Zuid-Frankrijk met de rolstoel

Geschreven door Greet - Onze zomerse  gezinsvakantie brachten we dit jaar door in het zuiden van Frankrijk, meer bepaald in Saint-Saturnin-lès-Avignon. Dit onooglijke dorpje op de grens van de Provence ligt op 10km ten oosten van Avignon en herbergt het vakantiedomein ‘Néméa Les Rives du Lac’. We hadden dit logement geboekt via het reisburo en hoewel er in de reisbrochure van Thomas Cook geen enkele vermelding staat over rolstoeltoegankelijkheid (eigenaardig toch dat je in de meeste reisbrochures wel te weten komt of er draadloos internet is, of je huisdier welkom is en of je twee of vier gaspitten hebt op het kookfornuis, maar niks geen sikkepit te weten komt over faciliteiten voor rolstoelgebruikers), verzekerde de reisagent me dat ons (duur betaalde want ‘rolstoeltoegankelijke’) vakantiehuisje voor 100% rolstoelvriendelijk was.
Bij aankomst aan ons huisje vielen een aantal dingen me meteen op: om te beginnen heeft de toegangsdeur een drempel die net iets te hoog is voor mij om er alleen en veilig op te geraken. Nadat ik hierover een opmerking had gemaakt bij de conciërge, werd er vrij snel een helling gebracht die langs geen kanten aansloot op de drempel, maar die de ingang wel iets vergemakkelijkte. Verder is er een tweepersoonskamer op het gelijkvloers waar je met een manuele rolstoel voldoende kan circuleren. Het nadeel is het zeer lage bed; amper 35 cm hoog met een matras van erbarmelijke kwaliteit. Voor wie jong is en over een uitstekende rug en veel armspieren beschikt vormt zo’n bed vermoedelijk geen probleem. Ik was na twee weken en even zovele slechte nachten zo wat geradbraakt. Op het gelijkvloers is er ook een badkamer waar niet al te veel op aan te merken viel: de lavabo is onderrijdbaar, er hangt een eenvoudige handgreep min of meer op de juiste hoogte en de douche is drempelvrij. Wij moesten zelf nog wel op zoek naar een stoel om in de douche te zetten, want zover had men niet gedacht.
Allemaal erg rolstoelvriendelijk dus tot hier toe. Als moeder van 4 kinderen had ik het bijzonder op prijs gesteld indien ook de keuken wat toegankelijker ware geweest. Maar zover reikte de creativiteit van de Franse architecten van dit nog splinternieuwe vakantiedorp blijkbaar niet. Het koken gebeurde bij gevolg al roerend en mikkend, zonder dat ik in mijn potten kon kijken, en bij het afwassen moest mijn torso ware slangenbewegingen maken.
Het piepkleine terras was voor mij als permanente rolstoelgebruiker helaas slechts een paradijselijk plekje waar ik vanuit het huis enkel naar kon lonken maar niet kon geraken, tenzij ik een omweg maakte en een deel over het sterk oneffen grasperk hobbelde. Spijtig eigenlijk, want er was ruim voldoende plaats om aan dat terras een helling te maken zodat je er met de rolstoel naartoe kan vanuit het huis. Maar zoals gewoonlijk stelde ik me tevreden met de enkele kruimels van toegankelijkheid die er waren, en liet ik deze ongemakken mijn frisse vakantiegevoel niet bezoedelen. Hoewel al die kleine minpunten bij elkaar geteld er toch toe hebben bijgedragen dat ik niet het verhoopte comfort genoot waar we niettemin dik voor betaald hadden. En ik kan het niet laten om op reis een evenzo grote zelfstandigheid na te streven als thuis, hoewel ik jammer genoeg meestal heb in te boeten aan zelfredzaamheid als ik op reis ga.
De paden op dit grote vakantiedomein zijn goed verhard en voor de toegang naar het gezamenlijke buitenzwembad is ook gedacht aan rolstoelgebruikers die graag zwemmen. Hoe je dan verder in dat aanlokkelijk verwarmde zwembad zélf geraakt, is echter een ander paar mouwen. Mits enige hulp en wat moevementen geraakt de fittere rolstoelgebruiker er vermoedelijk wel in en uit om, net als de lopende vakantiegangers een verfrissende duik te kunnen te nemen in die helse Zuid-Franse temperaturen. Kortom mijn advies over dit vakantiedorp is deze: bespaar uzelf onnodige miserie en ga er niet naartoe.
Avignon bezoeken in de rolstoel bleek wel een redelijk haalbare kaart. Voor een stadswandeling van 3 km aan deze middeleeuwse pausenstad had ik mijn handbike mee genomen, en daar heb ik geen minuut spijt van gehad. Ondanks veelbelovende informatie over de toegankelijkheid in dit kleine ommuurde stadje, kwamen we toch weer voor verrassingen te staan. Zo leek mijn droom om met het hele gezin eens over de Pont Saint Bénézet te wandelen, dé ‘Pont d’Avignon’, in rook op te gaan. Want de lift die me naar boven zou brengen, was midden het toeristisch seizoen stilgevallen en men was niet zinnens om die even te gaan herstellen. Maar onze goede kinderen wilden mij persé mee naar boven nemen, en hebben me met vereende krachten naar boven gedragen en me nadien weer veilig op de grond gezet. Het wegdek daarboven op die brug is wel uiterst lastig berijdbaar. Voor mij konden die ongelijk omhoogstekende kasseien de pret echter niet bederven, want eindelijk stond ik op de resterende 3 van de oorspronkelijk 22 tellende bogen van de Pont d’Avignon. Een zestal jaren eerder had ik ook al naar deze beroemde brug staan kijken, niet erop, maar ernaast. Ik ben een liefhebber van oude bruggen, en ben op dat vlak ruimschoots aan mijn trekken gekomen in zuidelijk Frankrijk.
Een andere must see van Avignon is het Palais des Papes. Voortgaande op de info die we op diverse plaatsen gekregen hadden, vertrouwden we erop dat ik op zijn minst de benedenverdieping mee kon bezoeken. Maar ook dat bleek ijdele hoop te zijn. Bij de inkom hoorden ze het in Keulen donderen toen we informeerden naar de ingang en faciliteiten voor rolstoelgebruikers. Helaas geen bezoek voor mij dus aan dit overdadige middeleeuwse pausenhuis. Terwijl de oudste kinderen dan op eigen houtje binnen gingen, stelden wij ons tevreden met wat rond te kuieren in de pauselijke tuinen en te genieten van weidse vergezichten.
Tijdens ons verblijf van twee weken in Zuid-Frankrijk realiseerde ik me dat het lang was geleden dat ik als rolstoelgebruiker zo fel werd aangestaard. En als ik dan met mijn handbike was, voelde ik me helemaal een ware kermisattractie. Ik heb ook bijzonder weinig rolstoelgebruikers gezien in het straatbeeld daar, mensen zijn het blijkbaar niet gewend om iemand in een rolstoel zelfstandig te zien functioneren. De vele blikken hierrond spraken boekdelen. En nochtans zijn er in die streek van Frankrijk redelijk veel parkeerplaatsen voor rolstoelgebruikers, en doet men ook moeite om hellende vlakken en lage stoepranden te voorzien. Maar op mentaal vlak staan de zuidelijke Fransmensen nog mijlenver verwijderd om rolstoelgebruikers als volwaardige schepselen der aarde te benaderen, en niet automatisch als hulpbehoevende sukkelaars te zien.
Als je van kajakken houdt in een adembenemende omgeving, moet je beslist contact opnemen met KayakVert. Zij organiseren kajak parcours van 8 km en meer, vertrekkende vanuit Collias. Je wordt met de bus naar het vertrekpunt gebracht, roeit op eigen ritme, onderweg neem je je tijd om te picknicken of een duik te nemen, je vaart onder het indrukwekkende Romeinse viaduct Pont du Gard, en je wordt op een bepaald uur weer opgehaald met de bus en naar je auto gebracht. Als je niet wenst te kajakken, kan je ook zo naar de Pont du Gard wandelen, wheelen of biken. Er ligt een zeer goed verhard pad, je kan met de rolstoel ook moeiteloos op het viaduct rollen, en er zijn op het terrein meerdere uitstekende (gratis) rolstoeltoiletten. Of het kajakken een haalbare kaart is voor een rolstoelgebruiker weet ik niet. Ik heb het niet geprobeerd. Wie er geen probleem mee heeft om zich en in uit de bus te laten sleuren, in en uit de kajak en wie nog over voldoende armkracht en rompspieren beschikt, zal hier naar mijn mening wel aan kunnen meedoen.
Misschien nog een interessant weetje: wie toevallig in Saintes-Maries-de la-Mer op zoek is naar een rolstoeltoegankelijk toilet, er bevindt zich een (betalend) openbaar toilet op het grote pétanque plein, in het centrum van dit uiterst drukke stadje in de Camargue. Zoals vele openbare toiletten voldoet ook dit toilet niet aan hygiënische kwaliteitsnormen, integendeel. Houd er wel rekening mee dat je na een bezoek aan dit openbare stinkhol een onweerstaanbare behoefte krijgt om te douchen.
Tenslotte nog dit: wie dit mooie deel van zuidelijk Frankrijk wil bezoeken, raad ik aan om een handbike mee te nemen. De streek is redelijk vlak, je kan er werkelijk mooie fietstochten maken, ook al verliezen die wat van hun charme omdat je praktisch geen afzonderlijke fietspaden hebt, en het dolle autoverkeer langs je heen raast.