militairen op vraag van de junta. De monnik had tijdens zijn leven zulke invloed, dat de overheid vreesde dat de bevolking dit oord zou omtoveren tot bedevaartplaats en dat willen ze ten stelligste vermijden. In het grafmonument rest nu enkel een lege kist. Vanaf het grafmonument zijn we te voet terug gegaan naar de Thamanya Pagode. Dit complex is niet de moeite om er speciaal voor te stoppen, we moesten er toch voorbij. De Sadaing Caves volgden op de Thamanya Pagode. Er zijn een massa treden en de grot is in verval. Het is geen bezoek waard, naar onze mening.

Moulmein of Mawlamyine is de derde grootste stad van Myanmar en was
tussen 1827 en 1852 de hoofdstad van “British Burma”. Het is lang de
belangrijkste haven geweest voor uitvoer van teak, maar die activiteit is
sterk achteruitgegaan.

Nu naderden we stilaan Moulmein. We vroegen aan Robin om naar het Attran Hotel te rijden. Voor we aan dit hotel toe waren, hebben we nog foto’s genomen van de twee oude moskeeën in de straat, een blauwe en een groene. Ze zijn allebei dringend aan restauratie toe en kunnen meer dan een likje verf gebruiken. We hebben thuis getracht om er te reserveren, maar het is ons niet gelukt en het is nog best ook. Marie-Claire heeft enkele kamers gezien en wijselijk besloten om er niet te overnachten. De vraagprijs was US$ 35 en dat terwijl de kamers vernuft rieken en piepklein zijn. Er werd geen cent disconto gegeven zelfs niet voor een verblijf van drie nachten. Nu moesten we op zoek naar degelijk logement. Het Ngwe Moe Hotel oogt mooi, maar de kamers zijn het allesbehalve en ik zou nooit in de badkamer gekund hebben wegens te smalle deuropening en de deur verwijderen wilden ze hier niet doen. Onze chauffeur wist het niet meer en zei, er is voor het overige niets dat comfortabel is in deze stad. We waren met die uitspraak helemaal niet gediend. We konden toch niet in de auto slapen. Hij heeft nog wat rondgetoerd in Moulmein en plots zagen we het Sandalwood Hotel. Dit was onze laatste hoop. Heel voorzichtig is Marie-Claire er binnengegaan en gevraagd of zij een kamer vrij hadden op het gelijkvloers en of zij ze even mocht keuren. Het viel zo goed mee, dat ze binnen de kortste keren terug buiten was om mij het heuglijke nieuws te brengen. De prijs viel best mee, US$ 25, de kamer was groot en ik kon in de badkamer mits het wegnemen van de deur. Meer moest het voor ons niet zijn. Voor het ontbijt zouden we naar de eerste verdieping moeten, maar we kwamen tot een akkoord om het op de kamer te nuttigen. Een restaurant is er niet aan het hotel, maar in Moulmein zijn wel meer degelijke eethuizen. Na installatie op de kamer reden we naar het restaurant van het Ngwe Moe Hotel, waar deze avond in open lucht een barbecue werd gehouden en dat kon niet slecht zijn. Wanneer ons buikje bol stond, zijn we opgestapt en onder de lakens gekropen, want in Moulmein is na valavond niets te beleven. Het is een pikdonkere stad bijna zonder straatverlichting.

Zaterdag 31/01 Moulmein en omgeving

Na het ontbijt op de kamer konden wij om 8.30u vertrekken en we startten met de kleurrijke en pittoreske ochtendmarkt in Moulmein. Het is een drukke en lawaaierige markt. Voor het leven aan de vissershaven waren we te laat, want de vers gevangen vis wordt vroeg in de morgen aan wal gebracht. Hier en daar kom je in het roze geklede bedelende nonnen tegen met de bedelnap in de hand. Monniken hebben we er in het straatbeeld niet gezien. Het openbaar vervoer in Moulmein gebeurt met oude Chevrolet vrachtwagens, waarvan de laadbak is overdekt en er zijn op de zijkanten smalle banken geplaatst. Sommige van die voertuigen zijn echte wrakken, die bij ons reeds lang op de schroothoop zouden beland zijn. Wanneer we voldaan waren van het marktgebeuren, zijn we de wagen ingestapt en buiten Moulmein naar het veer voor het Champoo-eiland(Kyun Gyaungse) gereden. Met man en macht werd ik weer de boot ingeloodst en weg waren wij, op naar het heiligdom op een klein eilandje. Het is als één groot complex met menige stoepa’s in alle maten en kleuren, maar veelal in goudkleur of hevig geel. Er ligt een goed pad zodat je gemakkelijk op alle plaatsen op het eiland kunt komen. De boot heen en terug kost 5.000 Kyat en de bootsman gaat mee het eiland rond. Bij terugkomst aan wal werd het tijd om naar de Pagodeheuvel te rijden. Hier kwam de Kyaikthanlan Pagode of de “Old Moulmein Pagoda”, waar de “Burma girl was ‘a-settin” uit Kipling’s bekend werk, als eerste aan de beurt. Een stel overdekte trappen leidt je naar de top, maar je kunt ook gebruik maken van een lift om je naar boven te laten brengen. Deze service is uiteraard tegen betaling van een “donation” van 1.200 Kyat. Het complex is mooi, maar het vergaat in het niets in vergelijking met de Shwedagon in Yangon. In één van de bijgebouwen wordt, naar verluid, een tand van Lord Boeddha bewaard. Als we alle plaatsen bijeentellen waar zogezegd tanden van Boeddha bewaard worden, moet die nogal een stel tanden bezeten hebben. Het exemplaar dat hier achter tralies en glas tentoon-gesteld wordt, is een hele brok van wel 10 cm lang. De grote stoepa is goudkleurig geschil-derd. We hebben er wel enige tijd rondgedrenteld, want we wilden niets missen nu we toch boven waren. Wanneer we aanstalten maakten om de lift te nemen, kwam Robin, onze chauffeur puffend en hijgend via de trap aangestrompeld. Hij zei “no power” en daarmee wisten we dat we op de lift niet hoefden te rekenen,maar wat nu. We vernamen dat de stroom-panne wel de ganse dag kon aanslepen en we hadden geen trek om hier boven zo lang te wachten tot de lift eindelijk zou werken. Met vier personen ben ik uiteindelijk de trappen af gedragen en konden we onze weg verder zetten.

De Mahamuni Pagode op de pagodeberg staat niet al te ver van de Kyaikthanlan Pagode verwijderd en stelt niet zo heel veel voor, maar de kopie van dé Mahamuni Boeddha uit Mandalay is prachtig. Het was alleen jammer van de stroompanne, want nu stond het Boeddhabeeld in het donker terwijl het anders in een overvloed van licht baadt. Voor we aan een volgend item begonnen, nuttigden we in een lokaal restaurant onze lunch en schuilden er tot de grootste hitte voorbij was tot 15 uur. Bij het terugkomen van de heuvel hielden wij een stop bij het Seidon Mibaya Kyaung Monastery. Het is een pracht van een oud klooster met fijn uitgesneden houten ornamenten en met houtsnijwerk versierde deuren. Het is wel moeilijk om binnen te geraken. Aan de straatkant is een overdekte trap en aan de zijkant ligt een smal hobbelig pad, dat met een rolstoel niet doenbaar is. Ik heb daarom het klooster niet kunnen bezichtigen. Bij het verlaten van het klooster zetten we koers naar de U Zina Pagode.

De U Zina Pagode is genoemd naar een persoon genaamd U Zina, maar niemand weet wie hij was. Sommigen zeggen dat het een wijsgeer was, die leefde ten tijde van koning Ashoka en dat hij een gewone dorpeling was, die terwijl de andere dorpelingen asperges oogstten, in een bos een pot vol goud vond. De oude naam van deze pagode is Kyaikpatan, genaamd naar de witte heuvel waar zij op staat. Volgens de legende is op die plaats in de 3e eeuw voor Christus de eerste pagode gebouwd. Nu stelt ze niet veel voor.

De laatste stop voor vandaag was bij de U Khanti Pagode. Het complex heeft een mooie vierkanten gouden stoepa met aan de onderzijde kantwerk in verguld blik zoals vele stoepa’s in Myanmar. In het midden van de stoepa zit een reusachtig Boeddhabeeld dat reikt tot in de nok. Voor het overige is deze tempel niets bijzonders. Nu dropen we stilaan af naar onze vaste stek in Moulmein, het Sandalwood Hotel voor een opfrisbeurt. We hadden met de chauffeur afgesproken om ons op te halen voor het avondeten tegen 19.30u. We zouden terug naar het Ngwe Moe Restaurant gaan en daarna tussen de lakens kruipen. Zo lekker het er gisteren was, zo slecht was het eten er deze avond. We zijn er niet meer terug geweest.

Zondag 01/02 Daguitstap Moulmein

Om 8.30u werd het startsein gegeven en vertrokken we richting Mudon en Thanbyuzayat. Pagodes kunnen wij moeilijk voorbij rijden zonder die te bezoeken. Het was nu niet anders. De Kyaikmarow Pagode heeft een prachtig interieur. De pilaren zijn bekleed met kleine spiegeltjes in mozaïekvorm, die schitteren in het licht van de vele lampen. Centraal staat een groot Boeddhabeeld en voor de rest is deze pagode volgestouwd met kleinere maar prachtige Boeddhabeelden. Rondom staan tegen de muren van de tempel kleinere exemplaren van deze heilige man. De rit werd vervolgd tot bij Win Sein Taw Ya de grootste liggende Boeddha ter wereld. Hij meet 170m en is 8 verdiepingen hoog. Er wordt reeds jaren aan het megalomane beeld gewerkt en het zal nog jaren aanslepen eer het voltooid is. Je hebt de mogelijkheid om er binnen te gaan, maar naar het zeggen van Marie-Claire is er niets te zien. Tot nu toe zijn het allemaal lege kamers of zalen. De oprijlaan naar het domein wordt geflankeerd door een lange rij stenen bedelmonniken met de bedelnap in de hand en dit tot tegen de inkomboog. De liggende Boeddha is een imposant bouwwerk, omgeven door talrijke kleine stoepa’s. Het geheel is het idee van een Birmese monnik en wordt gefinancierd door giften. Hij kreeg bij het begin van het domein een standbeeld en je ziet hem met de bedelnap in de hand. Na een frisdrank namen we afscheid van het domein.

In de buurt van Mudon bezochten wij de dorpjes Kandawgyi en Kandawlay, die voornamelijk bekend zijn voor het weven van longyi’s. We kregen van een vriendelijke dame de ganse uitleg van het proces, het spinnen van de zijde, het op spoelen winden van de draden en tot slot het weven aan de primitieve weefgetouwen. Alles is nog handenarbeid en dus heel arbeidsintensief. Het werk is in hoofdzaak voor de vrouwen weggelegd, die hun werkplaats onder hun huizen hebben ingericht. Zij zitten er koel als het buiten heet is en droog wanneer een tropische plensbui passeert. Door goedlachse en speelse kinderen werden we uitgewuifd en die kinderen vroegen nog geen “money” of “bonbon” of “pen”. Zij zijn blijkbaar nog niet door het toerisme aangetast. De vrouwen trachten natuurlijk hun longyi’s aan de toeristen te verkopen, maar wat kunnen wij thuis met een longyi aanvangen. Onze chauffeur heeft er hem een aangeschaft.

Na het afscheid van de vrouwen aan hun weefgetouw en de lachende kinderen van Kandawgyi lag het in onze bedoeling de “Death Railway of doden spoorlijn” te bezoeken. Meer dan een oude locomotief op een eindje spoor hebben we er niet gezien en naar het zeggen van onze chauffeur is er geen mogelijkheid om meer te zien te krijgen, maar we hadden reeds ondervonden dat hij van veel zaken niet op de hoogte was. Hij was vrij laks, wanneer hij iets niet goed wist of kende, deed hij ook geen enkele moeite om het aan iemand te vragen.

Geïnteresseerden aan WO II kunnen ten zuiden van Mudon nog een deel van de spoorlijn bezoeken. Deze beruchte spoorweg van 415 Km, bekend door de film “De brug over de rivier Kwai”(Thailand), werd door de
Japanners op 16 maanden gebouwd met de hulp van duizenden krijgsgevangenen. Het kunstwerk, dat reeds na 18 maanden gebruik, door de geallieerden gebombardeerd werd, heeft naar ruwe schatting het leven
gekost aan 16.000 krijgsgevangenen en minstens 90 tot 100.000 coolies of dragers, maar die worden met moeite vernoemd.

Wij wisten toen we er passeerden niet dat je meer dan alleen maar een oude locomotief op een stukje spoor kon zien en we zetten onze weg verder en zo bereikten wij de kust in Sitse Beach, waar we onze lunch nuttigden in één van de vele lege eethuizen langs het verlaten strand. Het was er behoorlijk netjes, maar naar het toilet gaan was er hier voor mij weer eens niet bij. Zoals op zoveel plaatsen heeft men hier geen westers toilet en dan lukt het voor mij absoluut niet. Rond 15u wanneer de grootste hitte voorbij was, stapten we terug in de wagen om in Kyaikkami bij de pagode met dezelfde naam of ook Ye Lel Paya “pagode te midden van water” genoemd, even halt te houden. De lokale bevolking spreekt van Kyaikkami Ye Lel Paya. Naar verluid werd deze pagode gespaard bij de grote tsunami en in Myanmar spreken de meeste mensen van een wonder van Lord Boeddha. De tempel staat inderdaad pal tegen het water aan en bij hoogtij komt het water vrij dicht bij de pagode. Het buitenzicht van de tempel is simpel en armtierig en hem bezoeken is met een rolstoel niet haalbaar door de vele overdekte treden. Marie-Claire is alleen naar binnen gegaan en was vrij vlug terug. Vrouwen hebben geen toegang tot het allerheiligste, zij mogen dit deel van de pagode maar naderen tot op 30m, kwestie van discriminatie.

Terwijl ik, samen met de chauffeur, in de wagen wachtte op de terugkomst van Marie-Claire, stopte een man met een moto en in uniform naast ons. Robin moest al zijn papieren tonen en ook onze reisroute en daar boven op moest hij kopieën afleveren van ons paspoort en visum. Ik vroeg hem of er problemen waren en hij antwoordde mij, neen het is maar een routinecontrole. Hij bleef er in ieder geval goedgemutst bij. Als Marie-Claire terug was, konden wij vertrekken naar Thanbyuzayat voor het bezoek aan de militaire begraafplaats. Op dit kerkhof liggen de gedenkstenen van 1.200 jonge soldaten. Van velen zijn er zelfs geen resten gevonden, alleen hun naamplaatje was genoeg om te weten over wie het in feite ging. Er liggen gedenkstenen van Britse, Indische, Nederlandse en Indonesische jonge mannen. Het onderhoud van dit kerkhof, en het wordt degelijk onder handen genomen, wordt betaald door het Britse Gemenebest. Zij hebben er de meeste soldaten verloren en niet enkel door te vechten, maar door ziektes als malaria, difterie en cholera. Velen zijn door de Japanners doodgeknuppeld. Van een parkwachter, Mr. Thet Mon, kregen we een degelijke en uitgebreide uitleg en werden door hem zelfs op de thee gevraagd. Het begon stilaan te duisteren, toen we terug bij de wagen aankwamen en Robin bleek dit niet echt leuk te vinden. Het was nu 17.45u en we hadden nog een heel eind te gaan naar Moulmein en dat grotendeels in het pikdonker, want straatverlichting zoals bij ons is hier niet gekend. Om 19.15u arriveerden we veilig en wel aan het hotel. Eerst even naar het toilet en dan vertrokken we voor het avondeten. Vermits het gisteren minder goed was in het Ngwe Moe Restaurant, kozen we nu voor Restaurant Peking in de hoofdstraat. Het was er niet slecht, maar vrij duur voor wat we maar op ons bord geserveerd kregen.

Maandag 02/02 Moulmein - Taungoo

Omdat we vandaag een hele rit voor de boeg hadden, werd besloten vroeg te vertrekken. Doordat we vroeg op pad waren, kregen we nu mooie ochtendtaferelen voorgeschoteld. Zo zagen we hele rijen bedelende monniken, die hun bedelnap gretig openden voor naar buiten gekomen bewoners. Die deelden rijst, bananen en ander fruit uit aan de hele rist monniken en het ging door tot hun voorraad was uitgedeeld. Op een andere plaats fietsten statige meisjes op weg naar school. In Vietnam zagen we dit reeds, maar daar zitten de meisjes nog gratievoller op de fiets dan hier in Myanmar. Veel cultuur moesten we vandaag niet verwachten, maar helemaal zonder kunnen wij het moeilijk stellen. Zo hielden we halt bij de Shwe Zayan Pagode in Thaton. Naar verluidt, bevinden zich vier tanden van Boeddha in een schrijn in een bijgebouwtje van de pagode. De grote stoepa is een afgietsel van de Shwedagon maar dan goudgekleurd.

We hadden de chauffeur gevraagd om even te stoppen bij een postkantoor. In een klein dorp was het zover. Marie-Claire is met Robin op pad gegaan. Ze moest zich een weg banen tussen de kippen en de geiten om in het kleine gebouw te geraken. Het postkantoor was meer iets zoals hier te lande de postpunten. Naast etenswaren, keukengerei en allerlei gereedschap verkocht zij ook postzegels en er hing zelfs een heuse verroeste brievenbus aan een pilaar buiten het huisje. Waarschijnlijk wordt die ooit wel eens gelicht en komen de poststukken misschien wel terecht. De dame was vol lof over haar zaak en ze wilde perse dat Marie-Claire een foto van haar en haar shop nam. Fier als een pauw poseerde ze samen met twee geiten voor de deur van haar winkeltje.

De straattaferelen hielden niet op. Zo stopten we bij een noest werkende smid. Met de hand bediende hij zijn blaasbalg om het vuur aan te wakkeren, waarna hij het te smeden recipiënt op het gloeiend hete vuur legde en het daarna kloppend smeedde naar de gewenste vorm. Zulke toestanden zie je nog enkel in minder ontwikkelde gebieden. Ettelijke kilometers verder waren we getuige van een ander tafereel. Langs de weg stonden enkele grote kramen met gedroogde vis. Hoe ze de vissen juist behandelen weet ik niet, maar ze worden gekuist en volledig opengereten en in een bepaalde vorm gelegd. Daarna wordt de vis op grote tafels te drogen gelegd in de zon aan de oever van de visrijke rivier. Na het drogen wordt de vis in stapels tentoon gelegd in de verschillende viskramen. Volgens onze chauffeur is de gedroogde vis hier vrij duur en hij beweerde, dat hij nooit van deze vis zou kunnen eten omdat hij het niet kan betalen met zijn maandelijks loon. In de late namiddag, toen de zon reeds een warme gloed uitstraalde, hadden we tegenliggers. Een hele rist ossenkarren geladen met stro kwamen van de rijstvelden terug en keerden huiswaarts. De kleuren die de late namiddagzon op de karren neerzette waren gewoon prachtig. De arme rijstboeren wuifden ons vriendelijk toe.

Op een zeker ogenblik nam de chauffeur een voor ons onbekende afslag. Die weg leidde naar de in aanbouw zijnde autosnelweg van Yangon naar Mandalay. Zijn bedoeling was om tijd te winnen. We zouden via de gewone en kleinere baan veel langer onderweg zijn naar onze eindbestemming van vandaag Taungoo. De snelweg is heel eentonig, want er is gewoon niets te zien onderweg dan alleen maar velden. We hadden het plan opgevat om te logeren in Myanmar Beauty Hotel, Pauk Hla Gyi Street 801, Min Gyi Nyo ext. Quarter, Taungoo
Tel.: + 95/54-23270/23527
E-mail: fourdoctors@mptmail.net.mm
De familie Peeters hebben er ons met lof over gesproken en het zijn ook Belgen, dus kon het niet tegenvallen, dachten wij. Niets was echter minder waar. Met een rolstoel lukt het er niet, want bijna alle deuren zijn er te smal en voor een mindervalide is het er te primitief. Na een bepaald uur is er geen licht en geen warm water meer. Het moet er wel heerlijk rustig slapen zijn te midden van de rijstvelden. We hebben in Taungoo verschillende logementen gezien, waarvan sommige heel goed, maar daardoor ook te duur voor ons budget. We zijn uiteindelijk gestrand in het Mother’s House Hotel. Dit logies ligt wel aan de grote en vrij drukke baan Yangon - Mandalay, maar in de kamers hoor je van het drukke verkeer niets. Het avondmaal hebben we genuttigd in het Myanmar Beauty Hotel.

Dinsdag 03/02 Taungoo - Inle Lake(Nyaungshwe)

Na een goed en uitgebreid ontbijt zijn we om 8.30u in Taungoo vertrokken richting Nyaungshwe aan het Inle Lake. Een gedeelte van de af te leggen kilometers deden we nu ook weer via de nieuwe autoweg Yangon - Mandalay, die bij de nieuwe hoofdstad Naypyidaw passeert. Aan deze weg is nog jaren werk, zeker aan het tempo en de manier waarop er gewerkt wordt. Op dit stuk autoweg is ook weer helemaal niets te merken van het landelijke Myanmar. Van het moment dat we terug op de kleinere wegen zaten, genoten we nog van het leven op het platteland, want dat is Birma nog altijd. Hier en daar werd een fotostop ingelast en we konden getuige zijn van de verhandeling, op grote schaal, van massa’s bloemkolen, geladen op ossenkarren. Stalletjes met allerlei soorten bananen zie je overal langs de weg verschijnen en ze zijn overheerlijk, zeker in vergelijking met wat bij ons in België wordt aangeboden. Rond de middag werd aan een plaatselijk restaurant gestopt voor de lunch, want onze chauffeur had altijd nood aan eten. Aan één van de vele checkpoints nam Marie-Claire foto’s van een groepje mensen, die na passencontrole terug in de truck stapten. Eén van de meerderen van de politie kwam ons berispen. Foto’s zijn op deze plaats verboden. De buitenwereld zou teveel kunnen zien en dat wordt niet geduld. We namen toch maar kiekjes van de plaatselijke bevolking die terug plaats namen in een truck, maar de Birmese overheid is, zeker voor toeristen, altijd achterdochtig.

Vanaf de start van de beklimming naar Kalaw verandert de geasfalteerde weg in een barslechte stoffige en hobbelige weg. In Kalaw wilden we in het Winner Hotel George even goedendag zeggen. Wij hebben hem 11 jaar geleden als gids gehad om naar een Palaung dorp in de heuvels rond Kalaw te gaan en hij was excellent. Marie-Claire vernoemde mij in de rolstoel en iedereen wist onmiddellijk over wie het ging. George woont en runt nu een klein reisbureau in Yangon en de aanwezigen gingen hem zeker de boodschap overbrengen. Zij dachten dat hij ons zeker zou willen ontmoeten bij onze terugkeer in Yangon en gaven ons zijn GSM-nummer. Na de korte stop in Kalaw zetten we onze weg verder naar Nyaungshwe aan het Inle Lake. Gelukkig was de weg tussen beide gebieden iets minder slecht, maar we bleven niet gespaard van putten en stof. Het stof kregen we zelfs in de wagen na het voorbij rijden van een tegenligger. We stopten aan de checkpoint van het Inle-gebied rond 17.30u. De mensen die in hun hokje zaten om te ontvangen, stoven terstond naar buiten, want er zou maar eens één enkele toerist door de mazen van het net moeten glippen en geen inkom tot de Inle-zone(US$ 3 p/p) betaald hebben. In Nyaungshwe moesten we gelukkig geen logies zoeken, we hadden voor vier nachten gereserveerd in het Amazing Nyaungshwe Hotel. Er was rekening gehouden met de rolstoel en we kregen een kamer toegewezen op het gelijkvloers. ’s Avonds hebben we gekozen voor het restaurant van het hotel. het was er goed, niet duur en we moesten niet te lang wachten.

Woensdag 04/02 Inle Lake met Indein

Het Inle Lake is een zoetwatermeer gelegen in de bergen van de Shan State. Het is het tweede grootste meer in Myanmar en beslaat een oppervlakte van 116 km² en is één van de hoogst gelegen meren van het land op 880m. Tijdens het droge seizoen is de diepte van het meer op veel plaatsen 2,10m en op het diepste punt 3,70m. In het regenseizoen kan het waterpeil met 1,50m stijgen. De bevolking, een 70.000, wonen in vier stadjes, kleine dorpjes rond het Inle Lake. Op het meer zelf wonen mensen in paalwoningen.
De bevolking bestaat uit Intha’s, met een mix van etnische groepen zoals Shan, Taungyo, Pa-O(Taungthu), Damu, Kayak, Danaw en Bamar. Het zijn voor het merendeel devote Boeddhisten.
Intha betekent: in: meer en tha: zoon, dus bekomen we zonen van het meer.

Om 7.30u zijn we met de wagen vanuit het hotel vertrokken naar de kade, om een boot te charteren voor een dagtrip op het Inlemeer. We hadden gisteren aan de chauffeur naar een bootsman gevraagd en hij zou er wel voor zorgen. We kwamen aan de ree en dan pas ging hij op zoek en het bleef maar duren. Marie-Claire is zelf in actie geschoten en in geen tijd had zij het voor mekaar. De prijs, 13.000 Kyat, was goed te doen. Onze roerganger en enkele andere bootsmannen hielpen bij de manoeuvres om mij in mijn rolstoel in het bootje te krijgen. Onze chauffeur stond er zonder te bewegen naar te kijken. Hier kwam zijn ware aard naar boven, liever lui dan moe en het is er aan te zien. De bedoeling was zoveel mogelijk te zien op deze boottocht. De bootsman stelde voor om eerst naar Indein te varen voor de ochtendmarkt en bezoek aan de site. Indein is één van de vijf plaatsen aan het Inlemeer waar om beurten een markt plaatsvindt. Het uittellen van de marktdagen is moeilijk, alle dagen is het ergens markt, maar afwisselend en met een beurtrol tussen vijf dorpen aan het meer. Het ging dan ook full speed naar Indein en in 1.15u bereikten wij ons doel. Via het dorp kom je op de kleurige en typische markt, maar eer je op de eigenlijke markt bent, heb je reeds opdringerige verkopers moeten afschudden met allerlei toeristische prularia.

Wanneer we voldoende uitgekeken waren op de markt en genoeg plaatjes geschoten hadden, zijn we verder gegaan naar de prachtige oude site van Indein Shwe Inn Tain. Het is 20 minuten te voet van de pier en een hele klim op brede schuin hellende treden. Ik zei tegen Marie-Claire op een gegeven moment, laat me hier maar staan het wordt te zwaar voor jou. Bezoek de site maar alleen en op je eigen tempo. Ze is vertrokken, maar na enkele minuten was ze terug. Ik moest mee tegen heug en meug, want het was te mooi en ze wou niet dat ik dit prachtig stukje cultuur zou missen. Het werd een hele karwei, maar onderweg sprongen de mensen gretig bij om een handje toe te steken. Het was inderdaad heel prachtig. Op de site staan een goede 1.200 stoepa’s opeengepakt. Iets na de middag zijn we er opgestapt en terug gevaren in de richting van de andere toeristische trekpleisters op het meer. De “Floating market” hebben we niet kunnen doen, omdat er, op de dagen dat we aan het Inlemeer vertoefden, geen markt plaatsvond. Het aanmeren in Nyaungshwe gebeurde rond 17.45u en Robin was nergens te bespeuren. Er zat niets anders op dan te voet naar het hotel te gaan. Op de terugweg wipten we even binnen in het bureau van GIC(Golden Island Cottages), voor inlichtingen aangaande de permit voor het Sankar Lake in Pao-gebied. Hij heeft het aan onze roerganger uitgelegd en morgen kwam het wel in orde. Bij thuiskomst was de eerste vereiste een wasbeurt en daarna trokken we er op uit om onze hongerige maag te spijzen. Naast het hotel hebben we op het open terras plaats genomen van het Golden Kite Restaurant, Yone Gyi Road, Tel.: + 95/81-29327 en er genoten van een lekkere pizza. In de late avond is de chauffeur zich nog komen verontschuldigen, omdat hij niet bij de kade was en we hebben hem toen gevraagd om tegen 6.45u ons op te halen en ons naar de boot te brengen morgen.

Donderdag 05/02 Inle Lake - Sankar Lake

De tocht naar het Sankar Lake, palend aan het zuidelijk deel van het Inlemeer, is ver en duurt ongeveer twee uur. Daarom hadden we afgesproken met de bootsman om te vertrekken om 7 uur. Wij waren op tijd klaar, maar geen Robin te bespeuren. Om 6.55u rinkelde de telefoon en berichtte hij, dat hij panne had met de wagen. In vliegende vaart zijn we te voet vertrokken en Marie-Claire was buiten adem bij aankomst aan de kade. Met onze roerganger waren we de prijs van 37.000 Kyat overeengekomen voor de lange tocht van vandaag. Snel werd ingestapt, dekens over ons gelegd, want het was nog koud en zeker toen de boot in volle vaart over het Inlemeer scheerde was het verre van aangenaam. Eens de zon zich liet zien, werd het stukken beter en konden we zelfs de dekens en onze fleecen wegsteken. Op het einde van het meer in Nam Pan is een hotel van de GIC-groep en hier moesten we zijn voor de permit(US$ 10p/p) en een verplichte Pao-gids(US$ 10). De gids is voor het dorp en de site van Sankar geen overbodige luxe en het bedrag van de permit komt in handen van de Pao-gemeenschap. We kregen van Nyi Nyi, onze gids, een uitgebreide uitleg over de typische, kleurrijke en niet toeristische markt, het dorp en de oude site van Sankar. De site van Sankar telt 49 stoepa’s, waarvan er meerdere in het klare water van het meer weerspiegelen. Eén van de stoepa’s is helemaal overwoekerd door de wortels van een sierlijke boom. We hadden er het geluk bij een huwelijksceremonie te passeren. Met luide muziek werden de feestelijkheden aangekondigd en iedere dorpsbewoner ging naar boven om het jonge paar te feliciteren en een geschenk af te geven. Wij hadden natuurlijk niets mee, maar Marie-Claire is met de gids toch boven gegaan, waarop het pas gehuwd stel de trappen is afgedaald, om samen met mij op de foto te kunnen staan. Op de markt en later in het dorp vormde ik in mijn rolstoel weer eens dé attractie van de dag.

Bij vertrek uit Sankar werd de steven gekeerd en koers gezet terug richting Nyaungshwe met een stop aan de site Takhuang Mwetaw Pagode. Van op het meer heb je een prachtig zicht op het complex met 1 grote, maar fijne stoepa omgeven door een massa kleinere. Eens aan wal merk je pas de pracht van het complex en sta je verstomd van het fijne boetseerwerk aan de menige stoepa’s. Deze site is jonger dan die van Sankar. Het is een juweeltje en zal nog mooier worden na volledige restauratie, die bekostigd wordt door een Birmese monnik die in Singapore woont. Vanaf het meer heb je een 10-tal brede treden en dan is het grotendeels vlak. Iets meer naar Nyaungshwe en reeds aan het Inlemeer staat een volgende mooie site, de Thaeng Thoo Pagode. Hier kan je komen zonder permit van de Pao’s. De site ligt juist buiten hun territorium. Ook heb je weer het beste zicht op het complex, gelegen tegen de flank van een heuvel, vanaf het meer. Deze is veel minder mooi dan Sankar, Takhuang Mwetaw en Indein. Bij de terugvaart bezochten we nog een atelier waar cheroots gemaakt worden, maar het leek ons te toeristisch. Het Nga Phe Chaung Monastry(Jumping Cats) konden we niet overslaan. We passeerden nog de drijvende tuinen en genoten van een mooie zonsondergang op het Inlemeer. We zetten terug voet aan wal rond 17.50u en wie stond ons op te wachten, jawel, onze chauffeur. Nu vertikten wij het om in te stappen. De bootsman had zo zijn uiterste best gedaan, dat we beloofden hem te promoten bij toekomstige Birma-reizigers. Zijn telefoonnummer is + 95/81-29350 en hij noemt Kyaw Kyaw. Het avondmaal namen we in het hotel, waarna we tussen de lakens doken.

Vrijdag 06/02 Daguitstap naar Kakku

Om 8.30u konden we vertrekken en Robin beweerde dat de wagen nu tiptop in orde was. Hij had hem 2 dagen niet kunnen gebruiken wegens een defect. Voor we Nyaungshwe verlieten wilden we het Shwe-Yan-Pyay Monastry(houten klooster met ovalen vensters) bezoeken. Nu het nog vroeg was, stonden de stalletjes er nog niet met allerlei prularia en konden we ongestoord foto’s nemen. De jonge monniken rammelden een hele waslijst citaten af voor ze aan hun bedelronde begonnen. We waren ongeveer een half uur uit Nyaungshwe weg, toen een indringende geur en blauwe rook de wagen binnendrong. Robin vloekte niet, maar goedgemutst was hij nu ook weer niet. Met de GSM is de garage opgeroepen, die na ongeveer een uur wachten met twee kwamen aangestormd. Twee snotneuzen die blijkbaar iets van auto’s kenden, maar veel vertrouwen had ik niet echt in. Na een kwartier sleutelen bleek alles OK en konden we onze weg verder zetten. Met dit voorval waren we ruim 1.30u verloren met wachten en herstellen. We hadden nog maar enkele kilometers gebold, toen dezelfde rook weer opdook. Oh, zei Robin, geen probleem en hij goot een bus water over het onheil. Nu is het zeker in orde en de wagen heeft het inderdaad uitgehouden, oef. In Taunggyi moesten we stoppen bij het bureau van GIC voor de permit (US$ 3 per persoon) en een verplichte Pao-gids(US$ 5). Met zijn vieren zetten wij onze weg verder, met een verplichte stop bij een checkpoint. Je komt Kakku niet in zonder permit. Tegen de middag konden we aan het bezoek van de prachtige site van Kakku beginnen. Op een oppervlakte van een kleine vierkante kilometer staan +/- 2.487 stoepa’s opeen gepakt, waarvan sommige eeuwen oud zijn. In het centrum prijkt statig de hoofdstoepa met een hoogte van 40m. De gids gaf ons een excellente uitleg over de geschiedenis, het verval en de aan gang zijnde restauratie. Hopelijk worden de stoepa’s niet gekleurd zoals op meerdere plekken in Myanmar. De Birmezen zien waarschijnlijk graag kitsch, want pagodes die op hun manier gerestaureerd worden, zijn het aanzien niet waard. Je valt in de site van Kakku van de ene verbazing in de andere en achter ieder hoekje zie je iets nieuws. De wandelpaden zijn er in ieder geval goed aangelegd en met een rolstoel is de site goed haalbaar met wat hulp. Als het bezoek ten einde was, liepen we binnen in het half open Hlaing Koon Restaurant, dat deel uitmaakt van de GIC Hotelgroep. We aten er een grote kom groentesoep.

Na de lunch vatten we de terugtocht aan. Robin had slecht nieuws ontvangen voor ons. De manager van Khine Tha Zin had hem via zijn GSM verwittigd, dat onze geboekte vlucht van dinsdag 10 februari met Air Mandalay was geannuleerd. De eerste mogelijkheid om iets te ondernemen was in Taunggyi in het bureau van GIC, maar dat bracht geen soelaas. Robin stelde voor om in Nyaungshwe te proberen een andere vlucht te versieren, maar daar konden ze de luchtvaartmaatschappijen Yangon Airwais en Air Bagan niet meer bereiken. De paniek sloeg nog niet toe, maar we zagen de resterende dagen van ons verlof in het water vallen. We konden niet anders dan morgen verdere pogingen ondernemen. Met de chauffeur zijn we in Four Sisters Inn beland. Zij waren alle vier present en we werden er zelfs in het Nederlands verwelkomd door de jongste van de vier, die in Amsterdam woont. 11 jaar terug hebben wij er gelogeerd en we wilden en nog eens binnengaan. We zijn er gebleven voor het avondeten. Er wordt nog steeds hetzelfde principe toegepast. Je betaalt zoveel je zelf wilt. De prijs van het logies is ook nog onveranderd US$ 12 in vol pension. De gegevens van de Four Sisters Inn:
Nan Pan Quarter 105, Tel.: + 95/81-29190

Zaterdag 07/02 Nyaungshwe - Mandalay

We hadden een lange rit voor de boeg en daarom werd besloten te vertrekken om 7.30u. Vermits de vlucht Mandalay - Yangon nog niet in orde was, werd in Kalaw gestopt om opnieuw contact te hebben met Khine Tha Zin. Waarschijnlijk heeft Robin zijn uitleg niet goed gedaan, want hij kon geen nieuws brengen. Op geregelde tijdstippen stopte hij, om nogmaals te informeren maar altijd zonder resultaat. Er zat niet anders op dan te wachten tot Mandalay om daar een reisbureau binnen te stappen en er trachten een vlucht te boeken. In Thasi namen we in het Red Star Restaurant, een vrij netjes eethuis, onze lunch. De waard kon ons zelfs een min of meer vertaalde versie van het menu geven in het Nederlands, waar hij trots op was. Het was er goed en niet duur. Om 14u zijn we verder gereden richting Mandalay met een laatste stop in Paleik aan de Snake Pagode. Eén van de cobra’s slingert zich steeds rond het kitscherig Boeddhabeeld, terwijl een tweede rustig in een hoekje ligt te slapen. Rond 17u waren we ter bestemming in Mandalay en daar wilden we eerst zorgen dat de geannuleerde vlucht vervangen werd door een betrouwbare.
Bij Seven Diamonds Express Travels Co. Ltd Yangon Head Office
82nd Street 25/26, between 26th & 27th Street Thein Phyu Road 65
Mandalay, Myanmar Botataung Tsp, Yangon, Myanmar
Tel.: + 95/2-30128 Fax: + 95/2-72868 Tel.: + 95/1-29.90.40
Website: www.sevendiamondtravels.com Website: idem
E-mail: sevendiamond@mandalay.net.mm E-mail: sdmtravels@myanmar.com.mm
was een vlucht met Yangon Airways snel geregeld. Voor we het reisbureau bereikten, hadden we nog een lekke band. Voor Robin bleek het een hele klus, want het bleef maar duren en het zweet regende hem af. We maakten ons ongerust, want het sluitingsuur van de bureaus naderde en morgen, zondag, was alles potdicht. Robin stelde ons gerust, hij had Seven Diamonds verwittigd dat het later zou kunnen zijn en het was OK. Bij Seven Diamonds hebben we met Exotic Travel contact gehad voor terugbetaling van de geannuleerde vlucht. Zij konden de terugbetaling pas uitvoeren na inlevering van de vliegticketten. Dat zou dan het eerste werk zijn bij terugkomst in Yangon.

De vlucht was geboekt en nu konden we met gerust gemoed verder trekken. Door het wisselen van vlucht, verloren we wel bijna een ganse dag in Mandalay en zaten we een dag teveel in Yangon. Er zat niets anders op, want de dag daarop hadden wij een vlucht van Yangon naar Bangkok. We lieten Robin naar het Emerald Land Inn rijden. Dit logies hadden we van thuis in gedachten, maar we hadden er niet gereserveerd. Marie-Claire is de kamers gaan inspecteren en één ervan werd goed bevonden. Nu kwam het er op aan een gunstige prijs af te dingen. In geen tijd kwamen we tot een akkoord voor US$ 40 per nacht, ontbijt en taksen inbegrepen. Na installatie in de kamer en een opfrisbeurt werd het tijd om de innerlijke mens te spijzen en dat deden we in het restaurant van het hotel. Gezellig was het er niet, want je zit er in een grote eetruimte moederziel alleen. De prijzen op de menukaart swingen de pan uit en zijn getekend in US$. Boven op de gestelde prijs komen de taksen 10% en de service 10%, wat de rekening ferm doet aandikken. Hier zouden we de twee volgende dagen niet meer terug komen.

Zondag 08/02 S.S. Mandalay

Voor de rit in en rond Mandalay verkozen we te vertrekken om 8u. We startten met één van de voornaamste tempels van Mandalay, de Mahamuni Pagode. Dit complex trekt nog steeds een massa gelovigen aan, die bloemen offeren, nep of echte en kaarsen en wierook branden. Knielend voor het prachtige Boeddhabeeld zitten zij met velen te bidden. Gans de dag zijn mannen bezig goudblaadjes op het beeld te kleven. Vrouwen zijn niet toegelaten in de buurt van het beeld. Van discriminatie gesproken. De overdekte gangen naar het heiligdom zijn bezaaid met souvenirstalletjes met allerlei prularia en dit voornamelijk voor de Birmezen. Dit complex trekt veel bedelaars aan, die niet ophouden “money” te vragen. Het zien er echt sukkelaars uit, maar je kunt niet aan iedereen geven. Bij het buiten komen zagen wij hoe de steenkappers prachtige Boeddhabeelden toveren uit een ruw blok steen. Eerst wordt het rotsblok min of meer in vorm gekapt, om daarna met kleinere beiteltjes fijn te worden afgewerkt. Het laatste wat er moet gebeuren is het polieren, dat dikwijls door kinderen wordt gedaan. Kinderarbeid is in Myanmar nog altijd schering en inslag. Sommige exemplaren krijgen er nog een verflaag in verschillende kleuren bovenop. De wijk Kyithunkhat met de bronsgieters en koperslagers is vlakbij en voor we terug in de wagen stapten, namen we er een kijkje. Op weg naar het Shwe-In Bin Kyaung Monastry(teakhouten klooster) werd aan een wandtapijten atelier gestopt. We konden er het fijne werk bekijken en werden dan in de winkel geloodst. We waren zinnens een klein exemplaar aan te schaffen, maar hier waren de vraagprijzen zo hoog, dat afbieden geen baat kon brengen. Het teakhouten klooster blijft mooi. De Set Kyathiha Pagode volgde hierop, maar stelt niet veel voor. We ontmoetten er een arme sukkelaar, die absoluut wou dat we een foto van zijn zoontje namen. De Shwe Kyi Myint Pagode, die er op volgde, is wel mooi maar niet echt speciaal.

Van deze laatste pagode lieten we Robin naar het centrum rijden om de lunch te nemen in het Restaurant Min Min, dit eethuis is door vele toeristen genoegzaam bekend. Het is er niet slecht en zeker niet duur, maar de netheid kan beter. Bier wordt er niet geserveerd vermits het moslims zijn, maar frisdrank of water verslaat evengoed de dorst. Na een korte rustpauze ging het naar het Shwe Nandaw Kyaung Monastry. Het is een pracht van een teakhouten klooster. Tot de top van het vier verdiepingen tellende gebouw reikt het fijne houtsnijwerk en kan je het bewonderen. Het zou jammer zijn dit complex niet gezien te hebben. Het is een juweeltje. Hier hebben we de algemene toegang(US$ 10 p/p) tot de voornaamste bezienswaardigheden van Mandalay betaald. Ik ging als rolstoelgebruiker gratis binnen, omdat we er op aandrongen. Met de hulp van 2 Vlamingen en hun chauffeur ben ik op de eerste verdieping geraakt en dat terwijl onze Robin ernaar zat te kijken. We hebben al veel chauffeurs gehad op onze reizen, maar nog nooit zulk gemakzuchtig persoon. Het ging met de dag bergaf met hem.
We zijn te voet verder gegaan naar de Kuthadaw Pagode of ook gekend onder “Het Boek”. Hier kregen we het opdringerig gezelschap van een alleenstaande dame, die ons uitleg gaf over het complex, maar uiteindelijk uit was om iets van ons los te krijgen. De zon op de vele fel witte “kapellen” met stenen platen met tekst deed pijn aan de ogen. Met tientallen staan zij netjes in rijen geordend en centraal prijkt een goudkleurige stoepa, die schittert in de zon. Voor een wandeling zijn we altijd te vinden en zo bereikten we te voet de
Sandamuni Pagode, waarvan we voor het binnengaan, een kiekje wilden nemen met de waterpoel die er voor ligt. De kleine witte stoepa’s van het complex weerspiegelen in het heldere water. Deze pagode is vergelijkbaar met de vorige. De volgende in het rijtje werd de
Kyauktawgyi Pagode. De pagode is een typisch voorbeeld van Birmese stijl en herbergt een groot zittend marmeren Boeddhabeeld. Nu werd het stilaan tijd om naar onze laatste stop te trekken, namelijk Mandalay Hill voor de zonsondergang. Marie-Claire wou de trappen nemen naar de top en ik reed met Robin tot bij de lift en op het plateau boven zou ik haar wel opwachten. Robin heeft mij in het complex rondgereden, waarna hij mij uit de zon achterliet. Hijzelf zat op zijn dooie gemak iets verderop. Na enige tijd kwamen enkele jonge meisjes mij vertellen, dat Marie-Claire naar mij gevraagd had. Ik begon zelf rond te toeren in de hoop haar ergens tegen te komen. Hoe ik ook zocht, niemand bekend te zien, tot zij plots buiten adem te voorschijn kwam. Had zij geweten dat de klim zulke inspanning vroeg, dan was zij er nooit aan begonnen. Onderweg werd zij onwel en de jonge snaken hadden haar te drinken gegeven en verder geholpen. Het tempelcomplex op Mandalay Hill is stilaan in verval, maar de warme gloed van de ondergaande zon blijft nog altijd bekoren en geeft aan het complex een mooi en warm tintje, zeker op de met spiegeltjes belegde pilaren geeft het een mooi effect. Hier en daar ontbreken er steentjes uit de met faience betegelde pilaren.

Voor het avondmaal kozen we het Restaurant B.B.B., dat vrij goed aangeschreven staat in de reisgidsen. Ik wou, voor we aan tafel gingen, naar het toilet en ik had geluk, er is een op het gelijkvloers. Eén van de kelners deed de deur open en dan pas zagen we dat het er absoluut niet kon. Ten eerste was de deur te smal en eens voorbij die deur had je amper 40cm om je te keren. In zulke omstandigheden begin ik er niet aan. Ik vroeg een plastieken of glazen kommetje, maar dat was niet voorhanden. Ten einde raad hebben we zelf het heft in handen genomen en een gewone pint gevraagd. Met dit instrument in de hand kon ik tenminste een kleine boodschap doen. Ze mogen nog zo vriendelijk en behulpzaam zijn, maar inzicht hebben de Birmezen blijkbaar niet.

Maandag 09/02 Omgeving Mandalay

Deze dag zou weer goed gevuld zijn en daarom startten we reeds om 7.30u. We vroegen Robin om eerst naar het veer voor Ava(Innwa) te rijden, maar hij beweerde dat je er met de wagen niet over kunt. Vroeger was het wel en bij aankomst bleek het nog steeds op dezelfde manier te gaan. Het veer zijn twee kleine boten, die samengebracht zijn tot een geheel en daarboven de nodige balken en planken om wagens en kleine trucks te kunnen overzetten. De prijs van het veer h/t is 1.000 Kyat p/p en 2.000 Kyat voor de wagen. In Ava heb je de mogelijkheid een paardenkoets te nemen, of het met de wagen te doorkruisen. Wij kozen voor het laatste, want zo’n koets is voor mij moeilijk bij in- en uitstappen en zij hebben weinig of geen veren en zeker geen luchtbanden. Op weg naar het Bagaya Kuaung Monastery zijn we gestopt bij een ons onbekende en min of meer vervallen pagode. Ze was daarom niet minder mooi. Het teakhouten klooster is sterk in verval. Marie-Claire wou een klein deurtje dichtdoen om het te kunnen fotograferen en ze had bijna de ganse deurlijst mee. Op de terugweg liepen we nog binnen in het Maha Aung Mye Bon Zan Monastry. Het is een mooi complex, ooit okergeel geschilderd, maar dringend aan restauratie toe en het interieur is leeg. Het is het oudste klooster van Birma en is gebouwd in 1822. In Ava zijn de vele pagodes of ruïnes van voormalige pagodes in een prachtige omgeving ingeplant. De stoepa’s zijn omgeven door rijstvelden en palmbomen. De Watch Tower of Namyin Tower, een restant van het koninklijk paleis hebben we niet beklommen. Voor ons is dit gebouw te wankel om het veilig te betreden.

Terug op de andere oever kochten we enkele bananen voor de lunch. Flessen water kan je onderweg overal verkrijgen, dus omkomen van dorst is haast onmogelijk. We kozen er voor om Ava ’s morgens te bezoeken, maar dat nam weg dat we het Mahagandhayon Monastry met de massa monniken niet konden bezoeken. Zelf vonden we het niet al te erg, het is toch maar een toeristische kluif en we vinden het zielig te moeten toezien op de smakelijk smul-lende en smikkelende monniken. 11 uur is het uur van hun laatste maal voor die dag en dan stromen de toeristen toe om te apegapen. Na Ava ging het naar Sagaing Hill en we bezochten er de U Ponya Pagode op de top van de heuvel. In het centrale deel prijkt nog steeds een reusachtig zittend Boeddhabeeld met flikkerend aureool. Op de buitenterrassen heb je een goed panorama op de omliggende pagodes. De pagode is zeer mooi bij zonsondergang, maar we konden niet alles willen. Voor we de top van Sagaing Hill bereikten, nam Marie-Claire even een kijkje in de kitscherige Umin Thonse Pagode, die staat ergens half weg. Ik ben er niet voor uit de wagen gekomen, de klim was veel te steil. Alle pagodes op Sagaing Hill staan op de heuvel her en der ingeplant, de ene is al beter bereikbaar dan de andere, maar voor alle pagodes heb je een stevige klim te overbruggen. Terug beneden namen we de overkant van de Irrawaddy om te belanden bij de Shwe Kyet Yet Pagode. Van de kant van Sagaing Hill is het complex mooier dan wanneer je er vlakbij staat en de tempel op zich stelt niet veel voor. De ligging aan de brede en drukke Irrawaddy rivier is prachtig en je ziet er de bedrijvigheid van teakhout transport langs het water.

Nu werd het stilaan tijd om op te krassen, want we wilden zeker de U Bein Bridge nog over gaan voor het donker werd. Het werd een hele klus om de wagen veilig te parkeren. Rond het begin van de brug liep een mensenzee op en neer en die hadden waarschijnlijk ook allen hun vervoer mee. We zijn gestart en het eerste knelpunt was een smal ijzeren hek. Het is bedoeld om de moto’s van de voetgangersbrug te houden, want de inwoners van Mandalay
hebben blijkbaar geen discipline en respecteren geen verkeersregels. Een tweede knelpunt waren de teakhouten dwarsliggers, die niet allemaal gelijk liggen. Het wordt moeilijk op plaatsen waar planken vervangen zijn, want die steken iets boven de anderen uit. Ongeveer halfweg kan je naar beneden. Er stond een groepje vrouwen in het water te gieren van het lachen. Marie-Claire is er op af getrokken en merkte toen dat het echte viswijven waren, die hier hun netten kwamen spoelen. Bij het zien van het fototoestel gingen zij helemaal uit de bol en was het mooie er af. Op het einde van de brug krijg je weer hetzelfde hek als bij het begin en of je wilt of niet, je moet uit de rolstoel om er over te geraken. Hulpvaardige mensen zijn er altijd paraat. We hadden vandaag brute pech, want de anders zo vredige brug was nu overrompeld door Birmezen. We hebben niets tegen die mensen, maar ze lopen geregeld in de weg en zijn heel luidruchtig. Voorheen had je aan de overzijde stalletjes met houtsnijwerk. Nu is dat alles verdwenen en vervangen door kleding voor de Birmezen zelf. Het maken van manden van palmbladeren, een vrouwen werk, gaat nog altijd voort. Op de terugtocht konden we enkele mooie kiekjes schieten van monniken op de brug en daarbij de ondergaande zon op de achtergrond. Later hebben we vernomen dat de grote toeloop van volk er was, om de volle maan van februari te vieren. We vonden Robin vlug terug en kwamen snel in onze vaste stek, waar we de douche in doken en daarna een flinke maaltijd verorberden in het kille restaurant van het hotel.

Dinsdag 10/02 Mandalay - Yangon vlucht HK 910 07.55u - 09.35u

We moesten vandaag vroeg uit de veren, want om 5.15u moesten we het hotel reeds verlaten om naar de luchthaven te gaan. Vlug namen we nog het ontbijtpakket mee, dat we gisterenavond aan de receptie besteld hadden. Het werd dan laden en wegwezen. Bij aankomst aan de luchthaven om 6.10u was het in ganse het gebouw pikdonker. Robin liep nu de benen van onder het lijf om ons zo vlug mogelijk in het stikdonkere gebouw te deponeren. Hij wachtte buiten op Marie-Caire, die hem het restant van het contract voor de huur van de wagen moest geven en zijn niet echt verdiende fooi. Hij nam het in ontvangst en stapte bijna de auto in, toen hij er plots aan dacht, dat hij tegen mij niets meer gezegd had. Hij is terug binnen gekomen, we hebben afscheid genomen en weg was hij. Zonder verder nog om te zien is hij vertrokken. Wij denken dat het hem al lang tegenstak de rolstoel altijd moeten in- en uitladen, maar dan kan hij beter een andere job zoeken.

Rond 6.30u gingen plots de lichten aan en wij dachten, nu kunnen we inchecken. Niets was minder waar. Een personeelslid van de luchthaven zei, heb nog even geduld, we verwittigen wel wanneer het tijd is om in te checken. Geduld is een schone deugd, maar de tijd verstreek en we hadden nog niets kunnen uitvoeren. Toen het toch aan ons was, ging het inchecken vrij vlot en van security hebben ze in Mandalay nog geen weet. Toen de boarding startte, moesten we over de tarmac naar het vliegtuig en via een kort, smal trapje, ben ik met drie man in het toestel gehesen en op de laatste stoel gedeponeerd. We zijn voor het voorziene uur vertrokken en de aankomst in Yangon was daarom ook iets vroeger dan gepland. Er is wel een tussenlanding in Nyaung-U tegen Bagan, maar het toestel staat er amper 15 minuten aan de grond. Het ophalen van de bagage, die samen met ons twee uit het vliegtuig kwam, verliep vlot, maar je krijgt geen bagage zonder vertoon van je bagageticket. Bij het verlaten van het luchthavengebouw werden we opgewacht door een chauffeur van Khine Tha Zin. Het eerste wat ons te doen stond na aankomst in Yangon, was naar Exotic Travels gaan voor recuperatie van de geannuleerde vlucht. Het ging toch over een bedrag van een kleine 200 US$ en die lieten we niet zomaar vallen. Na dit klein oponthoud ging het regelrecht naar het Kandawgyi Hotel, waar we vlotjes het eindbetaling uitvoerden. Veel slecht wilden we over onze chauffeur Robin niet zeggen, maar het weinige dat we meldden werd in dank aanvaard.

We betrokken dezelfde kamer als voorheen en veel uitpakken moesten we niet doen. We bleven in Yangon toch maar even. Om de resterende tijd in Yangon te vullen namen we een taxi naar de Bogyoke Bazar, om er nog een laatste maal in rond te slenteren. Twee weken geleden waren we er ook en toen hadden we nood aan geldwisselaars en vonden die bijna niet. Nu sprak de ene na de andere ons aan. We waren niet meer geïnteresseerd, maar uit nieuwsgierigheid vroegen we toch maar de prijs voor euro en dollar. € 1 was nu nog amper
1.250 Kyat waard en US$ 1 kon rekenen op 1.100 Kyat.. Vermits het in Yangon nog heter was dan elders, was de trek naar iets drinkbaars heel normaal. Bij het buitenkomen van Bogyoke Bazar hebben we ons neergevleid op een zeldzaam terrasje aan een bar en met volle teugen genoten we van een frisse Tiger Beer(66cl). Deze middag hadden we niets tussen de lippen kunnen steken en daarom besloten we vrij vroeg naar een restaurant uit te zien. We moesten vanaf hier toch een taxi nemen, waarom dan niet naar de Golden Duck tegenover de Shwedagon. Het was er vorige keer heel lekker, niet duur en geen lange wachttijd. Tegen 17.30u waren wij op onze bestemming en in het restaurant was niemand te bespeuren, op de kelners na. We twijfelden of het wel open was, maar geen nood, er werd vlug een tafel in gereedheid gebracht en we konden beginnen kiezen van de lange menukaart. Marie-Claire opteerde om buiten plaats te nemen, maar het werd ten stelligste afgeraden. Ze is er zichzelf gaan van vergewissen en moest toegeven dat het binnen aangenamer was. Hier was airco en buiten straalde nog altijd de zon. Na het afrekenen bestelden we een taxi om ons naar het hotel te voeren.

Bij de receptie vroegen we of er niemand naar ons gevraagd had of getelefoneerd. Het was niet het geval en daarop vroegen wij te mogen bellen naar George uit Kalaw. Hij klonk heel enthousiast en zou ons onmiddellijk komen opzoeken. Ondertussen wilden wij onze bagage wat ordenen, maar voor we iets konden verrichten, was hij in het hotel. Het werd een blij weerzien en er werden anekdotes van 11 jaar geleden opgehaald. Hij is nu met een klein reisbureau van start gegaan, maar zit momenteel ietwat aan de grond door het wegblijven van toeristen. Wij hebben hem beloofd ons uiterste best te doen om mensen naar hem door te verwijzen. Meer kunnen wij van hieruit niet doen. Na het afscheid trokken we ons terug op de kamer om alles in gereedheid te brengen voor het vertrek morgenvroeg naar Bangkok.

Woensdag 11/02 Yangon - Bangkok(Air Asia vlucht FD 3771 8.30u - 10.10u)

Aan de chauffeur van gistermorgen hadden we gevraagd ons te komen ophalen om 6u. met de taxi kwamen we in een half uur bij de vertrekhal toe. Even afrekenen met de chauffeur, we gaven hem het restant van Kyats 7.000 en hij was tevreden. Het inchecken verliep vlot en na betaling van de luchthaventaks van US$ 10 p/p, konden we met assistentie naar de gate. Met een lift trachtte de man er te geraken, maar die stopte niet op de juiste verdieping. Hij is dan via de aankomsthal moeten gaan, maar moest op zoek naar de sleutel van de deur die toegang geeft tot de wachtruimte aan de gate. De boarding gebeurde hier ook weer over de tarmac en met drie personen ben ik in mijn rolstoel tot op mijn plaats gedragen.

Zoals meestal moest ik op de stoel aan het raam plaats nemen, maar dat lukt bij mij niet en ik weiger dit steeds. Als ik mij daar zou neerzetten, kan ik nadien onmogelijk recht komen, maar dat wordt zelden begrepen. Ik heb mij op de zit bij de middengang gezet. Er werd wel even geprutteld, maar ik mocht blijven zitten. We zijn vertrokken om 8.40u en na een goede vlucht in Bangkok geland om 10.20u. Het personeel in de toestellen van Air Asia is niet altijd vriendelijk. Aan boord gelden dezelfde normen en principes als bij Ryan Air, drank en eten zijn te betalen. De assistentie bij aankomst in Bangkok was pover. Mijn rolstoel stond reeds in de Van, terwijl ik nog in het vliegtuig zat. Het is toch in orde gekomen. Air Asia maakt in Bangkok geen gebruik van een slurf, waarschijnlijk omdat het een lage kosten maatschappij is. Omdat ik in mijn eigen rolstoel wou vervoerd worden, had de begeleider plots geen tijd. De nieuwe luchthaven, Suvarnabhumi Int. Airport, is heel netjes en hypermodern, maar op gebied van gehandicapten of mindervaliden begeleiding staan ze nog in hun kinderschoenen.

Vlucht Bangkok - Krabi(Air Asia FD 3167 13.50u - 15.15u)

We hadden nu wel even de tijd om rond te lopen op de luchthaven en hebben in een fastfood restaurant iets eetbaars gekocht en verorberd. Rond de middag konden we inchecken en waren we eindelijk van onze bagage verlost en konden rustig naar de volgende gate gaan. In Bangkok is de veiligheidscontrole heel strikt, er wordt nog strenger op alles en nog wat toegezien dan op andere luchthavens. Wat mij in dit geval wel verwonderde, ik werd in mijn rolstoel amper bekeken en zeker niet gefouilleerd. In het toestel begon hetzelfde circus weer. Eén van de hostessen stond er op, dat ik minstens op de middelste zit zou plaats nemen. Als ik niet meewerkte, zou zij ons van het vliegtuig laten zetten. Ik heb maar toegegeven en mij laten vallen in het midden. Bij het uitstappen is zij niet komen helpen. Dan was de persoon in kwestie met geen ogen te bespeuren en kon ik zien dat ik recht geraakte. In Krabi werd aan een slurf aangelegd en dat is stukken gemakkelijker voor iedereen.

Met een prepaid taxi(400 Baht) kwamen we binnen het uur in Ao Nang bij het Sunda Resort aan. Het is een net bungalowpark met tal van grote kamers omgeven door tropische plantengroei. Op het domein zijn twee propere zwembaden ingeplant tussen de bungalows. Hier zouden wij voor vier nachten verblijven en het was de start van enkele dagen echte vakantie. De kamer die we toegewezen kregen was perfect en bijna zonder oneffenheden te bereiken. Bij de inkomdeur was er een enkel trapje en aan de badkamer was hetzelfde ongemak. Daar kwam nog bij dat de deuropening iets te smal was voor de rolstoel, maar geen nood, ze werd er zonder morren uitgevezen en de oneffenheden werden omzeild door een geïmproviseerd hellend vlak. Hier konden we van een degelijke service spreken. De dames aan de open receptie spreken bijna allen vloeiend Engels, zijn heel vriendelijk en hulpvaardig. Dit verblijf is een echte aanrader. Het is een eind van het centrum verwijderd, maar daardoor ook veel rustiger en de, tot kleine pick-ups omgebouwde, motortaxi’s staan altijd paraat om je gratis naar het centrum en terug te voeren. Het is een goede service van het hotel. Het avondmaal hebben we in de resort genuttigd. Het was heel lekker en niet duur.

Donderdag 12/02 Krabi(Ao Nang)

Na van een uitgebreid ontbijtbuffet te hebben genoten, lieten we ons naar het centrum voeren om er de rest van de dag rond te slenteren en de souvenirwinkeltjes te bekijken. In bijna alle winkels kennen de verkopers meerdere talen. Zij hoorden ons tegen mekaar bezig en kregen van hen te horen, “kijken, kijken, niet kopen”. Zo gebeurt het bij veel toeristen en vermits het onze laatste dagen waren, waren wij niet geneigd nog iets mee te nemen. We trachtten zoveel mogelijk info te verzamelen aangaande mogelijke uitstappen in Ao Nang. De prijzen zijn meestal gelijklopend met kleine verschillen en de tours zijn grotendeels dezelfde bij iedereen. Rond de middag zochten we iets eetbaars op en belandden zo in het oudste restaurant van Ao Nang, Ao Nang Cuisine. Het was er goed en prijselijk, maar er wordt een lange wachttijd gehanteerd. De portie op ons bord was vrij klein, zeker in verhouding met wat we in Myanmar steeds voorgeschoteld kregen. Het was goed om weten. Wanneer ons buikje rond gegeten was, vingen wij de terugtocht naar de resort te voet aan, zoveel mogelijk gebruik makend van het beetje schaduw dat er te vinden was. Langs de waterkant viel het ook best mee en na een lange wandeling lieten we ons op het terras van het hotel neervallen en bestelden iets fris om te drinken. Het was nu te heet om in volle zon in het centrum rond te lopen en van die gelegenheid maakten wij gebruik om onze mailbox eens na te kijken en het thuisfront van onze bevindingen op de hoogte te brengen. Internet staat gratis ter beschikking van de gasten in het Sunda Resort, maar soms moet je vlug zijn om de PC te kunnen gebruiken, want er is maar 1 exemplaar en hij is veelal bezet.

Tegen zonsondergang lieten we ons terug naar het centrum voeren en nu was de sfeer helemaal anders. Bijna alle restaurants zaten stampvol en om een plaatsje te bemachtigen moest je soms heksentoeren uithalen. In Restaurant Eden was plaats en vleiden we ons neer. Naast Thaise specialiteiten worden er ovenverse pizza’s gebakken en vermits het bij ons lang geleden was, dat we dit nog gegeten hadden, was het een welkome afwisseling. Na afrekening vroegen we om naar Sunda Resort te bellen om de shutlle te doen komen, om ons terug thuis te brengen.

Vrijdag 13/02 Daguitstap in Ao Nang

Marie-Claire had voor vandaag een uitstap geboekt. Om 8.30u werd zij opgehaald en kon de tour starten. Ik zelf wilde het vandaag heel rustig houden en bleef ter plaatse. We hadden tegen ’s middags eten besteld, zodat ik geen honger hoefde te lijden. Ik kon het op het terras voor de kamer verorberen. Marie-Claire kon ondertussen volop genieten van de prachtige natuur, te beginnen met Hot Springs, daarop volgde de Wat Tham Sewa of Tiger Cave Temple. Wat Marie-Claire vooraf niet wist, was dat er zoveel treden waren om boven te geraken. Het zijn er maar liefst 1.237 en hoe liggen ze erbij. Velen zijn hoog en smal en daarom moeilijk om er op en af te gaan en dat met een temperatuur om “U” tegen te zeggen. Zulke treden noemen wij Aziatische treden. Rond de middag was het lunchtijd in een Fishing Village, waarna de rit verder gezet werd naar het N.P. Khao Phanom. Tegen 17.30u was mijn halve trouwboek terug in de resort. Ze was moe maar tevreden dat ze de tocht had ondernomen. Ik vernam van haar, dat het voor mij onmogelijk zou geweest zijn. De tempel hoog in de heuvel kon ik niet bereiken en de lange wandeling door tropisch regenwoud was ook niets voor een rolstoel. Het zou een maat voor niets zijn geweest en weggegooid geld. Na een stevige rustpauze van haar zijn we in het restaurant van de resort gaan dineren, waarna we tussen de lakens doken.

Zaterdag 14/02 Vier eilanden toer

Voor de tweede dag op rij trok Marie-Claire er alleen op uit. Nu voor een vier eilanden toer(450 Baht p/p). Het was voor mij ook bijna niet te doen, want om in het bootje te geraken, moet je door het water tot aan het laddertje en dan omhoog. Op de boottocht deden zij vier eilanden aan. In deze volgorde werd de trip afgewerkt Tup Island, Chicken Island, Poda Island en tot slot het Ralay Island. Het werd een mooie trip, maar het is meer iets voor zonnebaders en dat zijn wij geen van beiden. Gelegenheid tot snorkelen en zwemmen zat er ook in. ’s Middags werd een kleine lunch en ananas aangeboden. Rond hetzelfde uur als gisteren was Marie-Claire terug. Even kon zij rusten, maar tegen 19u moesten we in het Golden Beach Resort zijn. We hadden er eergisteren een tafel gereserveerd voor Valentine’s Day. We bestelden onze maaltijd en tijdens de wachttijd werd op het kleine podium alles in gereedheid gebracht voor de folkloristische zang- en dansvoorstelling. Het werd een prachtige vertoning, waar we met volle teugen van genoten hebben. Er werd muziek en dans van Noordoost Thailand gebracht. Een betere en mooiere afsluiter van het verlof hadden we ons niet kunnen wensen. Het was zalig in de tuin van de chique resort te midden een tropische natuur. Na afloop van het exploot vroegen we aan een van de kelners om Sunda Resort te verwittigen om ons te komen ophalen. Het heeft wel even geduurd, maar we zaten dan ook op het uiterste puntje van Ao Nang. Terug in de resort doken we tussen de lakens.

Zondag15/02 Ao Nang en namiddagvlucht Krabi - Bangkok

We deden het vandaag rustig aan en na een deugddoend uitgebreid ontbijtbuffet lieten we ons naar het centrum van Ao Nang voeren voor een laatste wandeling langs de zeedijk. We zijn tot de Golden Beach Resort gewandeld en Marie-Claire heeft er een volledige Thaise massage ondergaan. Op het domein van de resort zijn menige masseuses en zelfs veel “katoi’s” of manvrouwen druk in de weer met hun klanten. Iets voorbij dit alles staan vele hutten waar je ook terecht kunt voor allerlei soorten massage en de prijzen zijn bijna overal gelijk. Marie-Claire is in de resort gegaan, omdat tussen 10u en 14u 50% korting gegeven werd en dat tot 15 februari. Ze betaalde nu 100 Baht voor 1 uur intense Thai massage. Na het uur massage vroegen in één van de vele shops om Sunda Resort te contacteren om ons op te halen. Wanneer we terug in onze stek waren, genoten we eerst van een goede lunch, om daarna een laatste douche te nemen en definitief in te pakken voor ons vertrek naar de luchthaven. Het hotelmanagement had ons een toegeving gedaan, waar we hen bijzonder dankbaar voor waren. Normaal moesten wij uitchecken op het middaguur, maar we kregen van hen respijt tot 15u. Nadien vernamen we dat we gerust op de kamer hadden kunnen blijven tot 16.30u. Die beslissing had beter enkele uren vroeger gekomen, dan konden wij langer langs de kustlijn gebleven zijn. Om 17.15u stond de taxi klaar om ons naar de lucht-haven van Krabi te voeren. Binnen het half uur waren wij ter plaatse en we betaalden hiervoor 600 Baht.

Vlucht Krabi - Bangkok(Air Asia) FD 3164 18.50u - 20.10u

Het inchecken ging vlot na een lange wachttijd, want een groep toeristen van wel 20 personen bleef maar bagage bij op de band zetten en er werd niets tegen ondernomen. Toen we aan de incheckbalie naar assistentie vroegen, werden ze plots moeilijk. De koffers wogen niet te zwaar, maar nu ging het over de omvang en het gewicht van de handbagage, die maar 7Kg mag wegen. We hebben er een plastieken zak uitgehaald en de zwaarste items daar ingestoken en klaar was Kees. We zijn daarna zonder assistentie aan de gate geraakt en niemand piepte nog over het volume van de kleine trolley. Het toestel vertrok stipt op tijd en de landing in Bangkok Suvarnabhumi Int. Airport was navenant. Bij aankomst in Bangkok stond mijn rolstoel aan de deur van het vliegtuig klaar, maar als wij assistentie wilden moesten we maar wachten en er voor betalen. Dit is het typische aan een lage kostenmaatschappij. Zulke service zijn we nergens gewoon, zelfs niet in de meest onderontwikkelde gebieden. Dit typeert ook weer de sfeer van de hypermoderne luchthaven, heel onpersoonlijk, afstandelijk en koel. Het was voor ons de eerste maal dat we met een lage kostenmaatschappij vlogen en dan ken je hun manier van werken niet. We weten ondertussen dat je voor eender welke service, hoe klein die ook mag zijn, apart moet betalen.

Met een taxi op meter waren we vlug ter bestemming, het Convenient Resort tegen de luchthaven. Onze voucher hoefde de receptie niet te zien, ze kenden ons nog van voor vier weken. Na installatie op de kamer werd het tijd om de innerlijke mens te verstevigen. Je moet er voor naar buiten, maar dan ben je onmiddellijk in het open restaurant. De maaltijden zijn er goed, maar je moet er geen luxe verwachten. Als we afgerekend hadden, gingen we terug naar binnen en aan de receptie bestelden we voor morgenvroeg om 6.30u de “free shuttlebus”. Op bepaalde uren rijdt die bus en de uren staan vermeld in de inkomhal van het hotel. Buiten de vastgestelde uren van de shuttlebus kan je natuurlijk vervoer van het hotel krijgen tegen 200 Baht, of met een taxi op meter naar de luchthaven gaan. Nog enkele kleine voorbereidingen en dan was het slaaptijd voor weer eens een korte nacht.

Maandag 16/02 Bangkok - Abu Dhabi - Brussel
Bangkok - Abu Dhabi(Etihad Airways) EY 407, 8.40u - 12.15u

Het ontbijt namen we om 5.45u om klaar te zijn tegen het vertrek van de shuttlebus om 6.30u. We zagen zoveel personen met hun bagage buiten komen, dat we dachten, moeten die allen in 1 busje. Uiteindelijk zijn alle passagiers verdeeld over drie shuttles, het was allemaal piekfijn geregeld en weg waren wij. Op de nieuwe luchthaven in Bangkok is assistentie pas voorzien vanaf de incheckbalie. Wens je die tevoren reeds, dan moet iemand eerst de balie verwittigen. Het is een raar systeem, maar wat doe je er aan. Elke vliegmaatschappij beschikt over zijn eigen mensen voor assistentie. Het passeren van de passencontrole en de security verliep vlekkeloos en nu was het wachten op de boarding. Ongeveer 1 uur voor vertrek werd de start hiervoor gegeven en vermits wij als eersten aan boord gaan, konden we nog onderhandelen met de purser over de zitplaats. Het werd in een mum van tijd geregeld. Het vertrek en aankomst was op het voorziene uur.

Abu Dhabi - Brussel(Etihad Airways) EY 55, 13.40u - 18.10u

Aangezien we bij aankomst in Abu Dhabi op mijn rolstoel moesten wachten, werd de transfertijd flink ingekort en we hadden een lange afstand af te leggen. De assistent zette het op een lopen, zodanig dat Marie-Claire haar tong bijna op de grond ging hangen. Zij dook nog vlug de duty free in en daarna ging het regelrecht door naar de gate. Daar aangekomen werden wij onmiddellijk aan boord gereden. De toegewezen plaats kon weer eens niet door de beugel, gans van achter in het toestel en tussen andere zetels en ver van het toilet verwijderd. Het cabinepersoneel bezorgde mij in geen tijd dé ideale plaats net achter een scherm, waaraan ik mij kon rechtrekken en vlakbij de toiletten. Beter kan ik niet willen. De vlucht verliep vlekkeloos met niet al te veel turbulenties. Op het voorop gestelde uur zette de piloot zijn grote vogel aan de grond. Na het ophalen van de bagage, stevenden we af op de uitgang, waar Thierry, onze jongste spruit, ons stond op te wachten. Het werd vlug inladen en wegwezen naar onze vertrouwde stek in Terhagen.

Slotconclusie

Myanmar is een prachtig land met heel vriendelijke mensen. Het land wordt door de militaire junta omzeggens van de buitenwereld afgezonderd. De media wordt grondig gecensureerd en het nieuws uit westerse wereld komt maar met mondjes maat het land in. Over het regime wordt gefluisterd, uit vrees dat iemand iets zou kunnen opvangen. De Birmezen smeken om buitenlandse toeristen, want sedert de monnikenopstand van september 2007 en Nargis in 2008 is de toeristische sector geteisterd door leegloop. Veel hotels en guesthouses hebben maar een bezettingsgraad van 25% in het hoogseizoen. Voor puur Boeddhisme ben je in Myanmar op de juiste locatie, al viel het ons op dat er minder gebeden en geofferd wordt sedert onze vorige reis naar Birma 11 jaar geleden. Laat zeker niet na het land te bereizen, het volk van Myanmar heeft onze steun broodnodig. Logeer liefst niet in staatshotels, ze zijn duur, kil en uitgeleefd en je steunt er de overheid mee. Die steun krijgen ze toch via toegangsgelden, die soms gepeperd zijn en in US$. Dollars zien ze in Birma nog altijd liever komen dan onze euro. Logies en diensten van de overheid zoals binnenlandse vluchten zijn meestal in US$ te betalen. Logeren in kleine hotelletjes of guesthouses steunt de bevolking en verschaft aan velen werk. Kortom, allen naar Myanmar het Gouden Land, waar de mensen nog lachen ondanks hun miserie.